چرا بمب‌افکن جدید B-21 ریدر بسیار پیشرفته‌تر از B-2 است؟

بمب‌افکن جدید B-21 ریدر با فناوری‌های نسل پنجم، مواد کامپوزیتی پیشرفته و طراحی کاملاً رادارگزیز، بسیار پیشرفته‌تر از B-2 اسپیریت است.

ویژگی‌های رادارگریز بمب‌افکن B-2 اسپیریت همچنان مؤثر است، همان‌طور که در حملات اخیر نشان داد و این هواپیما توانست بدون آسیب از حریم هوایی ایران خارج شود. بااین‌حال، فناوری B-21 ریدر بسیار پیشرفته‌تر است. بمب‌افکن رادارگریز B-2 اسپیریت هفته گذشته پس از استفاده در عملیات «چکش نیمه‌شب» توجه جهانی را به خود جلب کرد و به دلیل قابلیت‌های منحصربه‌فردش مورد تحسین قرار گرفت؛ اما B-2 اسپیریت یک هواپیمای قدیمی است که با ورود به B-21 ریدر به خط تولید، قرار است بازنشسته شود. بر اساس اطلاعات محدودی که تاکنون از B-21 ریدر منتشر شده، این هواپیما یک بمب‌افکن استراتژیک زیرصوت با طراحی بال پرنده و ویژگی‌های رادارگریز است که در ظاهر شبیه نسخه به‌روزشده B-2 اسپیریت به نظر می‌رسد اما B-21 ریدر اساساً هواپیمایی متفاوت است که از فناوری‌های نسل جدید بهره می‌برد.

B-2 اسپیریت در سال ۱۹۸۹، بیش از ۳۵ سال پیش، اولین پرواز خود را انجام داد. در آن زمان، اتحاد جماهیر شوروی هنوز وجود داشت و جورج بوش رئیس‌جمهور آمریکا بود. از آن زمان تاکنون در طراحی هواپیما تغییرات زیادی رخ داده است. هردو هواپیمای B-2 اسپیریت و B-21 ریدر از طراحی بال پرنده بهره می‌برند اما B-21 ریدر کوچک‌تر و جمع‌وجورتر است و عرض بال آن بین ۳۹ تا ۴۲ متر خواهد بود درحالی‌که عرض بال B-2 اسپیریت به بیش از ۵۲ متر می‌رسد؛ اما تفاوت اصلی بین این دو هواپیما نه در ابعاد، بلکه در فناوری است. B-2 اسپیریت از فناوری رادارگریز نسل اول استفاده می‌کند که در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ معرفی شد. این فناوری همچنان کار می‌کند همان‌طور که در حملات اخیر B-2 اسپیریت به ایران نشان داد اما B-21 ریدر از فناوری رادارگریز نسل پنجم پیشرفته‌تر بهره می‌برد که نقطهٔ اوج فناوری امروزی است.

این فناوری چه ویژگی‌هایی دارد؟ سطح مقطع راداری B-2 اسپیریت به‌اندازه یک پرنده تخمین زده شده است و هرچند سطح مقطع راداری بمب‌افکن B-21 ریدر یک راز کاملاً سری است اما گفته می‌شود که از B-2 اسپیریت کوچک‌تر است. برای دستیابی به سطح مقطع راداری کوچک‌تر، B-21 ریدر از پیشرفت‌هایی در طراحی رادارگریز، مواد و یکپارچگی سیستم‌ها بهره می‌برد. به‌طور خاص، این هواپیما دارای طراحی بهبودیافته لبه‌ها، منحنی‌ها و هندسه اگزوز برای کاهش پراکندگی امواج و همچنین هم‌ترازی دقیق‌تر پانل‌ها با حداقل اختلال در سطح است. علاوه بر این، برخلاف B-2 اسپیریت، طراحی B-21 ریدر با استفاده از مدل‌سازی الکترومغناطیسی محاسباتی با دقت بالا و بهینه‌سازی با کمک هوش مصنوعی انجام شده است. نتیجه این است که محل قرارگیری هر سطح، پیچ و درز برای کاهش امضا در طیف‌های راداری، مادون‌قرمز و صوتی محاسبه شده است. این امر منجر به رادارگریزی ۳۶۰ درجه‌ای هواپیما شده است.

در مقایسه، B-2 اسپیریت تنها از جلو برای بهینه‌سازی رادارگریز طراحی شده بود و از عقب بسیار قابل‌تشخیص‌تر بود. برای تقویت ویژگی‌های رادارگریز، B-21 ریدر از مواد کامپوزیتی پیشرفته‌ای استفاده می‌کند که به‌طور ذاتی رادارگریز هستند. این مواد با لایه‌ای از مواد جاذب رادار پوشیده شده‌اند که نازک‌تر و چندمنظوره بوده و در ساختار هواپیما ادغام شده است. جزئیات دقیق این مواد به دلیل محرمانه بودن فاش نشده اما برخلاف B-2 که به دلیل رنگ‌آمیزی جاذب رادار نمایی کاملاً مشکی دارد، B-21 در تصاویری که تاکنون منتشر شده بسیار روشن‌تر به نظر می‌رسد. B-21 ریدر همچنین با ورودی‌های هوای مخفی و شکل‌گیری بهتر مجرای S شکل، طراحی پیشرفته‌تر برای پنهان‌سازی موتور دارد.

به‌احتمال‌زیاد، موتور B-21 ریدر از سیستم خنک‌کننده فعال و نازل‌های با قابلیت مشاهده کم برای کاهش درخشش مادون‌قرمز استفاده می‌کند. در مقابل، موتورهای B-2 اسپیریت در بال مخفی شده‌اند اما ورودی‌ها و اگزوز موتور همچنان امضاهایی تولید می‌کنند که موشک دقیق ممکن است به آن قفل کند. نتیجه نهایی؟ B-21 ریدر با مواد کامپوزیتی بهینه‌شده برای رادارگریز و فناوری‌های طراحی با کمک هوش مصنوعی، قابلیت مخفی‌کاری در تمام زوایا را ارائه می‌دهد. از نظر استراتژیک، این به معنای هواپیمایی است که می‌تواند حملات نفوذی عمیق را علیه دشمنانی پیشرفته‌تر از ایران انجام دهد.