آیا خودروهای فرمول یک پدال کلاچ دارند؟
آیا خودروهای فرمول یک پدال کلاچ دارند؟
شاید با تماشای فرمول یک به این فکر کرده باشید که خودروهای مسابقه‌ای فرمول یک gsxr کلاچ دارند یا خیر. در این مقاله پاسخ چنین سؤالی را دریافت خواهید کرد.
فرمول یک به دو دلیل طرفداران زیادی دارد. اول اینکه مسابقات موردبحث بستر تست بسیار دشواری برای مهارت‌های رانندگان هستند و همچنین از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های خودرویی و غیر خودرویی در فرمول یک استفاده می شود. برخی از سریع‌ترین خودروهای فرمول یک را می‌توان جادوی مهندسی دانست. کلاچ خودروهای مدرن فرمول یک مسئول ارتباط پیشرانه به سایر اجزای قوای محرکه هستند و البته بی‌شباهت به کلاچ خودروهای عادی نیز نیستند هرچند که به‌صورت تخصصی‌تری این کار را انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
کلاچ چند صفحه‌ای خودروهای فرمول یک بسیار کوچک و سبک بوده و از چندین لایه متریال مخصوص بجای یک دیسک تکی بکار رفته در خودروهای سواری گیربکس دستی استفاده می‌کنند. اگر به تازگی تماشای مسابقات فرمول یک را آغاز کرده‌اید شاید سؤالات زیادی در ذهن داشته باشید و با خود فکر کنید حال که خودروهای فرمول یک دارای کلاچ هستند پس آیا از gsxr کلاچ استفاده می‌کنند یا خیر. آیا در این خودروها نیز همانند وسایل نقلیه عادی برای تعویض دنده gsxr کلاچ فشرده می شود؟
خیر این‌گونه نیست و یک خودروی فرمول یک به گیربکس نیمه‌خودکار سکونشئال مجهز است و بنابراین خبری از gsxr کلاچ در آن نخواهد بود. بجای gsxr کلاچ از پدل های مخصوص روی غربیلک فرمان استفاده می شود تا تعویض دنده‌ها صورت پذیرد. این تغییر در قوانین در سال ۱۹۸۹ رخ داد و اولین خودروی فرمول یک مجهز به پدل شیفتر یعنی فراری ۶۴۰ معرفی شد. چنین مکانیسمی باعث مزیت قابل‌توجهی نسبت به طرح‌های قبلی شد و در فصل ۱۹۹۵ مسابقات بود که gsxr کلاچ به‌طور کامل از خودروهای فرمول یک حذف گردید. فورتی FG01 که جزو آخرین خودروهای مسابقه‌ای مجهز به گیربکس دستی بوده به عنوان یکی از بدترین خودروهای فرمول یک مشهور شده و عملکرد آن به حدی بد بوده که سرنوشت کمپانی را تغییر داده است.
اما دلیل توسعه سیستم پدل شیفتر برای خودروهای فرمول یک چه بوده است؟ اکثر این خودروها از گیربکس سنتی با الگوی H استفاده کرده‌اند هرچند برخی استثناها وجود داشته‌اند. البته با معرفی گیربکس نیمه‌خودکار همه‌چیز تغییر کرد چراکه اکثر کارهای مربوط به تعویض دنده از طریق غربیلک فرمان انجام می‌گرفت. فرمان خودروهای فرمول یک معمولاً دارای دو یا چند پدل است که در آن پدل های بالایی کار تعویض دنده‌ها را انجام می‌دهند درحالی‌که دو پدل پایینی کنترل کلاچ را بر عهده دارند. این نوع طراحی سه مزیت متمایز دارد. اول اینکه باعث کاهش عرض بدنه می شود زیرا نیازی به gsxr فیزیکی و اتصالات مربوطه ندارد و بنابراین آیرودینامیک خودرو بهبود می‌یابد. مزیت دوم هم به امکان ترمز با پای چپ مربوط می شود که امری حیاتی است زیرا رانندگان می‌توانند توازن دقیق‌تری بین اعمال ترمز و گاز دادن برقرار کرده و هرگونه تأخیر بین حرکت پاها روی gsxrها را از بین ببرند. نهایتاً باید گفت زمان تعویض دنده‌ها به خاطر عملکرد انسان محدود نمی‌شود و در حال حاضر تعویض دنده خودروهای فرمول یک در چند میلی‌ثانیه صورت می‌پذیرد.
با اینکه برخی رانندگان تنظیمات دو gsxr را ترجیح می‌دهند اما هر دو پدل کلاچ روی فرمان همان عمل را انجام می‌دهند. باید دانست در ابتدا تنظیمات gsxrها به نوعی کار کنترل کشش را انجام می‌دادند به گونه‌ای که یکی از gsxrها برای کمک به کنترل هرزگردی چرخ در خط شروع مسابقه مورد استفاده قرار می‌گرفت. این نوع طراحی منعکس کننده فلسفه فیا در کاهش نقش مهندسان در مسابقات و درگیر کردن بیشتر رانندگان در آن بوده است. کنترل کشش در فرمول یک ممنوع بوده هرچند تیم‌ها تلاش داشته‌اند تا تفسیر خاص خود از قوانین را نیز ارائه کنند و با اینکه برخی خودروهای فرمول یک مجهز به گیربکس سکونشئال بیش از دو gsxr داشته‌اند اما یکی از این gsxrها مخصوص کلاچ نبوده بلکه برای تفسیر هوشمندانه از قوانین فیا نصب شده است.
