داستان سه سال تلاش پورشه برای بازسازی قدیمی‌ترین ۹۱۱

پورشه ۹۱۱ امسال شصت‌ساله می‌شود و به همین مناسبت، داستان جالبی از بازسازی قدیمی‌ترین نمونهٔ این خودروی افسانه‌ای را روایت خواهیم کرد.

پورشه در نمایشگاه فرانکفورت در سپتامبر ۱۹۶۳، مدل جدیدی را برای جایگزینی با ۳۵۶ رونمایی کرد. این خودرو در ابتدا ۹۰۱ نام داشت اما اندکی پس از نمایش پورشه ۹۰۱ در نمایشگاه پاریس در اکتبر ۱۹۶۴، پژو به این نام اعتراض کرد زیرا این شرکت از زمان معرفی مدل ۲۰۱ در سال ۱۹۲۹، تمام نام‌های عددی سه‌رقمی شامل یک صفر بین دو عدد دیگر را بنام خود ثبت کرده بود. به همین دلیل، درحالی‌که تولید کوپهٔ اسپرت جدید پورشه آغاز شده بود، این شرکت موافقت کرد خودروهایی که با نام ۹۰۱ ساخته شده بودند را با نام ۹۱۱ به خریداران تحویل دهد.

تولید این خودرو رسماً در ۲۲ اکتبر ۱۹۶۴ آغاز شده بود و در ۲۳ اکتبر فری پورشه دستور تغییر نام به ۹۱۱ را صادر کرد. مجموعاً تنها ۵۵ دستگاه ۹۰۱ تولید شد که فقط سه دستگاه آن‌ها در روز ۲۳ اکتبر ساخته شدند. البته هیچ تفاوتی بین ۹۰۱ و ۹۱۱ تولید اکتبر ۱۹۶۴ وجود ندارد اما نمونه‌های ۹۰۱ به دلیل نام خود ارزش تاریخی دارند. داستانی که قصد روایت آن را داریم، مربوط به آخرین نمونهٔ ساخته‌شده از ۹۰۱ پیش از تغییر نام به ۹۱۱ است. این خودرو در ۲۷ نوامبر ۱۹۶۴ به خریدار تحویل داده شد و پورشه نیم قرن به دنبال آن می‌گشت تا اینکه محققان رئالیتی شوی آلمانی ترودل‌تراپ (برنامه‌ای که به مردم کمک می‌کند اشیاء قدیمی خود را به پول تبدیل کنند) با «الکساندر کلاین» مدیر موزهٔ خودروهای کلاسیک پورشه تماس گرفتند.

مردی بنام «برند ایبولد» با این برنامه تماس گرفته و تقاضای کمک برای فروش دو ۹۱۱ قدیمی کرده بود که یکی قرمز و دیگری طلایی بود. او که در دههٔ ۷۰ عمر خود بود، در زادگاهش، آلمان شرقی زندگی می‌کرد و سال‌ها مالک این دو پورشه بود. کلاین می‌گوید:

من از محققان برنامه شماره وین خودروها را خواستم و وقتی آن‌ها عدد ۳۰۰۰۵۷ را برای خودروی قرمز اعلام کردند فهمیدم که این ماشین از نمونه‌های خیلی اولیه است. من پرسیدم آیا مطمئنید و آن‌ها دوباره همین شماره را خواندند؛ بنابراین، دو نفر از تیم من برای بازدید هردو خودرو به انباری در نزدیکی برلین رفتند.

اما چرا دو رقم آخر شماره وین پنجاه‌ و پنجمین ۹۰۱ تولیدشده عدد ۵۷ است؟ به گفتهٔ کلاین، چون خودروها به‌صورت متوالی ساخته نمی‌شده‌اند و تولید آن‌ها به‌صورت دسته‌ای بر اساس رنگ انجام می‌شده است. درهرحال، کارشناسان پورشه پس از بازدید خودروها تأیید کردند که نمونهٔ قرمزرنگ واقعاً از نمونه‌های اولیهٔ ۹۰۱ است درحالی‌که خودروی طلایی‌رنگ مدل ۱۹۶۷ بود. هردو خودرو که شرایط وحشتناکی داشتند، به اشتوتگارت منتقل شدند اما طبیعتاً، ۹۰۱ بیشتر موردتوجه پورشه قرار گرفت. این خودرو که مدت‌ها به حال خود رها شده بود، بشدت پوسیده و بسیاری از قطعات آن مثل هردو گلگیر جلو، سپر جلو و اکثر قطعات داخلی گم شده بودند.

کلاین توضیح می‌دهد:

ما می‌خواستیم یک بازسازی کاملاً حرفه‌ای داشته باشیم و جزئیات منحصربه‌فرد ۹۰۱ را حفظ کنیم ولی در آن سال‌ها، پورشه شرایط خودروهای تولیدی را از نمونه‌ای به نمونهٔ دیگر بهبود می‌بخشید و آن‌ها اساساً دست‌ساز بودند. هیچ سندی در مورد خودروهای اولیه وجود نداشت و ما به قطعات گمشدهٔ زیادی مثل شبکۀ فلزی پیشرانه نیاز داشتیم؛ بنابراین، به خودروهای قبلی و بعدی نگاه کردیم و از کارشناسان دیگر تقاضای کمک کردیم.

بدین ترتیب، بازسازی آخرین ۹۰۱ با مدیریت تکنسین چیره‌دست پورشه «کونو ورنر» آغاز شد. خودرو کاملاً اوراق شده و در استخر شیمیایی غوطه‌ور شد. همچنین در جاهایی که نیاز بود از فلز جدید استفاده شد. البته ورنر فکر می‌کرد بیش از نیمی از بدنه غیرقابل تعمیر باشد اما خوشبختانه تخمین اولیهٔ او درست نبود. گلگیرها و سپر جلو نیز از یک ۹۱۱ مدل ۱۹۶۵ گرفته شدند و درنهایت، بدنه با رنگ قرمز اصلی رنگ‌آمیزی شد. دوازده ماه زمان فقط صرف بازسازی بدنهٔ این ۹۰۱ شد.

برخی جزئیات بیرونی مثل دستگیرهٔ متفاوت درها و سپرهای باریک‌تر، ۹۰۱ را از پورشه‌های ۹۱۱ بعدی متمایز می‌کند. تیم بازسازی حتی برای جایگزینی شبکۀ فلزی گمشدهٔ پیشرانه نیز تلاش کردند نمونهٔ اصلی را پیدا کنند. کلاین دراین‌باره می‌گوید:

کاور فلزی پیشرانه در نمونه‌های بعدی هم‌سطح بدنه بود اما در ۹۰۱ این کاور کمی بالاتر قرار می‌گرفت و هنگام شستن خودرو به دست آسیب می‌زد، شاید به همین دلیل آن را تغییر دادند. درنهایت یکی از همان نمونه‌های اولیه پیدا کردیم که به‌صورت آنلاین برای فروش گذاشته شده بود. ما از فروشنده خواستیم آن را اندازه‌گیری کند و متوجه شدیم درست است.

در همین حال، پورشه پیشرانه و گیربکس هم با نمونه‌های مناسبی متعلق به همان زمان تعویض کرد درحالی‌که بازسازی داخل کابین هم در حال پیشرفت بود. غربیلک فرمان، شیشهٔ جلو و آمپرها همه فابریک بودند اما کابین خودرو ابتدا تیم بازسازی را بسیار گیج کرد تا اینکه فهمیدند صندلی‌های این ۹۰۱ روی ۹۱۱ طلایی نصب شده است. این صندلی‌ها با شش نوار طولی، از نمونه‌های جدیدتر متمایز بودند. در داخل خودرو جزئیات دیگری هم وجود دارد که با ۹۱۱ متفاوت است مثل الگوی مربعی آستر سقف که در نمونه‌های بعدی با الگوی لوزی جایگزین شد. مجموعاً، پورشه هزینهٔ بازسازی این خودرو که سه سال طول کشید را ۲۵۰ هزار دلار اعلام کرده است.

پس از روایت داستان این پورشهٔ پرماجرا، حالا وقت آن می‌رسد که پشت فرمان نشسته و رانندگی با آخرین ۹۰۱ را تجربه کنیم. سوئیچ را می‌چرخانم و شش سیلندر تخت با صدای آشنایی از خواب بیدار می‌شود. تنها ۱۳۰ اسب بخار قدرت و ۱۷۴ نیوتن متر گشتاور از این موتور ۲ لیتری بیرون می‌آید و هرچند خودرو تنها حدود یک تن وزن دارد اما هنگام رانندگی احساس شادابی و سرحالی به راننده نمی‌دهد. به همین دلیل، با خودرو کمی سخت‌تر رفتار می‌کنم و دور موتور را بالا می‌برم و موتور که آرام کار می‌کرد، خیلی زود به سمت ردلاین ۶,۲۰۰ rpm اوج گرفت. با افزایش سرعت نیز جلوی خودرو بسیار سبک می‌شود و بدون زحمت به سمت ای‌پکس پیچ سر می‌خورد.

به گفتهٔ کلاین، پس از تکمیل شدن بازسازی، از ایبولد خواسته می‌شود چادر را از روی خودرو در کارگاه کنار بزند:

ما پرسیدیم این ماشین را یادت هست؟ او تمام جزئیات را به یاد داشت و نزدیک بود به گریه بیفتد. ایبولد همراه با مجری برنامهٔ ترودل‌تراپ در رالی کلاسیک هامبورگ-برلین با خودرو رانندگی کرد و دوباره از آن لذت برد.

همچنین مشخص شد ایبولد از فروش پورشه‌های خود هم پول خوبی به جیب زده است. پورشه برای توافق بر سر قیمت منصفانه، از دو کارشناس مستقل مشاوره گرفت. کلاین دراین‌باره می‌گوید:

ما ۱۰۷ هزار یورو برای ۹۰۱ و ۱۴,۵۰۰ یورو برای ۹۱۱ پرداخت کردیم. این رکوردی برای گران‌ترین چیزی بود که در آن برنامهٔ تلویزیونی فروخته شد.