معرفی کتاب تاثیر تکنولوژی بر بیان سینمایی | تجربههای پُل شریدر
معرفی کتاب تاثیر تکنولوژی بر بیان سینمایی | تجربههای پُل شریدر
به نظر میآید روایت کردن تاریخ سینما (این دستاورد جادویی-تکنولوژییک) بدون درنظر گرفتن مباحث فنی، روایتی نیمهکاره یا حداقل کسل کننده باشد. بگذارید خیالتان را راحت کنم؛ هیچ یک از هنرهای هفتگانه به مانند سینما به واسطهی اختراعات و بازیگوشیهای مخترعین آن به وجود نیامدهاند. گویی نقطهی شروع تاریخ سینما با بازیگوشی برادران لومیر، ادیسون و مایبریج گذاشته شد. ثبت بیقید و شرط حرکت (و نه بازسازی آن). بله، سینما را صرفا هنرمندان کشف نکردند. این شاخهی نوظهورِ هنر، اسباببازی دانشمندان و پسران بازیگوشی چون مایبریج بود. تاریخ باشکوه سینما مدیون بازیگوشی آنهاست. جالب نیست؟
نشر گیلگمش مقالهای با عنوان “Beyond the silver screen” را که در نشریهی “Off screen” منتشر شده بود، با ترجمهی علی عامری مهابادی و با عنوان تاثیر تکنولوژی بر بیان سینمایی در ایران به چاپ رسانده است. این کتاب (مقاله) حاصل درسگفتارهایی از پل شریدر در دانشگاه کلمبیاست. اگر علاقهمند به سینما هستید قطعا او را میشناسید. نویسندهی فیلمهایی چون راننده تاکسی و گاو خشمگین و همچنین کارگردان آثاری چون First Reformed و The Card Counter. شریدر در این درسگفتارها سعی دارد تا با تکیه بر دانش و تجربیات خود و همنسلانش، تاریخ سینما را از دریچهی سادهتر و ایجابیتری نگاه کند. دریچهای که به سینما به چشم اسباببازی و به پدران آن به چشم بچهای نترس و بازیگوش نگاه میکند. سعی او ملموستر کردن تاریخ سینما و اسطوره زدایی از آن است.
او پس از مرور تجربهی اولینها در تاریخ سینما (اولین نماهای بسته و باز، اولین لنزهای سریع، اولین حرکات دوربین و اولین تلاشهای تدوینی برای اضافه کردن روایت به سینما)، به سراغ تجربیات شخصی خود از فیلمسازی میرود و از دستوپنجه نرم کردن با این ماشین جادویی میگوید. اینکه چگونه با «اسباببازیای به نام Flatbed و جایگزین شدنش با Moviola (از نخستین ابزار تدوین) و کسب کمی مهارت پشت میز تدوین نشسته است و با وجود توصیههای فلان تدوینگر، نماهای مختلف را تنگ هم میزند!
شریدر به عصر دیجیتال و تحولات زیبایی شناسانهی آن در ثبت تصویر (فیلمبرداری در شب) و تدوین هم میپردازد و از تدوین چندخطی در نرمافزارهای تدوین بهعنوان مهمترین دستاورد تدوین در سینما یاد میکند. او حتی از ویدیوگیم هم صحبت میکند. بازی هایی مثل Red Dead Redemption.
اخیرا نمایشی ساختهی متخصصان شرکت راک استار گیمز را دیدم که پیشتر بازی رستگاری سرخپوست مرده را ساختهاند. آنها به من گفتند که تکنولوژی مربوطبه این عرصه تماما بهدست متخصصان رایانهای تولید و هدایت میشود و در مرحلهای کسی از عرصهای دیگر پیدا میشود و بازی را جهانی میکند. آنها امیدوار بودند که روزی تمام تولیدات بازیهای رایانهای جهانی شود. زیرا هنوز به آن مرحله نرسیدهایم و این عرصه همچنان در اختیار متخصصان رایانهای است.
وقتی به این بخش از کتاب رسیدم دیگر او را همچون یک استاد پیر نمیدیدم! به شخصه خواندن این کتاب را سفری فشرده در تاریخ سینما دیدم. سفری با پای پیاده. و ترجیح میدهم آن را به هرکسی که به سینما کمی جدیتر نگاه میکند یا رویای ساخت فیلم را در سر دارد، پیشنهاد کنم. ما باید اسباببازیهای خودمان را به روش خودمان استفاده کنیم! حال اگر بخواهم عصارهی این کتاب را در یک پاراگراف خلاصه کنم، نقل قول زیر گویای آن است:
معمولا اولین کسانی که نظریهها را کنار میگذارند همانهاییاند که ابداعشان کردهاند. مقلدان به نظریه میچسبند و سعی میکنند از آن چیزی درآورند که به کار بیاید؛ اما هنرمند از این مرحله میگذرد و به چیز جدیدتری میرسد.