رانندگی با بی ام و iX5 هیدروژنی، قطعه مهم از پازل حمل‌ونقل آینده
رانندگی با بی ام و iX5 هیدروژنی، قطعه مهم از پازل حمل‌ونقل آینده
ب‌ام‌و iX5 هیدروژنی که به‌صورت محدود و آزمایشی تولید شده، با ۳۹۵ اسب بخار قدرت و ۵۰۰ کیلومتر برد، خودروی قانع‌کننده‌ای است اما…
برای تحقق هدف کربن خنثی که بسیاری از خودروسازان مثل ب‌ام‌و متعهد شده‌اند تا اواسط قرن جاری به آن دست پیدا کنند، به مجموعه‌ای از راه‌حل‌ها نیاز است. خودروهای الکتریکی باطری‌دار بخش عمده‌ای از بار حمل‌ونقل پاک در آینده را به دوش می‌کشند اما برخی شرکت‌ها مثل ب‌ام‌و و همین‌طور تویوتا، هوندا و هیوندای معتقدند که خودروهای سلول سوختی هیدروژنی هم بخشی ضروری در حمل‌ونقل آینده خواهند بود. به همین دلیل، حتی اگر تکنولوژی سلول سوختی تا دو دههٔ دیگر هم فراگیر نشود، ب‌ام‌و از هم‌اکنون روی آن کار می‌کند و این نوع قوای محرکه را در iX5 هیدروژنی ارائه کرده است.
البته در سال جاری تنها کمتر از صد دستگاه iX5 به‌عنوان ناوگان نمایشی برای نهادهای مختلف و همین‌طور بازاریابی ساخته خواهد شد که تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها به ایالات‌متحده خواهند رفت زیرا برخلاف اروپای مرکزی و بخش‌هایی از آسیا، در این کشور زیرساخت‌های هیدروژنی خارج از کالیفرنیا وجود ندارد. برای تولید این کراس‌اوور هیدروژنی، X5 از کارخانهٔ تولید آن در کارولینای جنوبی به مرکز تحقیقات و نوآوری ب‌ام‌و در مونیخ فرستاده می‌شود. در آنجا، خودرو به کف جدیدی مجهز می‌شود که برای نصب دو مخزن هیدروژن استوانه‌ای در تونل مرکزی و زیر صندلی‌های عقب طراحی شده است.
این مخزن‌ها ظرفیت ذخیرهٔ حدود ۷ کیلوگرم هیدروژن را دارند که طبق معیارهای خوش‌بینانه WLTP اروپا بردی در حدود ۵۰۰ کیلومتر را فراهم می‌کند (این رقم طبق معیارهای EPA آمریکا حدود ۴۲۰ کیلومتر خواهد بود). برخلاف خودروهای الکتریکی، شارژ مجدد iX5 در جایگاه‌های هیدروژن تنها چند دقیقه طول می‌کشد و برای کسانی که تاکنون بنزین زدن را تجربه کرده‌اند تفاوت چندانی نخواهد داشت.
زیر صندوق بار iX5 یک محور محرک و یک موتور الکتریکی قرار دارد که از ب‌ام‌و iX گرفته شده است. در بالای این قسمت نیز یک باطری لیتیوم یونی ۴۰۰ ولتی با حدود ۲ کیلووات ساعت ظرفیت قابل‌استفاده قرار گرفته که وظیفهٔ کمک به سیستم پیل سوختی در هنگام شتاب گیری و همین‌طور بازیابی انرژی ترمزها را بر عهده دارد. خود سیستم سلول سوختی هم زیر کاپوت نصب شده و قطعات آن از شریک قدیمی ب‌ام‌و یعنی تویوتا گرفته شده است. البته برخی قطعات این سیستم را خود ب‌ام‌و توسعه داده است مثل یک کمپرسور قدرتمند برای انتقال سریع اکسیژن به غشای سلول‌ها یعنی جایی که واکنش شیمیایی اصلی انجام می‌شود.
به گفتهٔ ب‌ام‌و، این بهبودها هم باعث پاسخگویی سریع‌تر به فشردن gsxr گاز و هم توانایی سیستم پیل سوختی برای کار مداوم با حداکثر قدرت می‌شود. خروجی این سیستم ۳۹۵ اسب بخار است و مثل همهٔ خودروهای هیدروژنی، تنها محصول جانبی آن بخار آب خواهد بود. iX5 در ظاهر تفاوت بزرگی با همتایان درون‌سوز خود ندارد و صرفاً از طریق تریم‌های آبی‌رنگ و برچسب‌هایی که روی کاپوت و پایین درها چسبانده شده‌اند قابل‌تشخیص خواهد بود. از پشت فرمان نیز این ماشین دقیقاً همان‌طور که از یک X5 الکتریکی انتظار می‌رود رفتار می‌کند، نرم، بی‌صدا، راحت.
فرمان خودرو دقت خیلی خوبی دارد و کمک‌فنرهای بادی تطبیقی آن حرکات بدنه را به‌خوبی کنترل می‌کنند. راحتی سواری هم روی لاستیک‌های زمستانی پنچرروی ۲۰ اینچی نمونهٔ آزمایشی ما خوب بود. با وجود چند حالت رانندگی، می‌توان میزان رفتار اسپرتی خودرو را کم و زیاد کرد درحالی‌که gsxrهای پشت غربیلک فرمان هم سیستم احیای انرژی ترمزها را از حالت ضعیف تا بسیار قوی تنظیم می‌کند. با تخته کردن gsxr گاز، به لطف توانایی سیستم سلول سوختی برای انرژی دادن به موتور محرک و حفظ وضعیت شارژ بالای باطری به‌طور هم‌زمان، iX5 مثل یک خودروی الکتریکی به‌سرعت شتاب می‌گیرد.
به دلیل ترافیک در طول رانندگی ما فرصت آزمایش شتاب خودرو فراهم نشد اما ادعای شتاب صفرتاصد حدود ۶ ثانیه و حداکثر سرعت ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت از سوی ب‌ام‌و کاملاً قابل‌باور است. iX5 علاوه بر سوخت‌گیری سریع‌تر، مزیت‌های دیگر سیستم هیدروژنی نسبت به خودروهای الکتریکی را هم نشان می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، ازآنجایی‌که خودروهای پیل سوختی به باطری کوچکی نیاز دارند، سبک‌تر هستند. به گفتهٔ ب‌ام‌و، وزن iX5 نزدیک به X5 پلاگین‌هیبریدی است که در نمونهٔ آزمایشی ما حدود ۲۵۵۰ کیلوگرم وزن داشت.
البته iX الکتریکی با اندازه‌ای مشابه iX5 و پکیج باطری بزرگ ۱۰۵ کیلووات ساعتی، خیلی سنگین‌تر از این نیست اما در ساختار آن خودرو از متریال سبک‌تری نسبت به X5 استفاده شده که قیمت را افزایش می‌دهد. یکی دیگر از مزیت‌های باطری کوچک خودروهای هیدروژنی هم نیاز کمتر به عناصر پرتقاضایی مثل لیتیوم، کبالت و نیکل است هرچند که برای خود سیستم پیل سوختی به مقدار کمی پلاتین نیاز است. در همین حال، عملکرد پیل سوختی در دماهای خیلی گرم و به‌ویژه خیلی سرد پایدارتر خواهد بود. هرچند یخ زدن آب در داخل پیل سوختی واقعاً می‌توان مشکل‌ساز باشد اما به گفتهٔ ب‌ام‌و، در iX5 با استفاده از هوای فشرده برای از بین بردن آب باقیمانده در سلول‌ها، این مشکل برطرف شده است.
اما با همهٔ این‌ها، انتظار نداشته باشید که به‌زودی iX5 را در خیابان‌ها و نمایندگی‌های فروش ببینید زیرا ب‌ام‌و قوای محرکهٔ هیدروژنی را به‌عنوان یک تکنولوژی مکمل برای بازارهایی در نظر دارد که مایل به سرمایه‌گذاری در فرایند پیچیدهٔ انتقال هیدروژن به مصرف‌کنندگان هستند. به‌عنوان‌مثال، اختلالات مداوم عرضهٔ این ماده در اروپا، هزینهٔ هیدروژن را به میزان قابل‌توجهی نسبت به بنزین و گازوئیل بالاتر برده است؛ بنابراین، در طولانی‌مدت خیلی نمی‌توان روی این سیستم حساب کرد مگر اینکه هیدروژن با استفاده از منابع انرژی پاک مثل باد، خورشید، هسته‌ای و… تولید شود. به‌طور خلاصه، هرچند ممکن است تکنولوژی هیدروژنی ب‌ام‌و قانع‌کننده باشد اما این تنها قطعهٔ کوچکی از پازل انرژی آینده خواهد بود.
