پیشرفت جدید در درمان HIV: مهار پایدار ویروس بدون دارو
پیشرفت جدید در درمان HIV: مهار پایدار ویروس بدون دارو
در دو کارآزمایی مستقل که بر پایه تزریق آنتیبادیهای مهندسیشده انجام شد، بخشی از شرکتکنندگان مدتها پس از پایان مداخله، بدون مصرف داروهای ضدویروسی، همچنان در وضعیت سلامت و با سطح کنترلشده ویروس باقی ماندند.
در کارآزمایی FRESH به رهبری تامبی نِدونگو در آفریقای جنوبی، چهار نفر از ۲۰ داوطلب توانستند بهطور میانگین حدود یکونیم سال سطح غیرقابلتشخیص HIV را بدون دارو حفظ کنند. در کارآزمایی RIO که در بریتانیا و دانمارک انجام شد، شش نفر از ۳۴ شرکتکننده دستکم دو سال در کنترل ویروس بدون بازگشت به درمان دارویی باقی ماندند.
این «اثبات مفهوم» نشان میدهد که میتوان با کمک آنتیبادیهای خاص، سیستم ایمنی را برای مقابله فعال با HIV به کار گرفت و پژوهشگران اکنون بهدنبال اجرای مطالعات بزرگتر و متنوعتر هستند تا ببینند این روش برای چه گروههای دیگری میتواند کارآمد باشد.
در این مطالعات از آنتیبادیهای خنثیکننده گستردهاثر استفاده شد؛ مولکولهایی که نواحی بسیار مهم و کمتر دچار جهش روی پروتئینهای سطحی ویروس را هدف میگیرند و قادرند طیف وسیعی از سویههای HIV را شناسایی کنند.
آنتیبادیها بهگونهای مهندسی شده بودند که حدود شش ماه در بدن باقی بمانند و در این مدت، درمان ضدویروسی متوقف میشد. هدف این بود که آنتیبادیها همراه با سیستم ایمنی، ذرات فعال ویروس و سلولهای آلوده را از بین ببرند و نوعی «حافظه ایمنی» پایدار ایجاد کنند.
نتایج حاکی از آن بود که در برخی افراد، پاسخ ایمنی القاشده شبیه واکسن عمل کرده و حتی پس از پاک شدن آنتیبادیها از بدن هم ادامه یافته است. در کارآزمایی RIO بیشتر افراد دریافتکننده آنتیبادی تا هفتهها دچار بازگشت ویروس نشدند و گروه کوچکی توانستند در بازهای نزدیک به دو سال بدون دارو در وضعیت کنترل ویروس بمانند، در حالی که اغلب افراد گروه کنترل (که فقط محلول سالین دریافت کرده بودند) ظرف چند هفته ناچار به ازسرگیری درمان شدند.
پژوهشگران تأکید میکنند که هنوز نمیتوان از «درمان قطعی» سخن گفت، زیرا ممکن است در بلندمدت ویروس دوباره فعال شود. با این حال، این رویکرد نشان میدهد که اگر درمان ضدویروسی خیلی زود پس از عفونت آغاز و سپس با آنتیبادیهای مناسب ترکیب شود، میتوان در بخشی از بیماران به مهار طولانیمدت بدون داروی روزانه رسید؛ هدفی که سالهاست بهعنوان رؤیای جامعه علمی در زمینه HIV مطرح است.
