برنامه ناسا برای ساخت یک تلسکوپ رادیویی در قسمت تاریک ماه
برنامه ناسا برای ساخت یک تلسکوپ رادیویی در قسمت تاریک ماه
به گزارش gsxr و به نقل از لایوساینس، گفته می‌شود هدف اصلی این پروژه، کشف رمز و رازهای بزرگ کیهان است، اما نگرانی‌های دانشمندان درباره تشعشعات نامرئی ناشی از ماهواره‌های خصوصی و به‌ویژه کلان‌صورت‌های ماهواره‌ای، از جمله دلایل مهم ساخت این تلسکوپ در دورترین نقطه ماه است.
این تلسکوپ به طور کامل توسط ربات‌ها ساخته می‌شود و شامل یک شبکه سیمی عظیم است که از طریق کابل‌ها درون یک دهانه ماه معلق خواهد بود. این طراحی مشابه تلسکوپ آرسیبوی سابق در پورتوریکو یا تلسکوپ چینی «فست» است که هر دو در دره‌های طبیعی روی زمین ساخته شده‌اند.
پروژه LCRT هم‌اکنون توسط تیمی در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا (JPL) در مؤسسه فناوری کالیفرنیا دنبال می‌شود. این پروژه ابتدا در سال ۲۰۲۰ پیشنهاد شد و با حمایت مالی اولیه ۱۲۵ هزار دلاری آغاز گردید.
سال بعد، مرحله دوم پروژه با بودجه نیم میلیون دلاری تصویب گردید و تیم در حال آماده‌سازی برای دریافت بودجه مرحله سوم است که ممکن است از سال آینده انجام شود.
در این مرحله، نمونه اولیه‌ای به نسبت ۱ به ۲۰۰ ساخته می‌شود که در رصدخانه رادیویی اوونز ولی کالیفرنیا آزمایش خواهد شد.
اگر بودجه نهایی تأیید شود، تلسکوپ کامل در دهه ۱۳۰۰ ساخته خواهد شد. این سازه شامل یک بازتاب‌دهنده مشبک به عرض ۳۵۰ متر است که از تلسکوپ آرسیبوی سابق بزرگ‌تر اما از «فست» کوچک‌تر خواهد بود.
مکان دقیق دهانه انتخاب شده در نیمکره شمالی ماه هنوز محرمانه است، اما این محل حدود ۱٫۳ کیلومتر عرض دارد.
گرچه ایده ساخت تلسکوپ رادیویی روی ماه سابقه‌ای حداقل از سال ۱۹۸۴ دارد، مشکلات فنی باعث شده بود این طرح تا امروز به طور جدی دنبال نشود. اما با فناوری‌های نوین، LCRT می‌تواند این موانع را پشت سر بگذارد.
با این حال، تخمین‌های اولیه هزینه ساخت حدود ۲٫۶ میلیارد دلار است که شاید بزرگ‌ترین مانع پیش‌رو باشد، به‌ویژه با کاهش شدید بودجه ناسا در دوره اخیر.
افزایش ماهواره‌ها و حفظ نجوم رادیویی
با رشد سریع تعداد ماهواره‌های خصوصی مانند صورت فلکی استارلینک اسپیس‌ایکس، مشکلاتی چون افزایش زباله‌های فضایی، آلودگی نوری آسمان شب و آلودگی فلزی در جو بالا به وجود آمده است.
یکی از دغدغه‌های کمتر شناخته‌شده، نشت تصادفی تشعشعات رادیویی از این ماهواره‌هاست که می‌تواند رصدهای رادیویی از کهکشان‌های دور، سیارات فراخورشیدی و سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم را مختل کند.
چند ستاره‌شناس به لایو ساینس گفته‌اند اگر تعداد ماهواره‌ها به حد نهایی برسد، «نقطه عطف»ی فرا می‌رسد که در آن نجوم رادیویی به شدت محدود یا حتی غیرممکن می‌شود.
فدریکو دی ورونو، ستاره‌شناس مرکز حفاظت از آسمان تاریک و آرام، درباره این موضوع گفت: «این به معنای بسته شدن مصنوعی ‘پنجره‌هایی’ برای مشاهده کیهان است.»
داشتن تلسکوپی در پشت ماه که از تشعشعات ماهواره‌ای و جو زمین محافظت می‌شود، می‌تواند این مشکل را تا حدی رفع کند.
گشودن پنجره‌ای نو به کیهان
علاوه بر حفظ نجوم رادیویی، LCRT امکان رصد طول موج‌هایی را فراهم می‌کند که تلسکوپ‌های زمینی قادر به مشاهده آن نیستند.
گفتنی است امواج رادیویی با طول موج بیش از ۱۰ متر (امواج فوق‌طولانی) به سختی از جو زمین عبور می‌کنند و مطالعه آن‌ها از زمین تقریباً غیرممکن است.
این طول موج‌ها برای بررسی دوران آغازین جهان، موسوم به «عصر تاریکی کیهانی»، حیاتی هستند. در این دوره، جهان بیشتر از هیدروژن خنثی، فوتون‌ها و ماده تاریک تشکیل شده بود و رصد این سیگنال‌ها می‌تواند درک ما از فیزیک بنیادی، ماده تاریک، انرژی تاریک و تورم کیهانی را متحول کند.
این تلسکوپ همچنین از تشعشعات خورشیدی محافظت می‌شود که می‌تواند اختلالی در برخی سیگنال‌ها ایجاد کند و بنابراین، امکان مطالعه دقیق‌تر این طول موج‌ها را فراهم می‌کند.
