نگاهی دقیق به بازی های فیزیکی و دیجیتالی
نگاهی دقیق به بازی های فیزیکی و دیجیتالی
در این مقاله به طور دقیق و عمیق به بررسی بازی های فیزیکی و دیجیتالی خواهیم پرداخت تا ببینیم کدام یک از این فرمتها، نوع برتر دسترسی به بازیها هستند.
صنعت گیمینگ صنعتی است که هر ثانیه در حال تحول، تغییر و حرکت رو به جلو است. در طول دههی اخیر و مخصوصا از ابتدای ورود به نسل هشتم، فرمت دیجیتالی به سرعت تبدیل به یکی از راحتترین روشهای خرید و دسترسی به بازیهای ویدیویی شد، به طوری که تمامی کمپانیهای بزرگ صاحب نام در بازار کنسولها تمرکز ویژهای بر ایجاد ثبات در فروشگاهها و سرورهای اختصاصی خود گذاشتند تا مصرف کنندگان بدون دغدغه به بازیهای دیجیتالی دسترسی پیدا کنند.
با این وجود بازیهای فیزیکی همچنان بازار داغی دارند و در زمینهی فروش نیز در حال رقابت با بازار دیجیتالی هستند. اما به راستی کدام یک از این دو فرمت بازیهای ویدیویی منطقیتر و برتر است؟ در این مقاله با من همراه باشید تا به طور دقیق نگاهی به این مبحث داشته باشیم.
در نظر داشته باشید که ملاک ما در این مقاله آثار کنسولی است چرا که پلتفرم PC با وجود آن که از فرمت فیزیکی برخوردار است اما عموما این نسخههای فیزیکی با کدهایی عرضه میشوند که در نهایت در کلاینت آنلاین استیم وارد شده و در نهایت به فرمت دیجیتالی تبدیل میشوند(بازیهای کرکی به طور کلی در نظر گرفته نمیشود).
بازیهای فیزیکی انعطافپذیری بیشتری از لحاظ اقتصادی دارند!
در حالی که نشستن روی مبل خانه و خرید بازی با فشردن چند دکمه، بسیار آسانتر از رفتن به فروشگاه است اما به همان نسبت میتواند هزینهبر باشد. آثار فیزیکی و دیجیتالی در ابتدا به یک قیمت در بازار عرضه میشوند اما مسئلهای که وجود دارد آن است که اگر بخواهید منتظر کاهش قیمت یا تخفیف خوردن نسخههای دیجیتالی بمانید احتمالا نیاز است چندین ماه صبر کنید. حتی اگر این فرمت از بازیها وارد تخفیفات نیز بشوند عموما برای مدتی طولانی درصد کمی از قیمت آنها کم شده و تازه گاهی اوقات ممکن است اصلا تخفیف نخورند.
در طرف دیگر نسخههای فیزیکی بازیها قرار دارند که در این زمینه بسیار انتخابهای منطقیتری هستند چرا که اگر چند ماه بعد از عرضهی یک اثر به دنبال خرید آن هستید احتمال زیادی وجود دارد که قیمت نسخهی آکبند آن از قیمت نسخهی دیجیتالی پایینتر باشد. علاوه بر این، نسخههای فیزیکی بازیها در حالت کارکرده با قیمتهای بسیار معقولی به فروش میرسند که گاهی اوقات میتواند حتی بیشتر از نسخهی دیجیتالی تخفیف خوردهی آن اثر به نفع سلامت جیبتان باشد.
البته لازم به ذکر است که گاهی اوقات تخفیفاتی شامل حال برخی عناوین دیجیتالی میشوند که قیمتشان را به شکل شگفت انگیزی پایین میآورند به طوری که نسخهی فیزیکی هیچگاه آن قدر ارزان نمیشود و در اینجا مسلما خرید نسخهی دیجیتالی منطقیتر است. همچنین احتمال به اتمام رسیدن نسخههای فیزیکی بازیها وجود دارد در حالی که نسخهی دیجیتالی از لحاظ کمیت هیچگاه به اتمام نمیرسد و تا زمانی که فروشگاه آنلاین باشد، قابل خریداری است.
یکی دیگر از مسائلی که نسخههای دیجیتالی از آن بیبهره هستند امکان فروش آنهاست که به نوبهی خودش خصوصیت بسیار برجسته و بهینهای برای خریداران محسوب میشود. شما میتوانید عنوانی را به شکل فیزیکی خریداری کنید، آن را تجربه کرده و پس از آن در صورت احساس نیاز آن را به راحتی بفروشید و درصد زیاد یا حتی کل پول خود را بازیابی کنید! علاوه بر این موارد برخی عناوین فیزیکی پس از گذشت سالها ممکن است کمیاب شوند و همین موضوع باعث افزایش قیمت قابل ملاحظهی آنها میشود که تا حدودی میتوان از آن به عنوان نوعی سرمایهگذاری نیز یاد کرد.
امروزه بسیاری از بازیهای کنسولهای نسبتا قدیمی از جمله گیم کیوب با قیمتهای میلیونی در کشور خودمان خرید و فروش میشوند. به عنوان مثال عنوانی همچون Resident Evil 2 برای کنسول گیم کیوب حدود چهار میلیون قیمتگذاری میشود در حالی که شاید فروشنده آن را با کمتر از نصف این قیمت در ابتدا خریداری کرده است.
با این وجود امروزه ما شاهد سرویسهای اشتراکیای همچون گیم پس هستیم که تقریبا به تنهایی میتوانند باعث کوچ کردن کاربران فیزیکی به دیجیتالی شوند چرا که این سرویسها نه تنها به شدت هزینهی کاربران را پایین میآورند بلکه تعداد بسیار زیادی از آثار مختلف و متنوع را در اختیار مشترکان گذاشته که بدون هیچ محدودیتی از تجربهی آنها لذت ببرند. این دسته از سرویسها قطعا تاثیر زیادی در جذب کاربران به دنیای دیجیتالی بازیهای ویدیویی دارند اما باز هم همچنان بسیاری از کاربران هستند که ترجیح میدهند اثری را خریداری کرده و برای همیشه مالک بیقید و شرط آن باشند.
مورد دیگری که شخصا برای من اهمیت بالایی دارد آن است که هنگامی که برای یک اثر فیزیکی هزینه میکنم، به راستی احساس میکنم یک محصول واقعی خریداری کردهام در حالی که بازیهای دیجیتالی در واقع لایسنسهایی هستند که آنها را به فروشگاه یا کلاینت خاصی محدود میکنند. در ادامهی مقاله بیشتر در این باره صحبت خواهیم کرد.
در آخر به نظر من هر دو فرمت در زمینهی اقتصادی از خصوصیات مثبت و منفی مختص به خود برخوردارند که به خوبی دو دنیای فیزیکی و دیجیتالی را در یک سطح نگه میدارد. در این زمینه بیشتر مخاطب است که مشخص میکند چه چیزی برایش از اهمیت بیشتری برخوردار است. اگر دسترسی به انبوهی از بازیها هدف است قطعا سرویسهایی همچون گیم پس پاسخ مناسبی به این دسته خواهد بود اما اگر خریدار به دنبال سرمایهگذاری روی بازیها، جمعآوری کلکسیون و یا به طور کلی اخذ مالکیت بی چون و چرای یک اثر است، باید به سراغ نسخههای فیزیکی برود.
دسترسی آسان، مالکیت ناقص
اگر از صحبتهای اقتصادی این مبحث بگذریم به بحث دسترسی و ثبات این دو فرمت میرسیم اما بگذارید ابتدا با دیجیتالیها شروع کنیم. در این موضوع که دسترسی به عناوین دیجیتالی آسانتر است بحثی نیست چرا که شما به جای اینکه به دنبال دیسک بازی بگردید، آن را داخل دستگاه بگذارید و حتی شاید با وجود دیسک همچنان نیاز به آپدیت میزان زیادی از حجم بازی داشته باشید، عناوین دیجیتالی به راحتی روی کنسولتان دانلود شده و شما کافی است کنسول را روشن کنید و به بازی بپردازید.
همچنین عناوین دیجیتالی کار اشتراکگذاری را نیز بسیار راحت میکنند! اگر شما بخواهید بازیای را با دوستتان به اشتراک بگذارید در فرمت فیزیکی نیاز است دیسک بازی خود را در اختیار او گذاشته و خود از تجربهی آن محروم شوید و حتی شاید در طول این پروسه دیسک آسیب دیده یا گم شود اما در حالت دیجیتالی شما تنها کافی است اطلاعات اکانتتان را در اختیار دوست و یا اعضای دیگر خانوادهتان قرار داده و به صورت مجزا روی اکانتهای خود به تجربهی عناوین مختلف بپردازید.
همچنین اگر عنوانی از بخش آنلاین نیز برخودار باشد قادر به تجربهی آن اثر با دوستتان خواهید بود در حالی که اگر از نسخهی فیزیکی برخوردار بودید هرگز توانایی تجربهی هم زمان آن با دوستتان را نداشتید. در کنار این خصوصیات داشتن تمام بازیهایتان در یک مکان و به شکلی مرتب و در دسترس بدون نیاز به داشتن فضای فیزیکی برای قرار دادن آنها قطعا یکی از خصوصیات مثبت دیگر بازیهای دیجیتالی محسوب میشود.
همهی این موارد باعث میشوند فرمت دیجیتالی امروزه بسیار در دسترس باشد اما در اینجا مواردی وجود دارد که به همان اندازه که دسترسی به این فرمت را آسان میسازد، میتواند به کلی دسترسی شما به بازیها را سلب کند! بگذارید مثالی بزنم. فروشگاه Eshop برای دو کنسول 3DS و Wii U تا چند ماه آینده به کلی بسته میشود و این بدان معناست که دسترسی به بسیاری از بازیهای دیجیتالی این فروشگاه به کلی و برای همیشه از کاربران سلب میشود. بسیاری از این بازیها هیچگاه نسخهی فیزیکی دریافت نکردند و این یعنی پایان راه برای آثاری که در تاریخ گم خواهند شد.
در حالی که کاربران همچنان میتوانند به آثاری که خریداری کردهاند دسترسی پیدا کنند اما نینتندو هیچگونه گارانتی محکمی ارائه نداده است که این امکان تا چه زمانی وجود دارد اما همهی ما میدانیم دیر یا زود روزی فرا میرسد که به کلی سرورهای مربوط به این کنسولها برای همیشه خاموش شده و این آثار نیز با آن از دسترس خارج میشوند، محصولاتی که کاربران برای آنها هزینه پرداخت کردهاند. این در حالی است که اگر نسخهی فیزیکی اثری را خریداری کنید برای همیشه مالک واحد آن خواهید بود و هیچکس توانایی تصرف یا از بین بردن این مالکیت را ندارد.
مثال دیگری که میتوان برای این مسئله زد، گوگل استدیا است که مدتی پیش برای همیشه از دسترس خارج شد و با وجود آن که گوگل به بازگرداندن پول کاربرانی که در فروشگاه این کنسول خرید انجام داده بودند مشغول است اما میتوان گفت زحمات و صدها یا حتی هزاران ساعتی که پلیرها روی این کنسول به بازی پرداخته بودند رسما از صفحهی روزگار محو شد گویی که هیچگاه اتفاق نیوفتاده است.
البته شخصا اعتقاد دارم سرویسهای ابری بدترین نوع محصولات دیجیتالی حداقل در حال حاضر هستند چرا که برعکس بازیهای عادی شما حتی به دیتای محصولی که خریداری میکنید نیز دسترسی ندارید. در واقع خرید عناوین ابر محور مانند آن است که به شهربازی بروید و سکهای درون یک دستگاه بیاندازید و به بازی بپردازید اما ناگهان زمانتان به پایان میرسد و دسترسی شما به آن قطع میشود.
این دقیقا اتفاقی است که تقریبا تمام سرورهای ابری را تهدید میکند چرا که هر لحظه احتمال خاموش شدن آنها وجود دارد و از آن جایی که پایه و اساس این گونه آثار در هوا معلق است و صرفا استریم میشوند، با خاموش شدن سرورها هیچ راه دیگری برای تجربهی آنها وجود ندارد. البته این تنها سرویسها و یا فروشگاههای آنلاین نیستند که ممکن است از دسترس خارج شوند بلکه گاهی اوقات بعضی آثار به دلایل به اتمام رسیدن قرارداد، بوجود آمدن اختلاف بین کلاینت و ناشر و یا دلایلی از این قبیل به کلی از دسترس خارج میشوند.
به عنوان مثال عنوان Overkill’s The Walking Dead پس از اعلام کنسل شدن نسخههای کنسولی، تنها روی پلتفرم استیم در دسترس بود اما به دلیل شکست بازی از لحاظ فروش Skybound تصمیم گرفت به کلی آن را از این کلاینت حذف کند. بنابراین امروزه افرادی مثل من که علاقهمند به خرید این بازی بودند هرگز نمیتوانند به نسخهی اوریجینال آن دسترسی پیدا کنند و این تنها یک مورد از موارد متعددی است که حتی گاهی گریبانگیر آثار موفق نیز میشود.
البته لازم به ذکر است که استیم به عنوان یک کلاینت و فروشگاه آنلاین از لحاظ ثبات بسیار اطمینان بخشتر از کنسولهای بازی است چرا که نسل خاصی را دنبال نمیکند و به همین دلیل هیچگاه منسوخ یا از رده خارج نمیشود.
علاوه بر این مسائل مشکلات دیگری از جمله هک شدن اکانت، بن شدن یا از دسترس خارج شدن آن به هر دلیلی یکی دیگر از خطراتی است که خریداران بازیهای دیجیتالی را تهدید میکند در حالی که نسخهی فیزیکی از این دسته از مشکلات و خطرات به طور کلی مصون است. با وجود تمام این خطرات و ریسکها همچنان فرمت دیجیتالی میتواند برای بسیاری از افراد بسیار روش منطقیتری برای دسترسی به بازیها باشد.
حساس اما ماندگار
امروزه در حالی که برخی کمپانیها همچون مایکروسافت تاکید بسیاری بر قابلیت Backwards Compatibility دارند، کمپانیهای دیگر از جمله نینتندو تا جای ممکن در حال دوری کردن از ارائهی این امکان روی کنسولهای تازهی خود به صورت سخت افزاری است در حالی که در گذشته از این قابلیت در کنسولهای خود بهره میبرد. سونی نیز در نسل هشتم از اضافه کردن این قابلیت به کنسول PS4 خودداری کرد اما PS5 به طور کامل توانایی اجرای عناوین PS4 را دارا است.
بنابراین اگر اثری خاص روی PS3 همچون God of War: Ascension وجود داشت که امروزه هوس تجربهی دوبارهی آن را کردهاید یا باید منتظر پورت شدن آن روی کنسولهای تازه باشید که البته ممکن است هیچوقت اتفاق نیوفتد یا اینکه باید به همان کنسول برای تجربهاش رجوع کنید و اینجاست که بازیهای فیزیکی شما به کارتان میآید.
یکی از خصوصیات بسیار مثبت آثار فیزیکی آن است که در صورت برخورداری از آنها در هر شرایطی توانایی تجربهشان را خواهید داشت و دیگر نیازی نیست چشم انتظار پورت شدن این آثار برای کنسولهای جدید و یا پشتیبانی کنسول امروزیتان از Backwards Compatibility باشید چرا که به راحتی میتوانید دیسک یا کارتریج بازی را داخل کنسولی که به آن تعلق دارد بگذارید و در یک چشم بر هم زدن به پای تجربهی آثار مورد علاقهی خود بپردازید.
همچنین اگر مثل من دائما با کنسولهای قدیمی خود بازی میکنید فرمت فیزیکی مطمئنترین راه برای دسترسی دائمی به آثار این کنسولها محسوب میشوند. به عنوان مثال بنده اگر الان هوس تجربهی نسخهی ابتدایی Dino Crisis یا Silent Hill را بکنم نیازی نیست در حسرت ریمیک شدن یا پورت شدن نسخهای از آن برای کنسولهای مدرن بمانم. دیسک آن را برداشته، داخل PS1 میگذارم و در عرض چند ثانیه در حال تجربهی این اثر هستم.
بیست سال دیگر و در حالی که هیچکس دیگر این آثار را به یاد نمیآورد و یا ریمیکهای مختلف جای آنها را گرفتهاند همچنان من با در اختیار داشتن کنسول و نسخهی فیزیکی آنها قادر به تجربهشان خواهم بود و این یعنی نسخههای فیزیکی محدود به زمان و یا دورهای خاص نیستند چیزی که در حال حاضر نمیتوان با قاطعیت دربارهی محصولات دیجیتالی گفت.
اما فرمت فیزیکی هم ضعفهای خود را دارند که از مهمترین آنها احتمال خرابی آنهاست، چیزی که بازیهای دیجیتالی از آن کاملا در امان هستند. فرمت فیزیکی مخصوصا دیسکها از احتمال خرابی بالایی برخوردارند اما این مسئله ارتباط مستقیم با چگونگی نگهداری از آنها دارد. اگر شما دیسکهایتان را روی سطوح مختلف رها کرده و یا اینکه از جعبهشان بیرون میگذارید مسلما باید انتظار خرابی آنها را داشته باشید اما اگر به درستی از آنها مراقبت کنید میتوانید مطمئن باشید که تا دههها و حتی پس از منسوخ شدن آن کنسول برای شما کارایی خواهند داشت.
شخصا به شدت آدم وسواسی و حساسی در قبال وسایل مربوط به گیمینگم از جمله کنسول، PC، کنترلر و از همه مهمتر بازیها هستم از همین رو حتی اگر به پشت برخی از دیسکهای بازیای که نزدیک به دو دهه همراه من بودهاند نگاهی بیاندازید چهرهی خودتان را همچون آینهای شفاف در آن مشاهده میکنید. در نهایت این شما هستید که میزان عمر بازیهای فیزیکیتان را مشخص میکنید اما اگر بتوانید به درستی از آنها نگهداری کنید میبینید که این لوحهای فشرده و یا کارتریجهای قطور یا نازک وفادارترین همراهان شما در طول زندگی گیمینگتان خواهند بود.
آیکون دیجیتالی یا جعبهای در قبای هنر
احتمالا تا اینجای مقاله به خوبی متوجه شدهاید که من در دستهی طرفداران فرمت فیزیکی قرار دارم اما اگر بخواهم یک دلیل واحد برای علاقهی شدید به فرمت فیزیکی بازیها نام ببرم آن زیبایی و خاص بودن آنها در مقایسه با یک لایسنس دیجیتالی در منوی کنسولم است. آیا به یاد دارید دورانی را که برای خرید بازیها به فروشگاه میرفتیم، از پشت ویترین مشتاقانه عناوین مختلف را بررسی میکردیم و هر کدام که ظاهر جذابتری داشت را انتخاب میکردیم؟
در آن دوره به دلیل نبود اینترنت به شکل امروزی، اکثر اوقات اصلا روحمان هم خبر نداشت که یک سری از عناوین چه هستند یا چه امتیازات و متایی را به خود اختصاص دادهاند و همین خود ارزش ظاهر آثار فیزیکی را بیشتر میکرد چرا که این آرت وورک و ظاهر یک بازی بود که باعث میشد به خریدش اقدام کنیم نه نمرات متا، انحصاری بودن آنها و یا مسائلی از این قبیل.
زمانی که بالاخره بازی موردنظرمان را انتخاب میکردیم و آن را در دستمان میگرفتیم را به یاد دارید؟ آن حس جذاب خرید و در دست گرفتن یک بازی جدید که هیجان انگیزترین بخش آن نگاه کردن به آرت وورک و عکسهای پشت جعبهها بود ویا اگر در قالب کارتریج بود، محو تماشای آرت روی آن میشدیم که عموما شباهت زیادی به بازی اصلی نداشت.
تا زمانی که به خانه میرسیدیدم تنها با نگاه کردن به تصاویر روی جعبهی بازی، در ذهنمان یک دور آن را به اتمام میرساندیم. این احساسات، احساساتی است که احتمالا پلیرهایی که امروزه وارد گیمینگ میشوند هرگز آنها را تجربه نمیکنند چرا که دائما در حال نگاه کردن به آیکونهای دیجیتالیای هستند که به هیچ عنوان نمیتوانند چنین تجربیاتی را برایشان به ارمغان بیاورند.
خرید بازیها به صورت فیزیکی علاوه بر خصوصیات مثبتی که تا الان به آنها در این مقاله اشاره کردیم، یک آیتم جذاب را در اختیار ما میگذاشتند تا آن را در دکور اتاقمان بگذاریم و هر بار از نگاه کردن به آن لذت ببریم. علاوه بر این نسخههای فیزیکی عموما همراه با برخی متعلقات عرضه میشوند. دفترچهها خود یکی از جذابیت آثار فیزیکی بودند که متاسفانه امروزه حضورشان در جعبههای بازیها دائما کمتر و کمتر میشود. علاوه بر این، نسخههای فیزیکی عموما از ادیشنهای مختلف برخوردارند که تنوع و انتخابهای بیشتری در مقابل خریداران میگذارند.
به عنوان مثال نسخههای استیل بوک بازیها یک جعبهی فلزی جذاب را در اختیار خریدار قرار میدهند که از آرت وورک اختصاصی خودش برخوردار بوده و همچنین یک عضو بسیار جذاب برای کالکشن گیمرها هستند. نسخههای کالکتور ادیشن بازیها همیشه با تعداد زیادی از متعلقات و همچنین اکشن فیگورها و یا مجسمههای فوقالعاده جذابی عرضه میشوند که خود به تنهایی خرید این ادیشن را توجیه میکنند. این موارد چیزهایی هستند که هرگز با خرید محصولات دیجیتالی از آنها برخوردار نشده و یا برخی از آنها همچون آرت بوک بازی را به صورت دیجیتالی دریافت میکنید که به نظرم به هیچ عنوان همچون نسخهی فیزیکی آن هیجان انگیز نیست.
سخن پایانی
در آخر در جواب سوال اینکه کدام یک از فرمتهای دسترسی به بازیهای امروزی مناسبتر است باید گفت کاملا به شخص خریدار مربوط است. اگر از من بپرسید، شخصا آدمی هستم که از روشهای سنتی لذت میبرم، دوست دارم بازیای که خریداری میکنم را در دستانم احساس کنم، از نگاه کردن به آرت وورک جذابشان لذت ببرم و آن را درون کلکسیون بازیهایم قرار بدهم تا هر وقت که خواستم بتونم بیدغدغه به سراغ تجربهی دوبارهی آن بروم. شخصا از آن روزی که صنعت گیمینگ به طور کلی فرمت فیزیکی را کنار بگذارد و به دیجیتال کوچ کند ترس دارم چرا که به نظرم در آن روز یکی از جذابترین بخشهای این صنعت میمیرد.
اما قطعا نظر افراد در اینباره متفاوت است چرا که شاید بسیاری به مسائلی که نسخههای فیزیکی را برای من ارزشمند میکنند اهمیت ندهند و به دنبال سهولت استفاده، سرویسهای اقتصادی همچون گیمپس و همچنین دسترسی آسانتر باشند که در آن صورت بازیهای دیجیتالی قطعا انتخاب بهتری خواهند بود.
شما کدام یک از این دو فرمت را بیشتر میپسندید؟ آیا به نظرتان حرکت صنعت گیمینگ به سمت فرمت دیجیتالی امری مطلوب است یا خیر؟