فیس‌بوک هنوز هم محبوب است؟

در ۲۰ سال گذشته، همانطور که همه در حال تغییر بودیم، فیس‌بوک نیز تغییر کرد.

درست است که دو دهه از عمر فیس‌بوک می‌گذرد و علیرغم نزول آهسته‌اش چندان در جذب نسل‌های جدید موفق نبوده است اما همچنان بزرگترین شبکه اجتماعی در جهان است.

این پلتفرم بیش از ۳ میلیارد، یعنی معادل یک سوم جمعیت جهان کاربر فعال ماهانه دارد. اما فیس‌بوک حالا دیگر از هدف اصلی خود که گرد هم آوردن مردم و کمک به حفظ رابطه دوستان بود، دور شده است.

اگر همین حالا سری به صفحه خود در فیس‌بوک بزنید، متوجه خواهید شد که چقدر پست‌های دوستان واقعی شما کم شده است و به جای آن صفحه‌ شما پر شده از تبلیغ محصولاتی که شاید یک بار در اینترنت آن را جستجو کرده‌‌اید یا مقالات اخبار جعلی با هزاران نظر از طرف نظریه‌پردازان توطئه.

کارشناسان در ایالات متحده و اتحادیه اروپا هنوز از اینکه چطور اطلاعات نادرست در طول پاندمی ویروس کرونا در این پلتفرم دست به دست می‌شد در تعجب هستند.

با این وجود بر اساس قانون جدید خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا، متا مسئول نظارت و حذف اطلاعات نادرست و محتوای غیرقانونی در سیستم عامل‌های خود است.

مارک زاکربرگ، مبدع فیس‌بوک در سال‌های اخیر عملکردهای این پلتفرم را برای حفظ یک مدل تجاری قابل دوام گسترش داده است و اولویت را روی درآمدهای تبلیغاتی و جمع آوری داده‌ها قرار داده است و نه تعامل واقعی کاربران این شبکه اجتماعی.

او در سال ۲۰۱۹ شعار پلتفرم را از «رایگان است و همیشه خواهد بود» به «سریع و آسان است» تغییر داد و راه را برای مدل جدید اشتراک پولی بدون آگهی فیس بوک هموار کرد و دو سال بعد از آن نیز نام شرکت مادر فیس‌بوک را به «متا» تغییر داد.

او همچنین محتوای ویدیویی را در فیس‌بوک و اینستاگرام (یکی دیگر از محصولات شرکت متا) افزایش داد و همچنین یک بخش تجاری به فیس‌بوک اضافه کرد، جایی که مردم می‌توانند کالاها خرید و فروش کنند. در ادامه این تحولات متا با خرید مسنجر و واتس‌اپ، فعالیت‌های خود را در پیام‌رسان‌ها نیز گسترش داد.

فیس‌بوک امروزی شباهت بسیار کمی با گذشته خود دارد. این پلتفرم حالا دیگر ویژگی‌ دیگر رسانه‌های اجتماعی محبوب مانند شبکه ایکس (توییتر سابق)، تیک‌تاک و اسنپ چت را به صورت یک‌جا در کنار هم قرار داده است.

این پلتفرم ممکن است دامنه فعالیت‌های خود را گسترش داده باشد، اما پایگاه کاربرانش در حال پیر شدن است.

هرچند نسل ایگرگ یا نسل هزاره همچنان از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند اما به نظر می‌رسد که کاربران این نسل رو به کاهش هستند.

برخی صاحب‌نظران براین باورند که تولد نسل ایگرگ در اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز و در دهه ۱۹۹۰ به پایان رسیده است.

یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۲ نشان داد که ۶۹٪ از متولدین نسل ایگرگ، استفاده از فیس‌بوک را به سایر رسانه‌های اجتماعی ترجیح می‌دهند، این در حالی است که در سال ۲۰۲۱ میزان علاقه آن‌ها به این شبکه اجتماعی ۷۵٪ تخمین زده شده بود.

نسل‌های جوان‌تر حتی کمتر جذب فیس‌بوک می‌شوند، براساس نظرنسجی‌ها تنها ۳۷ درصد از کاربران نسل زد می‌گویند که در فیس‌بوک فعال هستند و در مقابل ۶۵ درصد از آن‌ها در تیک‌تاک فعالیت دارند.

سازمان‌های آماری ایالات متحده آمریکا سال ۱۹۹۷ میلادی مصادف با ۱۳۷۶ شمسی را سال آغاز تولد این نسل و سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۳۸۹ شمسی را پایان آن تعریف می‌کنند.

با این حال گفته می‌شود روزانه ۲.۱۱ میلیارد نفر به صورت روزنانه وارد حساب فیس‌بوک خود می‌شوند اما سه چهارم این کاربران خارج از ایالات متحده، کانادا و اروپا هستند.

بنابراین در حالی که فیس‌بوک در حال از دست دادن کاربران در اروپا و کاهش رشد در ایالات متحده و کانادا است، اما ده‌ها میلیون کاربر در سراسر جهان به دست آورده است. کشور هند با ۳۱۵ میلیون حساب فعال، بیشترین کاربر را در فیس‌بوک دارد.

نحوه استفاده مردم از فیس‌بوک نیز در حال تغییر است و در حال سازگاری با الگوریتم جدید این پلتفرم است که بیشتر بر محتوای تجاری تمرکز دارد تا روابط دوستی و خانوادگی.

تام آلیسون، مدیر فیس‌بوک در ماه مارس گذشته در بیانیه‌ای مطبوعاتی نوشت: «در چند سال گذشته مردم بیشتر به فیس‌بوک می‌آمدند تا سرگرم شوند، چیز جدیدی کشف کنند یا ببینند در جهان چه می‌گذرد.»

آقای آلیسون توضیح داد :«پیشتر توسط یکی از دوستانتان به یک گروه فیس‌بوک دعوت می‌شدید یا گروهی را بر اساس یک نیاز یا علاقه خاص جستجو می‌کردید. اما حالا با استفاده از هوش مصنوعی برای یافتن محتوای عمومی گروه بر اساس علایق شما، اکنون می‌توانیم محتوای بسیار مرتبط از گروه‌های عمومی را در فید شما به شما نشان دهیم، بدون اینکه نیازی به جستجو داشته باشید یا به دعوت برای کشف یک گروه وابسته باشید».

در حال حاضر به نظر می‌رسد آینده فیس‌بوک توسط الگوریتم‌هایی هدایت می‌شود که بیشتر از آنچه را که می‌خواهید ببینید به شما نشان می‌دهد.

احتمالاً کمتر از ۲۰ سال طول می‌کشد تا تأثیرات استراتژی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی فیس‌بوک را بر رفتار و باورهای کاربران مشاهده کنیم. اما چه کسی می‌داند که جهان تا آن زمان به کجا خواهد رسید؟