همه چیز درباره اتومبیل‌ها و اتوبوس‌های خودران

اما اکنون کمیته‌ای متشکل از نمایندگان پارلمان هشدار داده است که ارائه وسایل نقلیه خودران در جاده‌های بریتانیا انواع مخاطرات، از کاهش مهارت‌های رانندگی تا حمله سایبری با تلفات زیاد را پدید می‌آورد. من برنامه‌های دولت و پاسخ کمیته انتخاب حمل‌و‌نقل را مطالعه کرده‌ام، بنابراین شما مجبور نیستید این کار را انجام بدهید. تمام چیزهایی که لازم است بدانید به شرح زیر است:‌

وسیله نقلیه خودران چیست؟‌
وسیله نقلیه‌ای که تمام یا بیشتر مسیر را بدون دخالت انسان طی می‌کند. «وسیله نقلیه خودران» تقریبا همان «خودرو خودران»‌ است – هرچند این اصطلاح میزان پیشرفته‌تری از اتوماسیون [خودکارسازی] را نشان می‌دهد. درجات مختلفی از خودکاری وجود دارد، از کمک‌های کوچک راننده (همچون کنترل کروز که دهه‌هاست وجود دارد) تا وسیله نقلیه‌ای کاملا خودران که به دخالت انسان نیازی ندارد یا حتی به انسان اجازه دخالت نمی‌دهد.

به گفته کارشناسان، فناوری «تحرک متصل و خودکار»‌ که شامل وسایل نقلیه خودران می‌شود به موارد زیر می‌انجامد:‌
 

جاده‌های ایمن‌تر با تراکم کمتر

بهبود ارتباط‌های حمل‌و‌نقل در حومه شهر که به تسهیل سطح دسترسی به حمل‌و‌نقل در مناطق روستایی و مناطقی که از دیرباز راه ارتباطی نداشته‌اند کمک می‌کند.  

بهبود دسترسی به حمل و نقل برای افرادی با مشکلات حرکتی، کسانی که با افزایش سن، امکان حرکت مستقل را از دست می‌دهند و آن‌هایی که هیچ‌وقت بدون کمک حرکت نکرده‌اند.
 

حمل‌و‌نقل عمومی ارزان‌تر و مطمئن‌تر

وسیله نقلیه خودران چگونه کار می‌کند؟‌
سازندگان وسایل نقلیه خودران از مجموعه‌ای گسترده از فناوری‌ها استفاده می‌کنند، از خودرو، اتوبوس یا کامیون تطبیقی گرفته تا خودرویی که از ابتدا بدون کاربر انسانی طراحی شده است.

یک پردازنده مرکزی ورودی‌هایی را که معمولا به صورت دستی انجام می‌شود –  شتاب‌گرفتن، ترمز کردن و دورزدن – انجام می‌دهد که برای این کار از برخی از این فناوری‌ها یا تمامی آن‌ها استفاده می‌کند:

لایدار (تشخیص نور و محدوده):‌ پرتوهای لیزر ساطع‌شده از دستگاه‌هایی که در اطراف خودرو قرار گرفته‌اند و به حسگرها منعکس می‌شوند تا تصویری واضح از تمام چیزهای اطراف خودرو ارائه دهند. ممکن است دوربین‌های ویدیویی که علائم جاده‌ای و حتی تابلوهای راهنما را می‌خوانند، این عملکرد را بهبود بخشند.  

رادار: مشابه لایدار است، فناوری اوایل قرن بیستم که به‌ویژه برای اندازه‌گیری سرعت اجسام – از‌جمله لوازم نقلیه دیگر – به کار می‌رود.

نقشه‌برداری: همان‌طور که مسیریاب ماهواره‌ای برای تعیین موقعیت کاربر به نقشه‌ای از پیش موجود نیاز دارد، وسایل نقلیه خودران نیز باید چهارچوبی پایه‌ای داشته باشند تا براساس آن کار کنند.

ارتباط: برای اتصال به زیرساخت (ارتباط خودرو با زیرساخت یا «V21») و اطمینان از اینکه خودرو به صورت ایمن کار می‌کند و از منابع محدود، یعنی شبکه جاده‌ای بیشترین استفاده را به عمل می‌آورد این ارتباط لازم است. همچنین امکان ارتباط خودرو با خودرو (V2V) نیز وجود دارد.

سرعت خودرو نسبت به محیط اطرافش و سایر کاربران در هر ثانیه، بارها ارزیابی می‌شود تا وسیله نقلیه بتواند سرعت و جهت مناسب را تعیین کند.

آیا ایمن است؟‌
بله، به گفته دولت:«این فناوری‌ها حتی در سطوح نسبتا پایین خودران‌سازی، تصادفات جاده‌ای را کاهش می‌دهد. در سطوح بالاتر نیز با کاهش چشمگیر خطای انسانی، به بهبود ایمنی در جاده‌های ما بسیار کمک می‌کند.»

کارشناسان به ادعای موسسه مهندسی و فناوری استناد می‌کنند که می‌گوید یک وسیله نقلیه خودران به ازای هر ۱۰ هزار خطای رانندگان، تنها یک خطا مرتکب می‌شود.

دولت می‌گوید وسایل نقلیه خودران باید استاندارد رفتاری داشته باشند که از رانندگان انسانی انتظار می‌رود، یعنی متبحر و دقیق باشند، «این بالاتر از استاندارد یک راننده معمولی است – که برای نمونه شامل رانندگان خسته، حواس‌پرت یا تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر می‌شود».

چه چیزهایی ممکن است درست پیش نرود؟‌
خیلی چیزها. به گفته کمیته منتخب برای حمل‌و‌نقل، یکی از تهدید‌های بسیار نگران‌کننده این است که «یک حمله تروریستی سایبری بزرگ که سیستم‌های عامل بسیاری از وسایل نقلیه خودران را به‌طورهم‌زمان هدف قرار دهد، باعث تلفات گسترده‌ای می‌شود».

اشلی فلدمن، مدیر برنامه و سیاست حمل‌و‌نقل و شهرهای هوشمند در سازمان تجاری تک یوکی (Tech UK)، چندین خطر «مهم» را برای این کمیته مطرح کرد و گفت:«یک فرد شرور می‌تواند کنترل فرمان، ترمز، سرعت و حتی کارکرد کیسه‌های هوا… را به دست بگیرد.»‌

جسی نورمن، کارشناس کربن‌زدایی و فناوری، به نمایندگان مجلس گفت:«به نظر می‌رسد  که وقوع حملات سایبری و موفقیت برخی از آن‌ها از برخی جهات گریزناپذیر است.»

نمایندگان مجلس درباره کاهش مهارت‌های راننده نیز نگران‌اند، چون رانندگان به‌سادگی به رانندگی با خودروی خودران عادت می‌کنند. در بسیاری از حالت‌ها اگر وسیله نقلیه خودران با موقعیتی مواجه شود که برای آن آماده نشده باشد، راننده باید در حالت آماده‌باش قرار داشته باشد و کنترل را به دست بگیرد.  

گزارش کمیته منتخب برای حمل‌و‌نقل می‌گوید:«خودران‌سازی بیشتر زمان رانندگی را کاهش می‌دهد. با گذشت زمان راننده ممکن است در اثر تمرین کمتر مهارت کمتری به دست بیاورد. در مقابل، تقاضاها از رانندگان افزایش می‌یابد، چون از آن‌ها انتظار می‌رود در شرایط دشوار و در زمان کوتاهی کنترل وسایل نقلیه را به دست بگیرند.»

بنابراین، آیا وسیله نقلیه خودران ممکن است در هر لحظه کم بیاورد؟‌
احتمالا. قانون بزرگراه می‌گوید: «توانایی یک وسیله نقلیه خودران برای راندن خود ممکن است به موقعیت‌ها یا بخش‌هایی از سفر محدود شود. مواردی مانند نوع جاده، زمان روز، آب‌و‌هوا، مکان و سرعت ممکن است بر این امر تاثیر بگذارد.»‌

«وقتی وسیله نقلیه خودران در یک موقعیت موجه خود را می‌راند، شما مسئول نحوه رانندگی آن نیستید. می‌توانید حواستان را از جاده بردارید و نیز می‌توانید محتوای روی دستگاه اطلاعات/سرگرمی (Infotainment) داخلی خودرو را مرور کنید.»‌

وقتی وسیله نقلیه در حالت خودران قرار دارد، راننده مسئول اعمال آن نیست – اما ممکن است مطابق رمز، کنترل آن ناگهان به او بازگردانده شود.

«اگر نیاز باشد که کنترل وسیله نقلیه خودران به راننده بازگردد، به شما هشدار کافی می‌دهد تا این کار را با اطمینان انجام دهید. باید همواره آماده باشید که کنترل را به دست بگیرید، و زمانی که وسیله نقلیه خواست این کار را انجام دهید. مثلا باید روی صندلی راننده بمانید و هشیار باشید. وقتی کنترل را به دست گرفتید یا عملکرد خودران را خاموش کردید، مسئولیت تمام جنبه‌های رانندگی با شماست.»

پروفسور نیک رید از رید موبیلیتی (Reed Mobility)، به کمیته نمایندگان مجلس گفت: «خطر زمانی پیش می‌آید که کنترل خودرو به راننده بازگردانده شود، اما او آماده نباشد.»

«به نظر من باید بر راننده یا شخصی که روی صندلی راننده می‌نشیند نظارت کنیم تا نشان بدهد واقعا آماده است و می‌تواند کنترل را به دست بگیرد، و نیز در شرایطی که راننده آماده نیست یا توان کنترل خودرو را ندارد، آن خودرو قادر است وضعیت پیش‌آمده را مدیریت کند.»  

تمام این‌ها چه زمانی به ما می‌رسد؟
اکنون استفاده از وسایل نقلیه خودران در بریتانیا صرفا به اتوبوس رفت و برگشتی شاتل روی پل فورت رود در اسکاتلند و پارکینگ هیترو پاد که ترمینال ۵ را به پارکینگی در امتداد مسیری اختصاصی متصل می‌کند، محدود است.

در آوریل ۲۰۲۳ دولت به فورد اجازه داد تا سیستم خودران بلوکروز (BlueCruise) خود را در ۳ هزار و ۷۰۰ کیلومتر از بزرگراه بریتانیا فعال کند – هرچند این فناوری اکنون فقط در فورد موستانگ مک -ئی (Ford Mustang Mach-E)، خودرو تمام برقی با قیمت بالای ۵۰هزار پوند موجود است.

اما دولت معتقد است: «تا سال ۲۰۲۵ وسایل نقلیه خودران در بریتانیا مستقر خواهند شد، و شیوه‌های جابجایی افراد و کالاها در سراسر کشور بهبود می‌یابد.»

«تا سال ۲۰۳۵، حدود ۴۰ درصد خودروهای جدید در بریتانیا را می‌توان به قابلیت خودران مجهز کرد.»

چنین پیش‌بینی‌هایی برای محقق‌شدن، به بهبود گسترده پوشش ۴جی و پذیرش رانندگان نیاز دارد. نمایندگان مجلس در کمیته منتخب برای حمل‌و‌نقل درمورد این امر متقاعد نشده‌اند.

گزارش آن‌ها حاکی از آن است که: «در دهه گذشته پیشرفت در این فناوری بسیاری از پیش‌بینی‌های طرفداران آن را برآورده نکرده است و این بدبینی قابل‌درک را پدید آورده است.»

«هم‌زمان با مواجهه وسایل نقلیه خودران با پیچیدگی‌های دنیای واقعی، ایمنی باید اولویت اصلی دولت باقی بماند.»

دولت می‌گوید تغییر ناگهانی و بزرگی رخ نمی‌دهد و می‌گوید: «ما در آغاز این راهیم و تا سال‌های سال رانندگان انسانی و وسایل نقلیه خودران با هم در جاده‌ها می‌رانند.»

آیا شرکت در آزمون رانندگی دیگری لازم است؟‌
بعید است، هرچند رانندگی همان‌طور که می‌دانیم قطعا تغییر می‌کند. بکی گای، مدیر ایمنی جاده انگلستان برای انجمن سلطنتی پیشگیری از تصادفات (RoSPA)، به نمایندگان مجلس در این کمیته گفت: «نقش راننده عملا از راننده وسیله نقلیه به ناظر این سیستم تغییر می‌کند. دشواری واقعی آنجا است که این فرد را درگیر و در جریان عملکرد خودرو نگه داریم.»

میزان توجه لازم شخصی که به‌ظاهر مسئول خودرو است متفاوت خواهد بود.

استیو گودینگ، مدیر اجرایی بنیاد آر‌ای‌سی (RAC)، این میزان متفاوت مشارکت راننده با یک وسیله نقلیه خودران را در «بدون دخالت دست، چشم برداشتن، و چرت زدن» خلاصه می‌کند.

او گفت: «بدون دخالت دست یعنی وسیله نقلیه خودش را می‌راند، اما شما باید هوشیار باشید. چشم از خودرو برداشتن یعنی وسیله نقلیه کاملا مراقب خودش است. چرت‌زدن یعنی می‌توانید به خواب بروید و وسیله نقلیه شما را به جایی که می‌خواهید ببرد.»

منبع: ایندپندنت