معرفی هواپیماهای شش موتوره جنگ جهانی دوم؛ از مسراشمیت تا یونکرس و لتیکوئر

در مقاله پیش رو مهم‌ترین و برجسته‌ترین هواپیماهای شش موتوره جنگ جهانی دوم را خدمت شما عزیزان معرفی خواهیم کرد.


در پاسخ به درخواست‌های همراهان عزیز gsxr و در ادامه نگارش سلسله مقالات مرتبط با صنایع نظامی و هوایی، این بار می‌خواهیم برجسته‌ترین هواپیماهای شش موتوره حاضر در جنگ جهانی دوم را معرفی نماییم. نکته جالب و مهم درباره این لیست به هواپیماهایی مربوط می‌شود که اکثراً توسط نازی‌ها توسعه یافته‌اند و ویترینی از توانایی‌های مهندسی هوافضای ارتش نازی در آن دوران محسوب می‌شوند.

مسراشمیت می ۳۲۳ جیگانت

اگر بخواهیم میزان تولید یک هواپیما را به عنوان معیاری از موفقیت آن در نظر بگیریم، هواپیمای می ۳۲۳ می‌تواند موفق‌ترین هواپیمای لیست ما باشد. مسراشمیت می ۳۲۳ جیگانت بزرگ‌ترین هواپیمای حمل‌ونقلی بوده که در دوران جنگ جهانی دوم پرواز کرده است. طول و ارتفاع این هواپیما به ۲۸.۲ و ۱۰.۱۵ متر رسیده و پهنای بال‌های آن نیز ۵۵.۲ متر بوده‌اند. وزن خالی می ۳۲۳ به بیش از ۲۷ تن می‌رسد و حداکثر وزن تیک آف نیز ۴۳ تن ذکر شده است. این غول بزرگ از شش پیشرانه ۱۴ سیلندر هوا خنک با ۱۱۶۴ اسب بخار قدرت سود برده است. اولین پرواز جیگانت در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۲ صورت گرفت و در نوامبر همان سال نیز عملیاتی شد. در حال حاضر هیچ نمونه‌ای از می ۳۲۳ زنده نمانده هرچند می‌توان آن را موزه نیروی هوایی فدرال آلمان در برلین تماشا کرد. نکته جالب اینکه یک نسخه غرق شده از می ۳۲۳ در عمق ۶۰ متری آب‌های نزدیک ایتالیا قرار دارد. در مجموع ۱۹۸ فروند از هواپیمای موردبحث ساخته شد.

یونکرس جو ۲۸۷

در نگاه اول به نظر می‌رسد این هواپیما شبیه یک جت بمب‌افکن با نام آرادو AR 234 است؛ اما تفاوت بزرگ بین دو هواپیما این است که ۲۱۴ فروند از AR 234 به‌طور کامل ساخته شد درحالی‌که سقف تولید جو ۲۸۷ فقط به ۲ فروند می‌رسد. همچنین تنها یک فروند از جو ۲۸۷ با پسوند V1 پرواز کرده است. نکته دیگر اینکه نباید پروتوتایپ دوم V2 با موشک کروز V1 و سلاح راکت V2 نازی‌ها اشتباه گرفت. V1 در واقع دارای چهار پیشرانه بود درحالی‌که V2 با اینکه هرگز کامل نشد اما به شش پیشرانه مجهز شده بود. پروتوتایپ های بعدی V3 و V4 نیز همین آرایش شش پیشرانه را داشتند و ظاهراً ۸۰ تا ۹۰ درصد کارهای آن‌ها تکمیل شده بود اما با تصرف کارخانه یونکرس توسط شوروی همه‌چیز رها شد. جو ۲۸۷ توسط فیلیپ ون دوپ طراحی شد و یک جت بمب‌افکن تاکتیکی بود که توسط آلمان نازی در سال ۱۹۴۴ ساخته شد. این هواپیما از طراحی متفاوتی بال سود می‌برد و جزو معدود هواپیماهای مجهز به پیشرانه جت و ارابه فرود ثابت بود. حداکثر سرعت جو ۲۸۷ به ۵۵۸ کیلومتر در ساعت می‌رسید و سرعت کروز آن نیز ۵۱۲ کیلومتر در ساعت اعلام شده بود. این هواپیما با یک‌بار سوخت‌گیری شعاع پروازی ۱۵۷۰ کیلومتری داشت.

OKB-1/یونکرس EF-131

این هواپیما در واقع نسخه‌ای دیگر از جو ۲۸۷ محسوب می‌شود اما همچنان می‌توان آن را هواپیمای مجزا در نظر گرفت زیرا با اینکه به عنوان پروژه‌ای آلمانی شروع شد اما در نهایت شوروی آن را ساخت. حتی اولین پرواز OKB-1 تا پس از جنگ پاتریوت بزرگ که روس‌ها آن را همچنان جنگ جهانی دوم می‌نامند صورت نگرفت. پس از تصرف کارخانه یونکرس توسط ارتش سرخ، EF-131 توسط شوروی و بر اساس اسناد جو ۲۸۷ توسعه یافت. اولین پروتوتایپ این هواپیما با قطعات جو ۲۸۷ V2 و V3 ساخته شد. نکته مهم اینکه ژرمن‌ها این هواپیماها را منفجر کردند تا به دست نیروهای آمریکا نیفتند اما ارتش سرخ همچنان توانست با قطعات باقی مانده همچون بال‌ها هواپیمای خود را بسازد. آن‌ها قطعات موردبحث را با فریم اصلی V3 ترکیب کرده و سپس تغییراتی در تناسبات بدنه به وجود آوردند.

همچنین EF-131 دارای خدمه‌ای متشکل از سه نفر بود درحالی‌که تعداد خدمه جو ۲۸۷ به دو نفر می‌رسید. از طرف دیگر هواپیمای شوروی بسیار سریع‌تر بود و حداکثر سرعتش به ۸۶۰ کیلومتر در ساعت می‌رسید. قوای محرکه این محصول از شش پیشرانه توربوجت یونکرس تشکیل شده بود. اندکی پس از اولین پرواز EF-131، بررسی‌ها نشان دهنده ضعف اصلی در فریم این هواپیما بود. در حقیقت اولین پرواز منجر به خرابی بخش‌هایی از بدنه هواپیما شد و پروازهای آزمایشی بعدی نیز مشکلاتی از جمله لرزش در دم را نشان دادند. در خلال رفع مشکلات این هواپیما، شوروی ساخت هواپیمایی جدید با پیشرانه‌های خود را آغاز کرد اما این پروژه در آگوست ۱۹۴۸ لغو شد.

بلام اند واس BV 222 وایکینگ و BV 238

نکته‌ای که باید ذکر شود اینکه دو هواپیمای یاد شده اساساً متفاوت از هم هستند و بنابراین لیست مهم‌ترین هواپیماهای شش موتوره جنگ جهانی دوم به شش مورد افزایش می‌یابد؛ اما از آنجایی که فقط یک فروند از مدل BV 237 ساخته شده بنابراین احساس کردیم حضور هر دو آن‌ها در یکجا مشکلی نخواهد داشت. BV 222 بزرگ‌ترین کشتی پرنده‌ای بود که در جنگ جهانی دوم خدمت‌رسانی می‌کرد. زمانی که BV 238 اولین پرواز خود در سال ۱۹۴۴ را انجام داد عنوان سنگین‌ترین هواپیمای تاریخ و بزرگ‌ترین هواپیمای تولید شده با پیشرانه‌های محوری در دوران جنگ را به دست آورد. طول BV 222 به ۳۷ متر می‌رسد درحالی‌که BV 238 طول بیش از ۴۳ متری داشته است. ارتفاع مدل اول نیز حدود ۱۱ متر و دومی حدود ۱۳ متر بوده است. نکته دیگر به وزن خالی حدود ۳۱ تنی BV 222 و وزن حدود ۵۵ تنی مدل BV 238 مربوط می‌شود. حداکثر وزن تیک آف هر دو هواپیما نیز به ترتیب ۴۹ و ۱۰۰ تن بوده است. نیروبخش هواپیمای BV 222 شش پیشرانه دیزلی شش سیلندر یونکرس جومو ۲۰۷C آب‌خنک با ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت بوده و در مدل BV 238 از شش پیشرانه دوازده سیلندر دایملر بنز با ۱۹۰۰ اسب بخار استفاده شده است.

این هواپیماها توسط شرکت هامبورگی HFB ساخته شدند، شرکتی که زیرمجموعه‌ای از بلام اند واس به شمار می‌رفت. اولین پرواز BV 222 در هفتم سپتامبر ۱۹۴۰ صورت گرفت و در سال ۱۹۴۱ به‌صورت رسمی وارد خدمت شد. این هواپیما در دوران خود بزرگ‌ترین هواپیمایی بود که توانسته بود هواپیمای دشمن را سرنگون کند و درعین‌حال به بزرگ‌ترین هواپیمایی تبدیل شد که سقوط کرده است. هواپیمای یاد شده در ۲۲ اکتبر ۱۹۴۳ توانست PB4Y-1 لیبریتر آمریکا را سرنگون نماید اما قبل از آن نیز جنگنده بریستول توانسته بود آن را سرنگون کند. در پایان جنگ جهانی دوم چندین فروند از وایکینگ‌ها به دست ارتش آمریکا و بریتانیا افتاد اما هیچ‌کدام از آن‌ها برای نمایش در موزه حفظ نشدند. یک فروند وایکینگ V2 سقوط کرده در اکتبر ۲۰۲۳ و در عمق ۳۱۸ متری آب‌های اتریش کشف شد. نکته جالب اینکه وضعیت این هواپیما به خاطر میزان اکسیژن کم اعماق آب بسیار خوب بوده است؛ اما فرایند تولید BV 238 در سال ۱۹۴۱ شروع شد و اولین پروازش در سال ۱۹۴۴ صورت گرفت. در می ۱۹۴۵ این هواپیما توسط جنگنده‌های راف سرنگون شد.

لتیکوئر ۶۳۱

این تنها هواپیمای لیست ماست که ریشه‌اش به ارتش نازی برنمی‌گردد هرچند در کشوری ساخته شده که توسط ارتش آلمان اشغال شده بود. لتیکوئر ۶۳۱ در آن زمان بزرگ‌ترین هواپیمای تاریخ محسوب می‌شد. در واقع کار طراحی ۶۳۱ در سال ۱۹۳۶ شروع شد هرچند شروع جنگ فرایند ساخت آن را متوقف شد و پس از امضای قرارداد آتش‌بس در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰ بود که کار ساختش دوباره از سر گرفته شد. لتیکوئر ۶۳۱ در ابتدا به عنوان هواپیمای ۴۰ نفره با شعاع پروازی ۴۰۰۰ کیلومتری سفارش داده شده بود و شش پیشرانه ۱۶۵۰ اسب بخاری آن را به پرواز درمی‌آوردند. سرانجام اولین پرواز این هواپیما در ۴ نوامبر ۱۹۴۲ انجام شد. پس از اولین پرواز بود که پروتوتایپ لتیکوئر ۶۳۱ به دست ژرمن‌ها افتاد و آن‌ها هواپیمای یاد شده را به مکان دیگری منتقل کرده و در نهایت دو جنگ بمب‌افکن راف با حمله در آوریل ۱۹۴۴ آن را از بین بردند. دومین هواپیما پس از آزادی فرانسه در ۷ مارس ۱۹۴۵ ساخته شد. نیروبخش این مدل شش پیشرانه رایت سایکلون با ۱۶۰۰ اسب بخار قدرت بود. این هواپیما تا ده سال پس از خاتمه جنگ جهانی دوم باقی ماند اما در نهایت به خاطر هزینه‌های نگهداری بالا و قابلیت اطمینان پایین از رده خارج شد.