گران قیمت ترین فلزات در جهان کدامند؟

شاید شما نیز تا قبل از خواندن این مقاله فکر می‌کردید که عنوان گران قیمت ترین فلز به طلا تعلق دارد. فلزی که در اقتصاد یک کشور نقش مهمی ایفا می‌کند و گاه با تغییر قیمت آن، بازار جهانی دستخوش تغییر می‌شود. اما پس از خواندن این مقاله به دنیای فلزات گرانبها اشراف بیشتری پیدا خواهید کرد، دنیایی که طلا یکی از 10 فلز گران قیمت در آن است. در ادامه با این مقاله از دیجی رو همراه باشید تا از دریچه دانش، دنیای فلزات گرانبها را بیشتر بشناسید.

10. ایندیوم (Indium)

رتبه دهم لیست گران قیمت ترین فلزات به ایندیوم تعلق دارد.

این فلز به رنگ سفید مایل به نقره‌ای است که از نظر ظاهری شبیه قلع است که با نماد In و عدد اتمی 49 قابل شناسایی است و می‌توان گفت که به صورتی کاملا اتفاقی کشف شد.

در سال 1863 میلادی، شیمی‌دانان آلمانی فردیناند رایش و هیرونیموس تئودور ریچر در حال آزمایش سنگ معدن‌های معادن اطراف فرایبرگ، زاکسن بودند. آنها مواد معدنی پیریت، آرسنوپیریت، گالن و اسفالریت را در اسید هیدروکلریک حل کردند و کلرید روی خام را تقطیر نمودند. رایش که کور رنگ بود، از ریشتر به عنوان دستیار برای تشخیص خطوط طیفی رنگی استفاده کرد. آنها با دانستن اینکه سنگ معدن‌های آن منطقه گاهی اوقات حاوی تالیم هستند، به دنبال خطوط سبز طیف انتشار تالیم بودند. اما آنها در عوض، یک خط آبی روشن پیدا کردند. از آنجایی که آن خط آبی با هیچ عنصری که تا آن زمان شناخته شده بود مطابقت نداشت، آنها فرض کردند عنصر جدیدی در کانی‌ها وجود دارد. به دلیل وجود خط آبی نیلی در طیف آن، آنها نام این عنصر را ایندیوم گذاشتند.

ریچر در سال 1864 این فلز را جدا کرد. اما چندی بعد، بین رایش و ریچر بر سر اینکه کدام یک کاشف این عنصر هستند اختلاف نظر افتاد.

آیا می‌دانستید که ایندیوم نرم ترین فلز روی این کره خاکی است که تقریباً فقط 0.21 در میلیون از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد.

ایندیوم در هیچ ارگانیسمی نقش متابولیکی ندارد. این عنصر به روشی مشابه نمک های‌آلومینیوم، در صورت تزریق می‌تواند برای کلیه‌ها سمی باشند.

ممکن است افراد در محیط کار از طریق استنشاق، بلع، تماس با پوست و تماس با چشم در معرض ایندیوم قرار گیرند. اکسید قلع ایندیوم و فسفید اینودیم عمدتاً از طریق ایندیوم یونی به سیستم‌های ریوی و ایمنی آسیب می‌رسانند. ریه ایندیوم یک بیماری ریوی است که با پروتئینوز آلوئولار ریوی و فیبروز ریوی مشخص می‌شود که اولین بار توسط محققان ژاپنی در سال 2003 کشف شد.

ایندیوم بیشتر در صنعت نیمه هادی برای کالاهایی مانند آلیاژها، لحیم کاری‌ها و … استفاده می‌شود.

ایندیوم بسته به خلوص و مقدار، در حدود 1 تا 5 دلار در هر گرم قیمت دارد.

9. اسکاندیم (Scandium)

جایگاه نهم لیست گران قیمت ترین فلزات در جهان به اسکاندیم می‌رسد.

نماد شیمیایی اسکاندیم Sc و عدد اتمی آن 21 است. می‌توان آن را در بیشتر ذخایر ترکیبات خاکی کمیاب و اورانیوم یافت، اما تنها از سنگ معدن‌های خاصی در چند معدن در سراسر جهان استخراج می‌شود.

اسکاندیم برای اولین بار در سال 1879 میلادی با تجزیه و تحلیل طیفی کانی‌های اکسنیت و گادولینیت در اسکاندیناوی کشف شد. اعتبار کشف این عنصر به یک دانشمند سوئدی به نام لارس نیلسون داده شد و نام این فلز به خاطر محل کشفش یعنی اسکاندیناوی، اسکاندیم نامگذاری شد.

آیا می دانستید که اسکاندیم یک عنصر فلزی به رنگ سفید نقره‌‎ای است و از نظر تاریخی به عنوان یکی از کمیاب ترین عناصر طبقه بندی شده است.

با آنکه آزمایش‌های حیوانی گسترده‌ای بر روی ترکیبات اسکاندیم انجام نشده است اما با این وجود، دانشمندان، اسکاندیم را عنصری غیر سمی در نظر گرفته‌اند.

یک گرم اسکاندیم استات 44 دلار قیمت گذاری شده است.

8. نقره (Silver)

نقره که در رتبه هشتم لیست فلزات گرانبها قرار دارد، یکی از شناخته شده و رایج‌ترین فلزات بر روی کره زمین است.

نقره یکی از هفت فلز دوران باستان بود که برای انسان‌های ماقبل تاریخ شناخته شده بود و بنابراین چگونگی کشف آن در تاریخ گم شد. نماد عنصر شیمیایی آن Ag و عدد اتمی آن 47 است.

نقره، بالاترین رسانایی الکتریکی، هدایت حرارتی و بازتابش را در بین هر فلزی که برای انسان شناخته شده است، داراست.

می‌توان نقره را در پوسته زمین در خالص‌ترین شکل عنصری آن به عنوان آلیاژی با طلا و سایر فلزات گرانبها و در کانی‌هایی مانند کلورآرژیریت و آرژانتیت یافت. با این حال، بیشتر نقره جهان به عنوان محصول جانبی از پالایش طلا، سرب، مس و روی به دست می‌آید.

آیا می‌دانستید کشور مکزیک با تولید 5600 تن نقره در سال بزرگترین تولید کننده نقره در جهان است.

از آنجایی که نقره برای مدت طولانی به عنوان یک فلز گرانبها در نظر گرفته شده است، از آن به روش‌های مختلف استفاده می‌شود، مانند ساخت سکه. همچنین نقره در ساخت پنل‌های خورشیدی، سیستم‌های تصفیه آب و جواهرات کاربرد فراوان دارد.

قیمت فعلی هر گرم نقره به طور تقریبی 0.48 دلار در هر گرم است.

7. رنیوم یا رنیم (Rhenium)

رنیم یا رنیوم یکی از نادرترین فلزات در پوسته زمین است که دارای سومین نقطه ذوب و دومین نقطه جوش بالا در بین هر عنصر پایداریست.

این عنصر که با نماد شیمیایی Re و عدد اتمی 75 شناخته می‌شود، یک فلز نقره‌ای خاکستری بوده و یکی از کمیاب‌ترین عناصر روی زمین است.

رنیوم توسط والتر ناداک، آیدا تاک و اتو برگ در سال 1925 کشف شد و نام آن برگرفته از رودخانه راین در اروپاست.

این فلز گرانبها اغلب برای سوپرآلیاژهای مبتنی بر نیکل در محفظه‌های احتراق، پره‌های توربین و نازل‌های اگزوز موتورهای جت استفاده می‌شود.

آیا می دانستید کشور شیلی بزرگترین تولید کننده رنیم در جهان است.

قیمت رنیم در حدود 1290 دلار در هر اونس تروی می‌باشد.

6. اوسمیم (Osmium)

اوسمیم یک فلز سخت، شکننده و آبی مایل به سفید از گروه پلاتین است که به عنوان یک عنصر کمیاب در آلیاژها یافت می‌شود، بویژه در سنگ معدن پلاتین. نشانه شیمیایی آن Os و عدد اتمی آن 76 است.

از آن‌جا که اکسید این فلز، بسیار سمی است، به‌ندرت به‌صورت خالص از آن استفاده می‌شود و اغلب به صورت آلیاژ با دیگر فلزات در مواردی که نیاز به دوام بالا باشد، کاربرد دارد. آلیاژ اسمیم به همراه دیگر فلزات پلاتین بسیار سخت بوده و در مواردی که نیاز به آلیاژهای سخت دارند مانند نوک خودنویس و اتصالات الکتریکی استفاده می‌شود. همچنین اسمیم تتراکسید برای تشخیص اثر انگشت و رنگ کردن بافت‌های چرب برای اسلایدهای میکروسکوپی کاربرد دارد.

اوسمیم متراکم ترین عنصر طبیعی شناخته شده بر روی پوسته زمین است و همچنین یکی از کمیاب ترین عناصر روی کره خاکی، به همین دلیل است که قیمت بالایی را می‌طلبد.

قیمت هر اونس تروی، حدود 400 دلار است که از دهه 1990 بسیار ثابت مانده، اما بسته به بازار می‌تواند کمی نوسان داشته باشد.

5. ایریدیم (Iridium)

ایریدیم یک عنصر شیمیایی با نماد Ir و عدد اتمی 77 است؛ یک فلز واسطه بسیار سخت، شکننده و نقره ای-سفید از گروه پلاتین. این فلز دومین فلز چگالی طبیعی (پس از اسمیم) در نظر گرفته می‌شود.

این فلز یکی از مقاوم ترین فلزات در برابر خوردگی است و به وفور در شهاب سنگ‌ها و پوسته زمین یافت می‌شود.

ایریدیم در سال 1803 توسط اسمیتسون تنانت، در میان ناخالصی‌های نامحلول در پلاتین طبیعی کشف شد. نتانت، نام ایریدیم را به دلیل رنگ‌های متنوع و چشم‌گیر نمک‌های آن و به افتخار الهه یونانی آیریس، که مظهر رنگین کمان است، برای این فلز انتخاب کرد.

ایریدیم همچنین به عنوان یک محصول جانبی از استخراج و فرآوری نیکل و مس به صورت تجاری به دست می‌آید.

آیا می‌دانستید در میان فلزات، ایریدیم بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد و تقریبا هیچ اسید یا فلز مذابی نمی‌تواند آن را مورد حمله قرار دهد. 

خوب است بدانید که آفریقای جنوبی بیشترین مقدار از این فلز را تولید می‌کند که برای استفاده در محصولات گوناگونی همچون ساعت و قطب نما و همه‌ی قطعات مختلف در صنعت خودروسازی کاربرد داشته و به کشورهای جهان صادر می‌شود.

در سال 2018، تولید جهانی ایریدیم در مجموع 7300 کیلوگرم بود. در اواسط آوریل 2021، قیمت ایریدیم در فهرست فلزات گرانبها به 6400 دلار در هر اونس تروی رسید. اما این قیمت برای سال 2021 به 5158 دلار آمریکا کاهش یافت.

آیا می‌دانستید در میان فلزات تنها اسمیم می‌تواند بر روی ایریدیم خراش ایجاد کند.

قیمت فعلی ایریدیم حدود 3950 دلار در هر اونس تروی است.

4. روتنیم یا روتنیوم (Ruthenium)

روتنیوم یا روتنیم در رتبه چهارم لیست گران قیمت ترین فلزات قرار دارد.

روتنیم یک عنصر شیمیایی جامد سفیدنقره‌ای از گروه پلاتین است که با نماد Ru و عدد اتمی 44 قابل شناسایی است.

کارل ارنست کلاوس، دانشمند روسی الاصل با نژاد بالتیک-آلمانی، این عنصر را در سال 1844 در دانشگاه دولتی کازان کشف کرد و به افتخار روسیه، روتنیم نامید چرا که روتنیا به معنای روسیه لاتین است.

روتنیم بیشتر در سنگ معدن با سایر فلزات گروه پلاتین در کوه‌های شمال و جنوب آمریکا یافت می‌شود و به طور گسترده‌ای در ساخت دستگاه‌ها و تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارد.

روتنیم تقریبا 260 دلار در هر اونس قیمت دارد.

3. طلا (Gold)

مقام سومین گران قیمت ترین فلزات در جهان به طلا تعلق دارد.

طلا یک عنصر شیمیایی با نماد Au و عدد اتمی 79 است. این فلز گرانبها نیازی به معرفی ندارد زیرا مسلماً رایج ترین فلز در جهان است.

طلا در خالص‌ترین شکل خود فلزی زرد روشن، متراکم، نرم، چکش خوار و انعطاف پذیر است و یکی از کم واکنش ترین عناصر شیمیایی روی زمین است.

طلا در حالت بومی خود به صورت قطعه یا دانه، در سنگ‌ها، رگه‌ها و رسوبات آبرفتی وجود دارد.

آیا می‌دانستید چین هنوز هم بیشترین میزان طلا را تولید می‌کند که سالانه 440 تن تخمین زده می‌شود.

در سال 2020، بزرگترین تولیدکننده طلای جهان، چین و پس از آن روسیه و استرالیا بود.

در فرهنگ عامه طلا یک استاندارد عالی برتری است که اغلب در جوایز استفاده می‌شود. دستاوردهای بزرگ اغلب با طلا، به شکل مدال‌های طلا، جوایز طلا و سایر تزئینات پاداش می‌گیرند. به برندگان رویدادهای ورزشی و سایر مسابقات درجه بندی شده معمولاً مدال طلا تعلق می‌گیرد و بسیاری از جوایز مانند جایزه نوبل نیز از طلا ساخته شده‌اند.

قیمت فعلی طلا در حدود 1783 دلار در هر اونس است.

2. پالادیم یا پالادیوم (Palladium)

دومین فلز گرانبها در جهان پالادیوم یا پالادیم است.

پالادیم یکی از فلزات کمیاب است، به رنگ نقره‌ای مایل به سفید که با نماد Pd و عدد اتمی آن 46 مشخص می‌شود.

پالادیم در سال 1803 توسط شیمیدان انگلیسی ویلیام هاید والاستون در یک معدن پلاتین در آمریکای جنوبی کشف و نام گذاری شد. نام پالادیم از نام سیارک پالاس برگرفته شده که خود از لقب الهه یونانی آتنا نامگذاری شده بود.

پالادیم، پلاتین، رودیم، روتنیم، ایریدیم و اسمیم گروهی از عناصر را تشکیل می‌دهند که به عنوان فلزات گروه پلاتین (PGMs) شناخته می‌شوند. آنها خواص شیمیایی مشابهی دارند، اما پالادیم دارای کمترین نقطه ذوب و کمترین چگالی در بین آنهاست.

رایج‌ترین کاربرد پالادیم‌ها در مبدل‌های کاتالیزوری است که برای تبدیل تا 90 درصد از گازهای مضر موجود در اگزوز خودروها به مواد کمتر مضر استفاده می‌شوند.

همچنین برای ساخت برخی از گران ترین جواهرات جهان و همچنین لوازم الکترونیکی، تصفیه آب‌های زیرزمینی، تصفیه هیدروژن، دندانپزشکی و پزشکی استفاده می‌شود.

آیا می‌دانستید که روسیه بزرگترین تولیدکننده پالادیم در جهان است و آفریقای جنوبی، کانادا و ایالات متحده در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

تنها شرکت روسی نوریلسک نیکل در بین بزرگترین تولیدکنندگان پالادیم در سطح جهان رتبه اول را دارد و 39 درصد از تولید جهان را به خود اختصاص داده است.

قیمت فعلی پالادیم حدود 1860 دلار در هر اونس است.

1. رودیم (Rhodium)

عنوان گران قیمت ترین فلز گرانبها در جهان به رودیم می‌رسد.

رودیم فلزی بسیار کمیاب، نقره ای-سفید و با نماد Rh و عدد اتمی 45 است. مقاومت بسیار در مقابل فرسایش و درخشندگی و جلای قابل توجه از ویژگی‌های دیگر این فلز است.

رودیم عضوی از گروه پلاتین و یک فلز نجیب است که در سنگ معدن پلاتین یا نیکل به همراه سایر اعضای گروه پلاتین فلزات یافت می‌شود. رودیم توسط ویلیام هاید ولاستون در سال 1803 در یکی از این سنگ معدن‌ها کشف شد. این فلز به دلیل رنگ رُز یکی از ترکیبات کلر آن، نام رودیم را از آن خود کرد.

آیا می‌دانستید که رودیم در زبان یونانی به معنی رُز است.

درست مانند دومین فلز گرانبها در جهان، پالادیم، حدود 80 درصد از رودیم جهان به عنوان یکی از کاتالیزورها در مبدل کاتالیست سه طرفه در خودروها استفاده می‌شود.

تولیدکننده اصلی این فلز آفریقای جنوبی است. در سال 2010 حدود 80 درصد صادرات جهانی این فلز از این کشور صورت گرفته‌است. روسیه دومین تولیدکننده مهم رودیم است.

از سال 2020، قیمت هر گرم رودیم 260.42 دلار است که آن را به عنوان گران قیمت ترین فلز گرانبها در جهان ثابت می‌کند!

امیدواریم از لیست گران قیمت ترین فلزات گرانبها در جهان لذت برده باشید. لطفا با ارائه نظرات خود ما را در هر چه بهتر شدن مطالب یاری کنید.