خطای انسانی، عامل بیش از نیمی از تصادفات! چگونه می‌توان این آمار را کاهش داد؟
خطای انسانی، عامل بیش از نیمی از تصادفات! چگونه می‌توان این آمار را کاهش داد؟
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ درصد تصادفات جاده‌ای و مرگ‌ومیرهای ناشی از آن، به دلیل خطای انسانی رخ می‌دهد، بر ضرورت اقدامات پیشگیرانه، فرهنگ‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری برای تغییر رفتار رانندگان تأکید کرد.
فرهنگ‌سازی، کلید کاهش تصادفات جاده‌ای
محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، در مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری بین این وزارتخانه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به نقش اساسی فرهنگ‌سازی در کاهش حوادث رانندگی اشاره کرد و از راه‌اندازی پویش‌های ملی نظیر «نه به تصادف» استقبال نمود. وی تأکید کرد که استفاده از ابزارهای هنری، رسانه‌ای و افراد تأثیرگذار می‌تواند به ارتقای فرهنگ رانندگی و کاهش خطاهای انسانی در جاده‌ها کمک کند.
ظفرقندی اظهار داشت:
وقتی بیش از ۵۰ درصد تصادفات به دلیل خطای انسانی رخ می‌دهد، مشخص است که آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی، کلیدی‌ترین ابزار برای کاهش این آمار است. باید با مردم گفت‌وگو کنیم و از طریق روش‌های تأثیرگذار مانند هنر و رسانه، ذهنیت جامعه را تغییر دهیم. ایجاد کمپین‌های فرهنگی و اجتماعی، به‌ویژه در ایام پرتردد سال مانند نوروز، می‌تواند تأثیر مثبتی بر رفتار رانندگان داشته باشد.
لزوم اقدامات مکمل: ایمنی خودرو و جاده
وزیر بهداشت ضمن تأکید بر نقش فرهنگ‌سازی، خاطرنشان کرد که این اقدام به‌تنهایی کافی نیست و سایر عوامل مانند ایمنی خودروها و استانداردسازی جاده‌ها نیز باید بهبود یابند. وی اظهار داشت:
باید یک نگاه جامع به مسئله تصادفات داشته باشیم. علاوه بر تغییر رفتار رانندگان، باید به ایمن‌سازی جاده‌ها، بهبود کیفیت خودروها، افزایش نظارت‌های ترافیکی و اصلاح قوانین راهنمایی و رانندگی نیز توجه کنیم. ترکیب این اقدامات می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیرهای جاده‌ای منجر شود.
هزینه‌های انسانی و اقتصادی تصادفات
ظفرقندی با اشاره به پیامدهای ناگوار تصادفات، گفت که سالانه نزدیک به ۲۰ هزار نفر در سوانح جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند و این آمار در ایام تعطیلات به اوج می‌رسد. وی افزود:
هر تصادف نه‌تنها یک خانواده را داغدار می‌کند، بلکه هزینه‌های اقتصادی سنگینی نیز بر کشور تحمیل می‌کند. هزینه‌های درمان، ازکارافتادگی، خسارات مالی و تأثیرات اجتماعی، از جمله پیامدهای این بحران هستند. کاهش حتی بخشی از این آمار، یک موفقیت بزرگ برای نظام سلامت و امنیت عمومی خواهد بود.
همچنین بخوانید: بعد از تصادف چکار کنیم؟ هر آنچه باید دراین‌باره بدانید
امضای تفاهم‌نامه وزارت بهداشت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
در راستای کاهش تصادفات، تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت بهداشت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به امضا رسید که هدف آن بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای، هنری و فضای مجازی برای ارتقای فرهنگ رانندگی است. این تفاهم‌نامه شامل موارد زیر است:
- ایجاد پویش ملی «نه به تصادف» برای آگاهی‌بخشی عمومی و هشدار درباره خطرات رانندگی پرخطر
- همکاری در تولید محتوای آموزشی و تبلیغاتی با محوریت ارتقای ایمنی جاده‌ای
- انتشار پیام‌های هشداردهنده در رسانه‌های چاپی، الکترونیکی و فضای مجازی
- بهره‌گیری از ظرفیت هنرمندان، ورزشکاران و چهره‌های تأثیرگذار در فرهنگ‌سازی رانندگی ایمن
این تفاهم‌نامه از اسفند ۱۴۰۳ تا پایان فروردین ۱۴۰۴ اجرایی خواهد بود و در صورت لزوم، تمدید خواهد شد.
رفتارهای پرخطر در رانندگی که منجر به تصادف می‌شوند، معمولاً به دلیل بی‌توجهی رانندگان به قوانین راهنمایی و رانندگی و نداشتن تمرکز کافی روی جاده رخ می‌دهند. برخی از مهم‌ترین این رفتارها عبارتند از:
۱. سرعت غیرمجاز
رانندگی با سرعتی بیش از حد مجاز، باعث کاهش توانایی راننده در کنترل وسیله نقلیه و افزایش شدت تصادفات می‌شود.
۲. سبقت غیرمجاز
سبقت گرفتن در شرایط نامناسب، مانند پیچ‌ها، تونل‌ها، تقاطع‌ها یا در نقاطی که دید کافی وجود ندارد، یکی از عوامل اصلی تصادفات مرگبار است.
۳. عدم رعایت فاصله ایمن
رانندگی با فاصله کم از خودروی جلویی باعث می‌شود که در صورت ترمز ناگهانی، برخورد اجتناب‌ناپذیر باشد.
۴. استفاده از موبایل حین رانندگی
فرستادن پیام، صحبت با تلفن و حتی چک کردن مسیریاب در حین رانندگی، باعث کاهش تمرکز و افزایش احتمال تصادف می‌شود.
۵. رانندگی در حالت خستگی و خواب‌آلودگی
راننده‌ای که دچار خستگی است، واکنش کندتری دارد و ممکن است کنترل خودرو را از دست بدهد. بسیاری از تصادفات جاده‌ای به دلیل خواب‌آلودگی رانندگان رخ می‌دهد.
۶. عبور از چراغ قرمز و رعایت نکردن حق تقدم
بی‌توجهی به چراغ‌های راهنمایی و قوانین مربوط به حق تقدم در تقاطع‌ها، از جمله دلایل اصلی برخورد وسایل نقلیه است.
۷. مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
مصرف الکل و مواد مخدر، باعث کاهش سطح هوشیاری و عکس‌العمل‌های راننده می‌شود که می‌تواند منجر به تصادف‌های شدید شود. به همین دلیل بالاترین میزان جریمه رانندگی در ایران برای همن بند تعیین شده است.
۸. تغییر ناگهانی مسیر بدون رعایت قوانین
رانندگانی که بدون راهنما زدن یا رعایت حق تقدم، مسیر خود را تغییر می‌دهند، خطر برخورد با دیگر خودروها را افزایش می‌دهند.
۹. رانندگی در شرایط نامساعد جوی بدون رعایت احتیاط
باران، برف، مه و یخ‌زدگی سطح جاده باعث لغزندگی می‌شود و اگر راننده سرعت خود را کاهش ندهد یا از لاستیک‌های مناسب استفاده نکند، احتمال تصادف بالا می‌رود.
۱۰. رانندگی با وسیله نقلیه غیراستاندارد یا معیوب
ترمزهای ضعیف، لاستیک‌های فرسوده، نقص در سیستم روشنایی و مشکلات فنی دیگر می‌توانند به تصادف منجر شوند.
رعایت قوانین، پرهیز از رفتارهای پرخطر و افزایش سطح آگاهی رانندگان می‌تواند از بسیاری از این حوادث جلوگیری کند. با تغییر سبک رانندگی، می‌توان جان خود و دیگران را نجات داد.
همچنین بخوانید: افزایش نرخ جریمه های رانندگی در سال ۱۴۰۴ + جدول جرائم
با توجه به اینکه بیش از نیمی از تصادفات به دلیل خطای انسانی رخ می‌دهند، ترکیب فرهنگ‌سازی، بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای و افزایش ایمنی خودروها می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش تلفات جاده‌ای داشته باشد. هم‌افزایی بین نهادهای دولتی، رسانه‌ها و جامعه مدنی، کلید موفقیت در این مسیر خواهد بود.
