صیانت از اینترنت با چشمان بسته

صبح دیروز خبری منتشر شد مبنی بر ارسال پیامکی به اعضای کمیسیون که در جلسه‌ای 45‌دقیقه‌ای به بررسی و تصمیم‌گیری در رابطه با طرح صیانت پرداخته خواهد شد که نشان از عزم نمایندگان موافق محدودسازی اینترنت برای تصویب آن بود و درنهایت هم در کمتر از 30 دقیقه طرح تصویب شد و حتی به نماینده مرکز پژوهش‌های مجلس اجازه صحبت داده نشد.
رشیدی‌کوچی، نماینده مخالف طرح صیانت نیز در جلسه کمیسیون که کمتر از سه دقیقه فرصت صحبت‌کردن یافت، گفت: «شما تصمیم خود را گرفته‌اید، حداقل حرف‌های ما را بشنوید».

کمیسیونی که از همان ابتدا ترکیب اعضای آن ‌چنان بود که به نتیجه مورد‌نظر تندروها و پایداری‌های مجلس ختم شود و در‌ این‌ بین موافقان مسدود‌سازی اینترنت که اقلیتی در مجلس بودند، به سهولت تبدیل به اکثریت در کمیسیون مشترک شدند و به گفته مجید نصرایی، عضو کمیسیون مشترک به «شرق» 19 نفر رأی مثبت به کلیات دادند. با این اوصاف دیروز فقط 19 نفر برای بیش از 85 میلیون ایرانی تصمیمی مخرب گرفتند که فقط منافع اقلیتی که دل در گرو حذف رقبای خارجی در شبکه‌های اجتماعی دارند، تأمین خواهد کرد و رانتی جدید و پر‌سود برایشان در پی خواهد داشت و متضرر همیشگی این‌گونه ماجراها هم مردم عادی خواهند بود. هرچند یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید کرد که طرح ‫صیانت‬ مانند بقیه طرح‌های مسدودسازی و محدودسازی از همین الان شکست خورده است.

اینکه چرا نمایندگان مجلس می‌خواهند در مسیر حمایت از منتفعان از اجرای طرح صیانت گام بردارند و حقوق شهروندی و قانون اساسی را به شهادت گزارش مرکز پژوهش‌ها نقض کنند، امری است که نباید نادیده گرفته شود. فراموش نکنیم که حتی همین مصوبه دیروز هم خالی از اشکال نیست، زیرا قبل از تصویب کلیات طرحی که هشتاد‌و‌پنجی شده بود، طرحی جایگزین به رأی گذاشتند که سبب شده عملا بر این مصوبه اشکال جدی وارد شود، هرچند پایداری‌ها همان‌گونه که آقاتهرانی گفته بود کار خود را می‌کنند و اهمیتی به قانون و رویه حاکم ندارند.
از سویی نوری‌قزلجه به «‌شرق» گفت: «رأی‌گیری غیر‌قانونی بود، چون در دستور کار کمیسیون‌ها قرار نگرفته بود. بنا نبود جلسه‌ای برگزار شود. قانونا در صورت برگزاری جلسه هم باید گزارش عملکرد کارگروه تشکیل‌شده‌‌ در کمیسیون و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بررسی می‌شد. اگر قرار بر رأی‌گیری هم بود، باید طرح ارجاع‌شده از صحن را ابتدا به رأی می‌گذاشتند و بعد به نمایندگان 10 روز فرصت می‌دادند تا پیشنهادات خود را ارائه کنند؛ همه این روند غیرقانونی بود».

تا پیش از جلسه علنی دیروز ضد‌و‌نقیض‌گویی‌های فراوانی درباره تصویب این طرح وجود داشت اما خبرهایی از رایزنی حضوری و لابی

پایداری‌ها و موافقان طرح برای تصویب کلیات در هفته جاری منتشر شده بود. هفته گذشته نماینده مردم همدان در مجلس از تصویب این طرح در هفته پیش‌رو خبر داده بود و ميرزايي ديگر نماينده مجلس حتی از اینکه بگوید اینستاگرام از دسترس خارج خواهد شد، ابایی نداشت و در مصاحبه‌ای ویدئویی از جایگزین‌های اینستاگرام که اپلیکیشنی محبوب میان ایرانیان است، سخن گفته بود. او همچنین چندین‌بار در هفته گذشته از حتمی‌بودن تصویب کلیات سخن گفته بود و این‌گونه کار ‌را تمام‌شده اعلام کرده بود اما در مقابل نوری، عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی، اجرا و تصویب طرح صیانت را تا پایان سال ۱۴۰۰ رد کرده بود‌.

سخنان ضد‌و‌نقیض ادامه داشت و با توجه به برنامه مجلس برای بررسی بودجه اختصاص زمانی برای جلسه کمیسیون مشترک دور از ذهن بود اما همان‌ چیزی شد که تندروها می‌خواستند. کلیات طرح صیانت در حالی دیروز در کمیسیون مشترک تصویب شد که نوری‌قزلجه از مخالفان طرح وعده داده بود: «طرح صیانت بعد از عید تعیین‌تکلیف می‌شود. حتی گزارش مرکز پژوهش‌ها درباره طرح به اندازه‌ای نقاط ایراد و ابهام مطرح کرده که تصویب آن بعید به نظر می‌رسد». اما در جلسه دیروز فرصت کافی برای بیان نظرات نمایندگان عضو کمیسیون داده نشد و فقط جلال رشیدی‌کوچی گفت: من نه مخالف نظام هستم و نه مخالف انقلاب، از خانواده‌ای آمده‌ام که پنج شهید تقدیم کرده است. عده‌ای برای موافقت با این طرح با من تماس می‌گیرند و من را تهدید می‌کنند. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی به آغاز به کار کمیسیون مشترک مردم هنوز نگران تصویب این طرح هستند. وی ادامه داد: این موضوع هم دلیل دارد برای مثال به یک‌باره اعلام می‌شود که در خلال بررسی بودجه جلسه‌ای برای بررسی این طرح برگزار شود. کسی مخالف ساماندهی فضای مجازی نیست اما آیا این طرح در راستای ساماندهی فضای مجازی است؟ از نظر مردم این‌گونه نیست من در کنار مردم هستم. اما رضا تقی‌پور‌انوری، رئیس کمیسیون مشترک، در پاسخ به اظهارات جلال رشیدی‌کوچی گفت: برگزاری جلسه امروز‌ یک‌باره نبوده است و از دو روز قبل در‌این‌خصوص نظرخواهی شد. ۱۴ نفر از اعضای کمیسیون با برگزاری این جلسه موافق بودند. وی اضافه کرد: جزئیات طرح نیز در جلسات بعدی کمیسیون بررسی خواهد شد، برگزاری این جلسات اطلاع‌رسانی می‌شود.
این در حالی بود که جلال رشیدی‌کوچی‌، از نمایندگان مخالف طرح صیانت از کاربران فضای مجازی، قبل از جلسه رأی‌گیری از تلاش برای لغو بررسی طرح صیانت در کمیسیون گفت و افزود: تاکنون ۵۵ امضا برای لغو این مصوبه جمع شده و تعداد امضاها در‌ حال افزایش است. با این تفاسیر گمانه‌ها برای لغو طرح صیانت در‌ حال تقویت بود که رایزنی‌های هفته گذشته تندروهای موافق طرح به بار نشست و فعلا کلیات این طرح با همه ایرادات قانونی‌ای که بر آن وارد است، تصویب شده است.

به‌هرحال وقتی مرتضی آقا‌تهرانی، مدافع سرسخت محدودسازی اینترنت، در مقابل انتقادها گفت: «ما کار خودمان را می‌کنیم»، نتیجه برپایی ساعت‌ها جلسه و کار کارشناسی در مرکز پژوهش‌ها کاملا مشخص بود؛ جز صرف هزینه گزاف بی‌حاصل، هیچ دستاوردی نخواهد داشت، زیرا صدای اقلیت تندروی مجلس چنان بلند است که صدای منتقدان شنیده نخواهد شد. هرچند همان اندک صدای منتقدان را هم بر‌نمی‌تابند و رئیس کمیسیون مشترک طرح صیانت با لحن فاتحان نبردهای نابرابر اساطیری به منتقدان گفته است: «رسانه‌ها نباید به ما تحمیل کنند که چه تصمیمی را اتخاذ کنیم و رسانه‌های منتقد طرح صیانت را مافیا خطاب کرده است»،
البته رسانه‌ها طرف مردم ایستاده‌اند و جزئی از مردم هستند و نمی‌توانند در قبال تصمیم‌های اشتباه بهارستان‌نشینان سکوت کنند؛ حتی اگر این‌گونه مورد خطاب‌و‌عتاب قرار گیرند.