نگاهی جامع به پروندۀ آزار و اذیت دیوید کیج و کوانتیک دریم
نگاهی جامع به پروندۀ آزار و اذیت دیوید کیج و کوانتیک دریم
در این مقاله قصد داریم به طور کامل حواشی کوانتیک دریم و مدیر این شرکت، یعنی دیوید کیج (David Cage) را مرور کرده و نتیجهگیری نهایی از این اتفاقات را بیان کنیم.
محیطهای کاری و اداری، همواره خواستگاه بسیاری از پروندههای آزار و اذیت علیه کارمندان هستند. برای ادامه یافتن یک تجارت و ساخت محصولات باکیفیت، علاوه بر استعداد و تلاش، آرامشی نیاز است که بتوان در سالمترین فضای ممکن کار کرد. اگر به هر دلیلی آرامش مورد نیاز از کارمندان سلب شود، مشکلات زیادی از جمله مشکلات روانی برای شخص و مشکلات تجاری برای محصول به وجود خواهند آمد. آزار و اذیت بازیسازان در محیط کاری، چیز جدیدی نیست و اخیرا بارها به گوش ما رسیده است.
سوءاستفادههای جنسی و روانی یا حتی فشار کاری از جمله مشکلاتی است که بازیسازان شرکتهای بزرگ، امروزه با آن دست و پنجه نرم میکنند. یکی از شرکتهایی که حواشی زیادی را بهخاطر دلایل ذکر شده تجربه کرد، شرکت فرانسوی کوانتیک دریم (Quantic Dream) بود.
شاید بهتر باشد قبل از اینکه خلاصهای از تاریخچه شرکت کوانتیک دریم را با همدیگر مرور کنیم، نگاهی به زندگی دیوید کیج، موسس این شرکت، داشته باشیم. دیوید دی گروتولا که با نام مستعار دیوید کیج شناخته میشود، طراح، نویسنده و موسیقیدان بازیهای ویدیویی است. او در تاریخ 9 ژوئن 1969 در شهر مالهوس در فرانسه متولد شد و اکنون 53 سال سن دارد. به عنوان یک نوازنده حرفهای، او شرکت Totem Interactive را در سال 1993 تاسیس کرد که در آن به تولید موسیقی و صداگذاری مشغول بود. او به عنوان یک نوازنده آزاد در چندین پروژه تلویزیونی، فیلم و بازی ویدیویی کار کرد که همین پروژهها، نقطه شروع آشنایی دیوید کیج با صنعت بازیهای ویدیویی بود.
اولین کارهای او در صنعت گیم شامل ساخت موسیقی برای بازیهای Super Dany ،Cheese-Cat ،Timecop و Hardline است. در اوایل دهه 90 میلادی، دیوید کیج به دلیل علاقه بیحد و اندازه خود به نویسندگی، تصمیم گرفت که در موازات سایر فعالیتهای خود، داستانی برای یک بازی ویدیویی بنویسد. او تیمی متشکل از پنج نفر از دوستان خود را تشکیل داد و شروع به نوشتن اولین داستان خود برای یک بازی ویدیویی کرد. پس از یک سال کار، داستان نهایی شامل بیش از 250 صفحه و صدها طرح و ایدهی منحصر به فرد بود. او پروژهاش را به ناشران بزرگ بازیهای ویدیویی آن زمان ارائه کرد.
ناشران علاقه نشان دادند، اما به دلیل سابقه کم دیوید کیج در بازیسازی، حاضر به تایید پروژه نشدند. اطلاعات زیادی از کودکی، علایق و سلایق دیوید کیج در دسترس نیست. به دلیل مصاحبههای کم و عدم علاقهی زیاد به فضای مجازی، اطلاعاتی از اخلاقیات فردی و زندگی شخصی او در دسترس نیست. اینجا نقطهای است که به نحوه تاسیس شرکت کوانتیک دریم میرسیم. کیج از همان ابتدا روحیهی مبارزهطلب و جاهطلبی بالایی داشت، لذا برای اینکه اشتباه ناشران را ثابت کند، تیمی از دوستان خود را استخدام کرد و با یک مهلت شش ماهه، استودیوی موسیقی خود را به یک دفتر بازیسازی تبدیل کرد تا موتور بازیسازی و نمونه اولیه بازی خود را آماده کند.
در هفتههای آخر، کیج به لندن سفر کرد تا با ناشر معروف، ایداس اینتراکتیو (Eidos Interactive) ملاقات کند. با تامین بودجه پروژه، The Nomad Soul در روند توسعه نهایی بود. کیج متعاقبا در تاریخ 2 می 1997، شرکت کوانتیک دریم را تاسیس کرد. نام شرکت از اصطلاح فیزیک کوانتومی برداشته شده است. اولین بازی این کمپانی در نوامبر 1999 منتشر شد و بیش از 600,000 نسخه فروخت، رقمی که برای دیوید کیج باورنکردنی بهنظر میرسید. کیج حالا به این باور رسیده بود که میتواند در صنعت بازیسازی حرفی برای گفتن داشته باشد، لذا به کار خود ادامه داد و در سپتامبر 2005، بازی Fahrenheit را منتشر کرد.
این بازی سکوی پرتابی برای استودیو کوانتیک دریم و سبک Interactive Story بود. کیج هنر خود در داستاننویسی را به بهترین شکل در Fahrenheit به نمایش گذاشت. این بازی جوایز متعددی دریافت کرد و بیش از یک میلیون نسخه فروخت. از راه رسیدن ناشران بزرگتر برای پشتیبانی از پروژههای دیوید کیج، امری قابل پیشبینی بود. سونی که از گذشتهی دور تا به امروز همواره از پروژههای جاهطلبانه حمایت کرده است، وارد ماجرا شد. نتیجهی این همکاری، Heavy Rain بود که در سال 2010 منتشر شد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
در اواخر سال 2011، قرارداد دیگری با سونی منعقد شد. همکاری دوم با سونی، بازی Beyond: Two Souls در سال 2013 بود که نقدهای ضد و نقیضی از منتقدان دریافت کرد و توانست 2.8 میلیون نسخه بفروشد. پنجمین بازی ویدیویی این شرکت و سومین بازی منتشر شده توسط سونی، Detroit: Become Human بود. این محصول که در سال 2018 منتشر شد، موفقترین عرضه تاریخ کوانتیک دریم در آن زمان با فروش 3.2 میلیون نسخهای به حساب میآید.
درست است که عقاید و اعتقادات دیوید کیج را نمیتوان از مصاحبهها پیدا کرد، اما با یک نگاه کلی به داستانها و شخصیتهای خلق شده توسط او، میتوان به این مهم پی برد. بازی Detroit: Become Human از بیان داغترین موضوعات و مشکلات امروزی ابایی ندارد؛ در عوض، آنها بخش اصلی تجربه روایی بازی را تشکیل میدهند، چیزی که دیوید کیج به خوبی از آن آگاه است. بسیار واضح است که او سعی دارد شرایط فعلی جامعه را با جنبش حقوق مدنی آمریکا در دهه 60 مقایسه کند. علیرغم اینکه او این ارتباط را نفی میکند، اما کاملا منظور و هدف کیج از نوشتن چنین داستانی مشخص است.
کوانتیک دریم پیشتر در بازیهایی چون Heavy Rain و Beyond Two Souls نیز به مسائل فرهنگی و اجتماعی میپردازد، اما این بررسی در Detroit به اوج میرسد. دیوید کیج در Heavy Rain نیمنگاهی به مسائل اجتماعی دارد و در لفافه، به برخی مشکلات آن انتقاد میکند. در Beyond Two Souls، بیشتر نحوه وقف گرفتن یک فرد متفاوت در جامعه را زیر ذرهبین قرار میدهد. در نهایت در Detroit، به مسائل نژادپرستی و عموما مشکلات فرهنگی جامعه میپردازد.
کل داستان اصلی Detroit حول محور بردهداری و انقلاب نهایی بردهها میچرخد. اندرویدها در بازی نماد سیاهپوستهایی هستند که در تاریخ به بردگی و اسارات آمریکاییها و اروپاییها در آمدند. ناگهان در یکی از این روزها، یکی از اندرویدها از وضع فعلی خارج شده و شورش میکند؛ این شورش آغازگر یک انقلاب علیه انسانها میشود. شاید Detroit: Become Human یکی از سیاسیترین و اجتماعیترین بازیهای ساخته شده در تاریخ باشد. جلوگیری از تبعیض، کمالگرایی، برابری حقوق و بسیاری از اقدامهای انقلابی دیگر، میتواند نمادی از اتفاقات و جنبشهای جنسیتی و نژادی حال حاضر جامعه باشد.
با این وجود، با یک بار تجربه آثار دیوید کیج، میتوان دیدگاه او نسبت به جهان مدرن را لمس کرد. اصولا انسانهایی که به کمالگرایی اعتقاد دارند، اشخاصی خطرناک برای ارتباطگیری اجتماعی هستند. در ادامه بیشتر به این موضوع و ارتباطش با حواشی دیوید کیج خواهیم پرداخت. با هر پیشرفتی، استودیو نیاز به بزرگتر شدن دارد. البته که بزرگتر شدن هر استودیوی بازیسازی، نیاز به مدیریتی بهتر برای کنترل شرایط دارد.
در آن زمان، کوانتیک دریم 180 کارمند را استخدام کرد که موجب تزریق سیل عظیمی از نیروهای جدید به شرکت شد. این کمپانی یک استودیوی جدید در کبک با نام Quantic Dream Montreal افتتاح کرد که توسط استفان داستوس (Stephane D’Astous) و یوهان کازاس (Yohan Cazaus) رهبری میشود.
بازیهای کوانتیک دریم که همواره توسط کیج نوشته و کارگردانی میشوند، با هدف ایجاد سطوح فکری جدید پا به بازار میگذارند. کیج اعلام کرده است که ماموریت او برانگیختن احساسات از طریق داستانسرایی تعاملی و برجسته کردن حس همدلی، غم و گناه در تقابل با ناامیدی، رقابت و خشم است. به این ترتیب، او ساخت Heavy Rain را به عنوان یک اقدام سیاسی توصیف کرد که دیگران نیز میتوانند با آن همراه شوند. دیوید کیج همواره سعی کرده است که افراد خارج از صنعت گیم را نیز به پیام خود در بازیهایش علاقهمند کند. او بازیها را یک هنر و ابزار برای فرهنگسازی میداند؛ اما دیوید کیج چه فرهنگی را میپسندد؟
در ژانویه 2018، سه خبرگزاری فرانسوی Le Monde ،Mediapart و Canard PC نتایج تحقیقات مشترک خود در مورد شیوههای تجارت شرکتها را منتشر کردند. نشریه Le Monde کوانتیک دریم را به فرهنگ شرکتی مسموم، مدیریت با استفاده از کلمات و نگرشهای نامناسب، کم توجهی به کارکنان، حجم کاری زیاد و شیوههای قراردادی مشکوک محکوم کرد. در میان مسائل مطرح شده توسط روزنامهها، گفته میشد که کیج و دی فوندامیر (de Fondaumière) در یک اقدام جنسیتی و نژادپرستانه مشارکت داشته یا آنها را تشویق کردهاند.
اذعان شد که تصاویری جنجالی از طریق ایمیل رد و بدل شده و در دفتر پست میشدند. این تصاویر شامل عکسهای همکاران و کارمندان استودیو میشدند که به صورت دیجیتالی ویرایش شده بودند. گفته میشود که این تصاویر، افراد را به صورت نازی یا مستهجن به نمایش میگذاشتند. نشریه Canard PC اظهار داشت که کل کارمندان بخش IT در مارس 2017 به دلیل این شوخیهای بد شرکت را ترک کردند. مديريت استوديو متهم به استفاده از يک برنامهریزی سخت علیه کارکنان بود كه در آن 15 تا 35 ساعت اضافهکاری (خلاف قرارداد)، درست یک سال قبل از انتشار بازی Detroit مشاهده میشد.
دپارتمان منابع انسانی متهم به تبانی برای خاتمه دادن به فعالیت کارکنان قراردادی قبل از انقضای قراردادشان، نقض قوانین کار در فرانسه و ترتیب دادن تسویه حساب برای اخراج کارمندانی شد که با فرهنگ استودیو همخوانی نداشتند؛ احتمالا همان فرهنگ مسمومی که موجب آزار و اذیت کارمندان شرکت و به خصوص کارکنان مونث شده بود.
گزارشها نشان میدهند که چگونه دو فوندامیر با استفاده از قوانین کار فرانسه برای اعتراض به اخراج خود در سال 2016 و دریافت 60,000 یورو هزینه غرامت که مشمول تامین اجتماعی از طریق URSSAF نبود، توطئه و سوءاستفاده به عمل آورد. کیج و دی فوندامیر این گزارشها را رد کردند، هرچند هیچ تکذیبی توسط کارکنان درون شرکت به گوش نمیرسید.
در فوریه 2018، استودیو در بیانیهای رسمی این اتهامات را یک کمپین برای بدنام کردن شرکت نامید. آنها در آوریل 2018 علیه این نشریات شکایت کردند، در حالی که Canard ادعا کرد که نامهای تهدیدآمیز توسط این دو شخص دریافت کرد. چند نفر از کارمندانی که شرکت را ترک کرده بودند، ادعای این نشریات را تایید و علیه کوانتیک دریم شکایت کردند. در جولای همان سال، کوانتیک دریم در یک پرونده قضایی علیه یکی از کارمندانی که به دلیل فرهنگ مسموم، شرکت را ترک کرده بود، شکست خورد و همین موضوع انتقادات علیه مدیریت دیوید کیج و شرکت فرانسوی را افزایش داد.
یک کارمند دیگر به دلیل فسخ غیرقانونی قرارداد و عدم بهرهمندی از پوئنهای مثبت استعفا، شکایت کرده بود. این پرونده بعدها به دلایل نامعلوم مختومه اعلام شد. دادگاه استیناف پاریس توضیح داد که هیچ یک از عکسهایی که کارمندان را به تصویر میکشند، تحقیرآمیز نبودند و بنابراین واجد شرایط اخراج نادرست طبق قانون d’acte نیستند. در پرونده جداگانهای که توسط یکی دیگر از کارمندان سابق مطرح شد، دادگاه کار پاریس اعلام کرد که مدیران استودیو نسبت به انتشار تصاویر زن ستیزانه، نژادپرستانه یا حتی عمیقا مبتذل بیتفاوتی نشان دادند. این دادگاه سپس به کوانتیک دریم دستور داد که تا دسامبر 2019، 7000 یورو جریمه بپردازد.
گفته میشد که مدیران کوانتیک دریم در دفاع از خود در این پرونده منفعل ماندند و نتوانستند به خوبی دادگاه را به نفع خود راضی کنند. پروندههای دیگر و شکایتهای متعددی علیه کوانتیک دریم در جریان است. محاکمهای علیه رسانههای خبری Le Monde و Mediapart در ماه مه 2021 برگزار شد. حکم نهایی دادگاه در 9 سپتامبر 2021 صادر شد. اتهامات علیه Le Monde که شخصا توسط دیوید کیج مطرح شده بود، توسط دادگاه به رسمیت شناخته شد، زیرا Le Monde تا آخرین لحظه از افشای هویت منابع ناشناس خودداری کرد و در نتیجه شکست خورد.
از سوی دیگر، دادگاه در پروندهای دیگر به نفع Mediapart رای داد و تنها اتهامات مربوط به سه مورد از هفت قسمت گزارش این رسانه علیه کوانتیک دریم را رد کرد. چهار مورد دیگر به عنوان انتقاد با نیت خوب ثبت شدند. پروندههای جداگانهای علیه این دو رسانه به نمایندگی از کوانتیک دریم شکل گرفت که در ادامه سایر اتهامات علیه شرکت را نقض کرد. ظاهرا این موفقیت برای کوانتیک دریم هزینههای زیادی داشت. کیج از طریق ایمیل با رسانهها در مورد حقایق و نتیجهی این پرونده صحبت میکند. کیج اذعان دارد که بازرسان هیچ مشکلی در جو شرکت پیدا نکردهاند و این استودیو کارمندان زیادی دارد که مایل هستند حرفهای بودن استودیو را تضمین کنند.
طنز ماجرا این است که در آن زمان، کوانتیک دریم مشغول کار روی Detroit: Become Human بود، داستانی که در آن از رفتار جامعه نسبت نژادهای دیگر انتقاد داشت. همانطور که گفته شد، بازیهای کوانتیک دریم بیشتر درباره معضلات اخلاقی بودهاند و حالا این شرکت، متهم به نقض هنجارهای اخلاقی شده است.
با این وجود، گویا ماجرای عکسهای آزاردهنده کمی تحریف شده است. یکی از کارمندان شرکت گفت:
یک برنامهنویس در کوانتیک دریم خود را با دستکاری عکسها در زمان استراحت سرگرم کرد. او سر همکارهای خود را روی بدن افراد مشهور مختلف یا تصاویر دیگری قرار داد. او این تصاویر را با دوستان و مدیران از جمله کیج به اشتراک گذاشت. کیج درخواست کرد که رضایت افراد درخصوص این تصاویر مهم است، اما نسبت به اقدام آن برنامهنویس هیچ واکنشی نشان نداد.
کیج در رابطه با اشتراکگذاری تصاویر تغییر یافته از کارمندان گفت:
هیچوقت قصد و مظور از این حرکت تمسخر یا تحقیر کسی نبود، در غیر این صورت فورا این کار را متوقف میکردم. از بین تمام تصاویری که دیدم، هیچ کدام آزاردهنده نبودند. ذکر این نکته ضروری است که هیچ کس در تیم هیچ مشکلی در مورد این فعالیت گزارش نکرده است. در طول سه سال، هیچ شکایتی به هیچ نهاد رسمیای وجود ندارد.
به مدت سه سال، هیچ یک از 200 کارمند کوانتیک دریم از قرار گرفتن در این تصاویر شکایت نکردند؛ اما در 27 فوریه 2017، کارمندی که این تصاویر را ویرایش میکرد، تمام 600 عکس را با کل شرکت به اشتراک گذاشت. شخص عامل ظاهرا فراموش کرده بود که از این 600 تصویر 12 عدد نامناسب هستند و آنها را به اشتباه به اشتراک گذاشت. مدیر فناوری اطلاعات شرکت در آن زمان به مدیریت گفت که تصویر او غیرقابل قبول است. چهره او روی یک شخصیت معروف برنامه تلویزیونی قرار داده شده بود. کیج بابت این موضوع گفت:
تصویر زاویه خاصی نداشت (نه نژادپرستانه نه زن ستیزانه، همانطور که دادگاه تایید کرد)، اما قطعا قابل قبول نبود. ما همچنین تصاویر دیگری را کشف کردیم که هرگز به اشتراک گذاشته نشدند و قبلا آنها را ندیده بودیم، وگرنه برخورد میکردیم.
کیج گفت که تیم مدیریت با خالق این تصاویر ملاقات کرده و به او دستور داده است که از ساخت آنها دست بردارد. آنها از او خواستند که از مدیر فناوری اطلاعات عذرخواهی کند و به او اخطار رسمی دادند (تنبیه انضباطی که میتواند منجر به فسخ قرارداد شود). این شرکت سوابق این اقدام انضباطی را ارائه کرد و سه مرجع مختلف نیز آن را تایید کردند.
مدیر سابق IT ظاهرا این عذرخواهی را پذیرفت. بعد از مدتی که جوی آرام در شرکت حاکم بود، ناگهان به مدیران اطلاع داد که میخواهد تولیدکننده این تصاویر فورا اخراج شده و اضافه حقوق به او تعلق بگیرد، در غیر این صورت او کل ماجرا را برای مطبوعات تعریف میکند. به عبارتی، مدیر IT سعی داشت از مدیران اخاذی کند. کیج اذعان داشت:
ما سعی کردیم با او صحبت کنیم. ما یک فرد بیطرف معرفی کردیم که مشکل را برطرف کند که او ابتدا پذیرفت و سپس رد کرد. ما سعی کردیم برای این مسئله راهحلی پیدا کنیم، اما او همه گزینهها را رد میکرد.
در ادامه این حواشی، سه نفر از همکاران این فرد در بخش IT، استعفا دادند و همچنین درخواست غرامت کردند. مدیر فناوری اطلاعات از نهادهای دولتی کمک گرفت، اما کوانتیک دریم توضیحات و اسناد معتبری را ارائه کرد. مدیر فناوری اطلاعات (IT) با خبرنگاران فرانسوی تماس گرفت و آن 12 تصویر نامناسب را ارسال کرد و سه خبرنگار پاسخ دادند. اینگونه بود که این حواشی وارد رسانههای عمومی شد. روزنامهنگاران با هم همکاری کردند و سوالاتی را برای شرکت ارسال کردند. کوانتیک دریم اعلام کرد که سوالات اولیه نگرانکننده بودند. کوانتیک دریم سوالات را «سوررئال» توصیف کرد. سوالات اینگونه بودند:
ما یک فاکتور 10 دلاری برای هتلی در لاس وگاس پیدا کردیم. آیا این مربوط به یک فاحشه بود؟!
ما شنیدیم که یکی از کارمندان شما یک ماوس پد با تصویری مستهجن دارد. به نظر شما این قابل قبول است؟
یکی از کارمندان شما یک تیشرت داشت که به نظر توهینآمیز بود. آیا شما این را تشویق میکنید؟
شما به زیاد کار کردن معروف هستید. آیا میدانید برخی از افراد که کمتر کار میکنند، ممکن است از اینکه شما بیشتر کار میکنید احساس ناراحتی کنند؟
البته روزنامهنگاران ادعا کردند که سوالات بیشتری را برای شرکت ارسال کردند و محدود به اینها نبود. کیج ادامه داد:
دی فوندامیر و من کاملا حیرت زده شدیم. ما در طول دوران حرفهای خود با صدها روزنامهنگار ملاقات کردهایم، اما هرگز با چنین سوالاتی مواجه نشدیم. ما به سرعت متوجه شدیم که این روزنامهنگاران زاویه خاص خود را دارند. آنها میخواستند نشان دهند که یک شرکت موفق، حتما جوی مسموم دارد و به دنبال هر مدرکی برای حمایت از نظریه خود بودند.
درست زمانی که جو مثبتی برای کوانتیک دریم درحال شکلگیری بود، اتفاقی جنجالی در یکی از دادگاهها رخ داد. گفته میشود که کیج قبل از خروج از دادگاه با گریه به اطراف میچرخید و فریاد میزد:
شما در کار من دخالت میکنید. این پرونده باعث افتخار من است.
او از درخواستهای وکلای مدافع فرار میکرد. این موضوع برای حاضران طعنهآمیز بود، زیرا او ظاهرا جملاتی مانند “در بازیهای من، همه زنها فاحشه هستند و در کوانتیک دریم، ما برای همجنسگرایان بازی نمیسازیم” را به صورت عمومی به لب میآورد. مشخصا این رفتار کمی ضد و نقیض بهنظر میرسد. کسی که در دادگاه و مصاحبهها ادعای حقوق برابر میکند و حتی کسی که در بازیهایش از برابری جنسیتی سخن میگوید، چرا ناگهان باید چنین فرد زنستیزی باشد؟ اگر او واقعا چنین اعتقادی دارد، زنهای استودیو کوانتیک دریم با چه فضایی در محیط کاری روبهرو هستند؟
بعد از معرفی بازی Star Wars Eclipse، کمپینی در توییتر شروع شد که درخواست جدا شدن دیوید کیج از پروژه را اعلام میکرد. این به خودی خود نشان میدهد که چقدر افکار عمومی بر ضد این کارگردان فرانسوی در حال شکلگیری است. تا به اینجای کار، اکثر اتهامات علیه دیوید کیج به صورت قانونی لغو شده است؛ هرچند حواشی و پروندههای ریز و درشت کماکان ادامه دارند.
قطعا حواشی مربوطه در روند کاری شرکت تاثیرات منفی داشتهاند. تقریبا چهار سال از انتشار آخرین بازی این شرکت میگذرد و برای تجربه جدیدترین محصول آنها باید بیشتر منتظر بمانیم. آیا حواشی مربوطه در فروش محصول بعدی آنها تاثیر خواهد گذاشت؟ گذشت زمان مشخص میکند. قضاوت نهایی را به خودتان میسپارم. حتما در کامنتها نظر خود در خصوص این پرونده را با ما به اشتراک بگذارید.