قدرت بالاتر از قدمت؛ چطور Call of Duty تاج Battlefield را برای همیشه تصاحب کرد؟
قدرت بالاتر از قدمت؛ چطور Call of Duty تاج Battlefield را برای همیشه تصاحب کرد؟
Call of Duty از ابتدا محبوب مطلق نبود. چه چیزی باعث شد که تفاوت سطح این فرنچایز با Battlefield تا این حد زیاد شود؟ آیا Battlefield برای همیشه از رقابت خارج شده است؟
وقتی صحبت از رقابت بازیهای شوتر به میان میآید، نام دو عنوان پرطرفدار همیشه در نوک قله به چشم میخورد. کمتر کسی وجود دارد که این روزها از رقابت مستقیم سری Battlefield و Call of Duty اطلاع نداشته باشد. وقتی فروش و محبوبیت این دو فرنچایز را از نقطه کنونی بررسی میکنیم، نمیتوان حکمرانی Call of Duty را حداقل از نظر درآمدزایی انکار کرد. اما این رقابت از چه زمانی شروع شد؟ در این مطلب به پاسخ به این سوالات میپردازیم. با gsxr و ادامه این مقاله همراه باشید.
شاید خیلیها ندانند، اما Battlefield زودتر از Call of Duty به دنیا آمد. اولین نسخه Battlefield در سال 2002 عرضه شد؛ درست در هیاهوی محبوبیت سری Medal of Honor. اولین نسخه این سری، Battlefield 1942 نام داشت. این بازی تا حدی موفق بود که توانست میانگین امتیاز 89 را متاکریتیک ثبت کند و شروعی فوقالعاده برای سری رقم زد. در ایالات متحده، Battlefield 1942 حدود 680 هزار نسخه به فروش رساند و تا آگوست 2006، بیش از 27 میلیون دلار درآمد به دست آورد. فروش Battlefield 1942 تا آگوست 2006، به 2.7 میلیون واحد در ایالات متحده رسید.
به دلیل عملکرد غیرمنتظره در فروش، این بازی در دسامبر 2002، جایزه فروش طلایی را از Verband der Unterhaltungssoftware Deutschland (VUD) دریافت کرد. این جایزه نشان دهنده فروش حداقل 100 هزار واحد از بازی در سراسر آلمان، اتریش و سوئیس بود. این اثر تا جولای 2004 بیش از 3 میلیون نسخه به فروش رساند و در آن زمان، به یک موفقیت تجاری تمام عیار تبدیل شد. از طرف دیگر، سازندگان سابق Medal of Honor در حال خلق غولی بودند که هیچکس فکر نمیکرد در آینده، بازار فروش بازیها را تمام و کمال در اختیار بگیرد.
چند تن از بهترین خالقان سری Medal of Honor، استودیویی بهنام اینفینیتی وارد (Infinity Ward) تاسیس کردند تا روی یک آیپی جدید کار کنند. این آیپی، Call of Duty نام داشت که در سال 2003 عرضه گردید. اتفاقات این بازی مشابه با تمام عناوین شوتر اول شخص آن زمان، در زمان جنگ جهانی دوم جریان داشت؛ جایی که شما در ارتش آمریکا به مبارزه با نازیها میپرداختید. این بازی حتی از Battlefield 1942 هم بهتر عمل کرد. کسب متای 91 روی PC، به الکترونیک آرتز (Electronic Arts) ثابت کرد که رقیب بزرگش خیلی زودتر از موعود پا به میدان نبرد گذاشته است.
فروش این بازی هم تا حد زیادی از Battlefield 1942 بهتر بود. گروه NPD بازی Call of Duty را هشتمین بازی کامپیوتری پرفروش سال 2003 نامید. این عنوان، این موقعیت را حتی تا سال بعد هم حفظ کرد. تنها در ایالات متحده، Call of Duty حدود 790 هزار نسخه فروخت و تا آگوست 2006 به درآمد 29.6 میلیون دلاری دست یافت. در آن زمان، رسانه Edge این بازی را به عنوان سیزدهمین بازی کامپیوتری پرفروش این کشور اعلام کرد. این فروش به صورت جهانی ادامه داشت تا سرانجام در سال 2013، اعلام شد که مجموعا 4.5 میلیون نسخه از نسخه اول Call of Duty به فروش رسیده است.
هرچند Call of Duty در زمینههای کیفی و مالی عملکرد بهتری نسبت به Battlefield 1942 داشت، اما اختلاف آنقدری نبود که بتوان برنده مطلقی برای این رقابت انتخاب کرد. شاید سازندگان نمیدانستند که این نبرد، تا سالهای زیادی ادامه خواهد داشت. تا عرضه نسخههای دوم Call of Duty و Battlefield، دایس (DICE) و الکترونیک آرتز چندین نسخه فرعی از Battlefield منتشر کردند که به موفقیت و فروش کلی این فرنچایز افزود. از بین این بازیها، میتوان به Battlefield Vietnam اشاره کرد.
اما نبرد اصلی برای سال 2005 برنامهریزی شده بود. آینده برای Battlefield حتی روشنتر از قبل بود. Battlefield 2 در ژوئن 2005 به صورت جهانی عرضه گردید و تا حدی باکیفیت و سرگرمکننده بود که توانست متای 91 را از منتقدین کسب کند. این بازی تا همین الان هم یکی از بهترین نسخههای سری در زمینه میانگین نمره به حساب میآید. خیلی از رسانهها، جایزه بهترین بازی سال را به این عنوان اختصاص دادند. بازی Battlefield 2 در ماه اول انتشار، 1.2 میلیون نسخه فروخت. مجموع فروش بازی تا جولای 2006، 2.2 میلیون نسخه اعلام شد.
این بازی همانند نسخه قبلی خود، جایزه فروش طلایی را از انجمن ناشران نرم افزار سرگرمی و اوقات فراغت (ELSPA) دریافت کرد. برای کسب این جایزه، بازیهای کاندید شده باید حداقل 200 هزار نسخه در بریتانیا بفروشند که مشخصا Battlefield 2 موفق به انجام اینکار شد. هرچند رقابت سال 2005 را الکترونیک آرتز آغاز کرد، اما اکتیویژن (Activision) هم با توپ پر آمده بود.
بودجه بازی Call of Duty 2 تقریبا 14.5 میلیون دلار بود.با توجه به اینکه اکتیویژن برخلاف الکترونیک آرتز علاقه چندانی به ساخت نسخههای فرعی نداشت، دو سال به اینفینیتی وارد برای ساخت این بازی مهلت داد. تقریبا 75 نفر روی بازی کار میکردند که در آن زمان، تعداد نسبتا زیادی بود. علیرغم اینکه بازی باید برای کنسول ایکس باکس 360 هم بهینه میشد، سازندگان بدون هیچ کرانچ و اضافه کاری توانستند بازی را در موعد مقرر به دست گیمرها برسانند.
بازی از نظر نمره و امتیاز نتوانست به خوبی Battlefield 2 ظاهر شود، اما کماکان عنوانی موفق بود. این بازی متای 86 روی PC و 89 روی ایکس باکس 360 را کسب کرد. با این وجود، فروش بازی دلانگیز بود. Call of Duty 2 با فروش 200 هزار واحد در اولین هفته عرضه خود، محبوبترین عنوان لانچ ایکس باکس 360 بود. طبق آمار، 77 درصد از افرادی که ایکس باکس 360 خریدند، این عنوان را نیز در کنار آن خریداری کردند که به فروش بالای بازی کمک کرد.
تا جولای 2006، 1.4 میلیون نسخه از بازی تنها روی ایکس باکس 360 فروخته شده بود. تا ژانویه 2008، بازی 2 میلیون نسخه به فروش رساند. آخرین آمار رسمی فروش بازی در نوامبر 2013 اعلام شد. بازی حدود 6 میلیون نسخه تا آن تاریخ به فروش رسانده بود که به صورت کلی، عملکرد بهتر نسخه دوم نسبت به عنوان قبلی را نشان میداد. سردبیران مجله بازیهای رایانهای، Call of Duty 2 را هفتمین بازی رایانهای برتر سال 2005 نامیدند.
آن روزها، نقطه اوج رقابت Battlefield و Call of Duty بود، اما از آنجا که هر دو فرنچایز سهم خاصی از بازار را در اختیار داشتند، خطری از جانب هیچکدام دیگری را تهدید نمیکرد. هرچند این قضیه دوام چندانی نداشت. قبل از اینکه این رقابت به عجیبترین و حیاتیترین نقطه تاریخ خود برسد، رقابتی دیگر انتظار این دو فرنچایز را میکشید.
الکترونیک آرتز تصمیم به ساخت یک بازی از Battlefield در آیندهای نه چندان دور گرفت که راستش را بخواهید، تصمیمی عقلانی نبود. بازی Battlefield 2142 در سال 2006 عرضه شد که هرگز نتوانست موفقیت کیفی دو نسخه قبلی خود را تکرار کند. همانطور که از نامش پیداست، Battlefield 2142 در سال 2142 اتفاق میافتد و جنگی را به تصویر میکشد که به عنوان جنگ سرد قرن بیست و دوم شناخته میشود. در این نبرد، دو ابرقدرت نظامی، اتحادیه اروپا (EU) و ائتلاف پان آسیایی (PAC)، برای زمینهای سالم میجنگند؛ زمینهایی که تحت تاثیر “عصر یخبندان دوم” نابود شدهاند.
از آنجایی که هیچ آمار فروش موثقی از این عنوان اعلام نشد، بازی Battlefield 2142 احتمالا نتوانست موفقیت تجاری خوبی کسب کند. از طرفی دیگر، تریارک (Treyarch) در حال کار روی عنوانی بود که اولین شکست مطلق Battlefield مقابل Call of Duty را رقم میزد. بازی Call of Duty 3 تفاوت عظیمی با نسخههای قبلی خود داشت، آن هم عدم عرضه بازی برای پلتفرم محبوب رایانههای شخصی بود. الکترونیک آرتز احتمالا فکر میکرد که با چنین تصمیمی، فروش Call of Duty 3 نابود خواهد شد؛ اما دقیقا برعکس این اتفاق رخ داد.
بازی Call of Duty 3 یکی از پرفروشترین عناوین نوامبر 2006 در ایالات متحده بود. این بازی برای اولین بار در رتبه 3 جدول فروش هفتگی بریتانیا قرار گرفت و تا فوریه 2007، از لیست 10 برتر خارج نشد. طبق گزارش NPD، این بازی تا پایان سال 2006، تقریبا 1.1 میلیون واحد در آمریکا به فروش رساند. نسخههای ایکس باکس 360 و پلی استیشن 2 بازی، هرکدام جایزه فروش «پلاتینیوم» را از انجمن ناشران نرمافزار سرگرمی و اوقات فراغت (ELSPA) دریافت کردند.
طبق آمار و ارقام منتشر شده در نوامبر 2013، این بازی 7.2 میلیون نسخه در سراسر جهان فروخته بود. به عبارتی دیگر، Call of Duty 3 با وجود عدم عرضه روی PC، پرفروشترین نسخه سری در آن زمان بود که این امر، زنگ خطر بزرگی را برای الکترونیک آرتز به صدا درآورد.
سه اتفاق کلیدی و مهم در فاصله گرفتن و پیروزی مطلق Call of Duty تاثیر داشت. این سه رخداد شامل عرضه سری Modern Warfare، مشکلات انجین سری Battlefield و مدیریت نادرست الکترونیک آرتز میشود. بعد از عرضه Call of Duty 3، تا اولین اتفاق مهم چیز زیادی باقی نمانده بود.
هم دایس و هم الکترونیک آرتز، روی نسخههایی از بازی شوتر خود در زمان مدرن کار میکردند. بهخاطر این موضوع که اکتیویژن چندین استودیو برای ساخت سری Call of Duty در اختیار داشت، تصمیم گرفت که بازیهای این سری را به صورت سالانه منتشر کند. این تصمیم توانست فروش و موفقیت مالی شرکت را برای سالها تضمین کند، اما در آیندهای نه چندان دور، به کیفیت کلی سری ضربه زد. با توجه به موارد ذکر شده، بازی Call of Duty 4: Modern Warfare از بخت بد الکترونیک آرتز، یک سال زودتر از Battlefield جدید عرضه شد و بازار را بلعید.
همانطور که پیشتر گفتم، بیشتر سازندگان بازیهای شوتر اول شخص، به ساخت وقایع بازی در جنگ جهانی دوم علاقه داشتند و کمتر ریسک میکردند. به هر حال گفتیم که ریسک الکترونیک آرتز در ساخت یک بازی در آیندهای نه چندان دور، چندان موفقیتآمیز نبود. با این وجود، اینفینیتی وارد این ریسک را به جان خرید. ساخت یک بازی شوتر در زمان حال و ساخت داستانی که تمام و کمال از ذهن خلاق نویسندگان نشات میگرفت، چیزی نبود که هر سازندهای بتواند انجام دهد.
نسخه اول Modern Warfare انقلابی در سری Call of Duty ایجاد کرد. این بازی نه تنها با کسب متای 92، تبدیل به باکیفیتترین عنوان سری شد، بلکه رکوردهای فروش را هم جابهجا کرد. پیش از انتشار Call of Duty 4: Modern Warfare، پیشبینی میشد که فروش آن حتی از Halo 3 هم پیشی بگیرد. این پیشبینی درست از آب درآمد. نسخه ایکس باکس 360 از نوامبر 2007 تا ژانویه 2008، به پرفروشترین بازی ویدیویی آمریکا تبدیل شد. نسخههای ایکس باکس 360 و پلی استیشن 3 به ترتیب 1.57 میلیون و 444 هزار نسخه فقط در ماه اول و فقط در آمریکا به فروش رساندند.
هر ماه حدود 1 میلیون واحد از این بازی به فروش میرفت. نسخه ایکس باکس 360 سومین بازی ویدیویی پرفروش سال 2007 در ایالات متحده بود. طبق گفته گروه NPD، بازی Call of Duty 4 در کمتر از یک سال، بیش از 7 میلیون نسخه در سراسر جهان فروخته بود و به پرفروشترین بازی سال 2007 تبدیل شد. چنین تجربهای برای اکتیویژن بیسابقه بود. آیپی Call of Duty از یک سری شوتر موفق، به یک غول پولساز تبدیل شد. این همان زنگ خطری بود که از آن صحبت میکردیم و الکترونیک آرتز، به طور کامل از چرخه رقابت دور شده بود.
نسخه اول Bad Company و Battlefield 1943 هرگز نتوانستند فروش Modern Warfare را لمس کنند، اما دایس هنوز یک ورق رو نشده در اختیار داشت، ورقی که Battlefield را موقتا به چرخه رقابت بازگرداند. البته قبل از اینکه به آن برسیم، Modern Warfare 2 را روی میز داریم. هرچند فروش World at War کماکان قابل تحسین بود، اما Modern Warfare 2 صنعت گیم را مانند یک زلزله تکان داد. به متای 94 بازی کاری نداریم. از فروش فوقالعاده این نسخه همین بس که در عرض یک سال، بیش از 10 میلیون نسخه تنها در آمریکا به فروش رساند و به پرفروشترین بازی تاریخ بریتانیا در آن زمان تبدیل شد.
در سال 2013 هم اعلام شد بازی مجموعا 23 میلیون نسخه تا آن روز به فروش رساند. الکترونیک آرتز میدانست که در بهترین شرایط ممکن هم نمیتواند چنین موفقیتی را لمس کند، اما Bad Company 2 سری را تاحدودی به رقابت بازگرداند. این نسخه نه تنها نمرات خوبی کسب کرد، بلکه بازی در عرض دو سال موفق به فروش 12 میلیون نسخهای شد. Bad Company 2 یک قمار بود؛ اگر فروش این بازی کمتر از 10 میلیون نسخه بود، دایس میبایست شکست همیشگی خود در برابر Call of Duty را قبول میکرد. اما از طرفی، باد کاملا در جهت خواستههای اکتیویژن میوزید.
آیپی Call of Duty حالا تبدیل به یک اعتبار در صنعت گیم شده بود. وقتی چنین اتفاقی رخ میدهد، نسخههای آینده آن بازی بدون توجه به کیفیت، فروش یکسانی را تجربه میکنند. به عنوان مثال، Black Ops و Modern Warfare 3 دقیقا مشابه نسخههای قبلی، بازار را در چنگ خود گرفتند و رکوردها را جابهجا کردند.
برخلاف اکتیویژن، الکترونیک آرتز انتشار یک سال در میان را برای بازیهای Battlefield مورد هدف قرار داد. Battlefield 3 همزمان با Modern Warfare 3 عرضه شد و بیتعارف، موفقیتی خارقالعاده برای این شرکت رقم زد. این بازی تنها در عرض یک سال، بیش از 15 میلیون نسخه به فروش رساند. خیلیها Battlefield 3 را برنده رقابت این دو فرنچایز در سال 2011 میدانند.
بازی Modern Warfare 3 با حواشی زیادی پا به بازار گذاشت. از جدا شدن اعضای کلیدی استودیو اینفینیتی وارد بگیرید، تا بخش چندنفرهای که مورد پسند همه قرار نگرفت. خیلیها روایت نسخه سوم را یک عقبگرد نسبت به دو نسخه قبلی خطاب میکردند. از جهتی دیگر، بخش چندنفره Battlefield 3 یک انقلاب بود. تصور کنید سرورهای این بازی بعد از 11 سال از انتشار آن، هنوز هم شلوغ و پر از بازیکن هستند. با وجود فروش کمتر، Battlefield هنوز برای رقابت سرپا بود اما اشتباهاتی در آینده رخ داد که این سری را به کل از چرخه رقابت خارج کرد.
فروش Black Ops 2 کماکان خارقالعاده بود. الکترونیک آرتز اشتباهی کرد که حتی در سال ضعف Call of Duty، از اکتیویژن شکست سنگینی خورد. سال 2013، مصادف بود با عرضه کنسولهای نسل هشتمی و سال مهمی برای دو فرنچایز Call of Duty و Battlefield بود. اینفینیتی وارد از هم پاشیده روی بازی Call of Duty Ghosts کار میکرد، درحالی که دایس وظیفه ساخت Battlefield 4 را برعهده داشت. دایس بازی مذکور را روی انجین جدید Frostbite 3 توسعه میداد، انجینی که به فرشته مرگ الکترونیک آرتز در نسل هشتم تبدیل شد.
نسخههای جدید Battlefield و Call of Duty در فاصله یک ماهه در اواخر سال 2013 عرضه شدند. بازی Battlefield 4 عنوانی باکیفیت با گرافیکی فوقالعاده بود، اما یک مشکل بزرگ وجود داشت؛ بازی از نظر عملکرد فنی فاجعه بود. فرقی نمیکرد روی کدام پلتفرم، Battlefield 4 از باگ، افت فریم و مشکلات فنی زیادی رنج میبرد. از طرفی Call of Duty Ghosts هم منتشر شد و بعد از سالها حکمرانی Call of Duty در زمینه عرضه شوترهای باکیفیت، نتوانست آنچنان نظر منتقدین و طرفداران را به خود جلب کند. بازی متای ضعیفی گرفت و فروشش هم نسبت به نسخههای قبل افت کرد.
با وجود تمام ضعفهای Call of Duty Ghosts، بازی Battlefield 4 با مشکلات فنیاش دفن شد و در عرض یک سال، تنها 7 میلیون نسخه به فروش رساند. این دومین اتفاق مهم رخ داده در مسیر شکست کامل Battlefield در رقابت با Call of Duty بود اما تا رخ دادن اتفاق سوم، روزهای روشنی انتظار این فرنچایز را میکشید. سری Battlefield استراحتی سه ساله را تجربه کرد و در این بین، دو نسخه از Call of Duty تحت نامهای Advanced Warfare و Black Ops 3 عرضه شد که هر دو فروش موفقی را تجربه کردند.
سال 2016، سال رقابت مستقیم Battlefield با Call of Duty بود. پس از سالها رقابت یکطرفه، ورق به سمت دایس برگشت. دایس میدانست که سری Call of Duty از نظر کیفی روندی نزولی را طی میکند، بنابراین بهترین وقت برای استفاده از فرصت و تقبل ریسکی بزرگ بود. دایس تصمیم گرفت که یک بازی بر اساس جنگ جهانی اول توسعه دهد و نامش را Battlefield 1 گذاشت. این بازی برخلاف پیشبینیها، به یک Big Winner برای الکترونیک آرتز تبدیل شد.
جدا از نمرات فوقالعادهای که کسب کرد، موفق شد تنها در عرض دو سال، 15 میلیون نسخه به فروش برساند. Battlefield 1 به معنای واقعی کلمه، یک شوتر بینقص در همه زمینهها بود. هرچند بخش داستانی بازی در مرکز توجه شرکت ناشر نبود، اما بخش چندنفره بازی یکی از بهترینهای نسل بود. اما در سمت دیگر میدان، در سنگر اکتیویژن چه خبر بود؟
اینفینیتی وارد که در آن زمان تنها سایهای از قبل بود، بازی Call of Duty Infinite Warfare را توسعه داد. این بازی شاید یکی از ضعیفترین نسخههای سری چه در زمینه فروش و چه در زمینه نمرات به حساب بیاید. Infinite Warfare حدود 1.8 میلیون نسخه در هفته اول خود در ایالات متحده فروخت. با این حال، فروش کلی در مقایسه با Call of Duty: Black Ops III، حدود 50٪ کاهش داشت. اکتیویژن در فوریه 2017 گزارش داد که بازی کمتر از انتظارات عمل کرد و یکی از دلایلش، لج کردن طرفداران نسبت به این اثر بود. کسی باورش نمیشد، اما تخت سلطنت بعد از سالها به Battlefield رسیده بود.
الکترونیک آرتز توانست بعد از یک دهه رقابت، مجددا رقابت را از اکتیویژن ببرد، اما این سلطنت همیشگی نبود. اینجاست که اتفاق مهم سوم از راه رسید. ضعف مدیریتی الکترونیک آرتز و چند تصمیم هوشمندانه از اکتیویژن، تیر خلاص را بر پیکر Battlefield وارد کرد. اکتیویژن تصمیم هوشمندانهای گرفت و با عرضه نسخه WWII، سری را به ریشهها بازگرداند. با این کار توانست تا حدی ضعف فروش نسخه قبلی را جبران کند. از سمتی دیگر، الکترونیک آرتز که خود را روی ابرها تصور میکرد، خیلی زودتر از برنامه تصمیم به ساخت نسخه بعدی گرفت و Battlefield V را معرفی کرد.
با وجود حذف بخش داستانی از Black Ops 4، دایس و الکترونیک آرتز این فرصت را داشتند که باری دیگر رقابت را از Call of Duty ببرند، اما عجله الکترونیک آرتز کار دستش داد. با وجود اینکه Black Ops 4 نتوانست فروش خوبی را تجربه کند، وضعیت Battlefield V به مراتب بدتر بود. گفته میشود این نسخه نتوانست حتی به نصف فروش Battlefield 1 برسد. در سالی که Call of Duty هم وضع خوبی نداشت، EA یک فرصت طلایی دیگر را از دست داد تا به ایستگاه پایانی خود برسد.
بازگرداندن سری به ریشهها یک تصمیم خوب بود، اما ریبوت Modern Warfare و Black Ops تصمیم خوب دیگری از سوی اکتیویژن بود تا رکوردهای فروش را مجددا از آن خود کند. از سمت دیگر، Battlefield 2042 یک پروژه مرگ و زندگی برای فرنچایز بود. دایس میدانست که اگر در این بازی هم شکست بخورد، بلند شدن مجدد دیگر نشدنی خواهد بود. شکست Battlefield 2042، میتوانست برای دایس تبدیل به یک کابوس شود. متاسفانه این کابوس به واقعیت تبدیل شد.
دایس از اشتباه رقیب درس نگرفته بود و تصمیم گرفت بخش داستانی را از بازی خود حذف کند. در کنار این موارد، بخش چندنفره بازی هم از فقدان محتوا رنج میبرد. طی یک گزارش مالی در فوریه 2022، EA فاش کرد که بازی نتوانست انتظارات شرکت را برآورده کند. EA حتی اشتباهات خود را کتمان کرد و عملکرد ضعیف بازی را گردن دورکاری و همهگیری COVID-19 انداخت.
تاریخ همواره به برتری Call of Duty نسبت به Battlefield را گواه میدهد. با این حال، این روزها این فرنچایز الکترونیک آرتز تا حد زیادی از رقابت خارج شده است. دایس به یک معجزه نیاز دارد تا بتواند دوباره به رقابت برگردد. این شرکت چندین بار فرصت داشت تا Call of Duty را شکست دهد و حتی چندین بار موفق به انجام این کار شد، اما تفاوت این دو فرنچایز را مدیریت درست دو ناشر رقم زد. باید دید چه آیندهای در انتظار این دو آیپی قرار دارد …