پیشرانه‌هایی که طولانی‌ترین زمان تولید را داشتند، از دو سیلندر ژیان تا V12 لامبورگینی
پیشرانه‌هایی که طولانی‌ترین زمان تولید را داشتند، از دو سیلندر ژیان تا V12 لامبورگینی
در این مطلب به پیشرانه‌هایی پرداخته‌ایم که برای دهه‌ها روی خط تولید باقی ماندند و در خودروهای مختلفی مورداستفاده قرار گرفتند.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
ظهور عصر الکتریکی بدین معنا است که روزهای پرستش پیشرانه‌های افسانه‌ای رو به پایان خواهد بود. صنعت خودروسازی هنوز در بخش موتورهای الکتریکی که هم‌اکنون در خودروهای برقی می‌بینیم افسانه‌سازی نکرده و شاید هیچ‌گاه این اتفاق رخ ندهد؛ بنابراین، وقت آن است که از پیشرانه‌های بنزینی گذشته که عمری طولانی داشته و بسیاری از آن‌ها به موتورهای افسانه‌ای تبدیل شدند یادی کنیم.
V8 ماژولار فورد
زمان تولید: ۱۹۹۰ تاکنون (۳۲ سال)
فورد سال‌ها است که با تولید پیشرانه‌های اکوبوست، حجم موتورهای خود را کاهش داده است اما این شرکت بیش از سه دهه است که یک سری موتور V8 را هم روی خط تولید دارد. این پیشرانه که بلوک چدنی اما سرسیلندر و پیستون‌های آلومینیومی سبک‌وزن دارد، در نسخه‌های مختلف حجمی بین ۴.۶ تا ۵.۸ لیتر داشته است. حتی یک نسخهٔ ۶.۸ لیتری V10 هم از این موتور وجود داشت که در پیکاپ‌های سری F سوپر دیوتی استفاده می‌شد. موتورهای ماژولار فورد بسیار تطبیق‌پذیر هستند و حتی در هایپرکارهای کونیگ‌زگ هم استفاده شدند. جدیدترین نسخهٔ این موتور را در نسل هفتم موستانگ می‌بینیم که در نسخهٔ دارک هورس ۵۰۰ اسب بخار قدرت دارد.
V8 روور
زمان تولید: ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۴ (۳۷ سال)
این پیشرانهٔ تمام آلومینیومی بر اساس پیشرانهٔ ۲۱۵ بیوک ساخته شد که در دههٔ ۶۰ متولد و در محصولات بیوک و پونتیاک استفاده می‌شد. جنرال موتورز به دلیل قابلیت اطمینان پایین، این موتور را کنار گذاشت ولی امتیاز آن را به روور فروخت. این شرکت بریتانیایی موتور آمریکایی‌ها را از نو طراحی و بسیار قابل‌اعتمادتر کرد. این پیشرانه با ترکیبی عالی از قدرت و گشتاور مناسب در کنار وزن پایین در محصولات روور، لندروور، ام‌جی، مورگان و TVR استفاده شد. این موتور زندگی خود را با حجم ۳.۵ لیتر شروع کرد و در پایان تولید در رنجروور به ۴.۶ لیتر رسید.
B3 مزدا
زمان تولید: ۱۹۸۵ تاکنون (۳۷ سال)
پیشرانه‌های سری B مزدا در سال ۱۹۸۵ متولد شدند و در سال ۲۰۰۵ کنار رفتند اما موتور B3 داستان متفاوتی داشت. این پیشرانه در فورد فستیوا و نسخهٔ کره‌ای آن یعنی کیا پراید مورداستفاده قرار گرفت و در اوایل دههٔ ۷۰ شمسی به ایران آمد. پیشرانهٔ ۱.۳ لیتری هشت سوپاپ B3 دهه‌ها در ایران تولید شد و هنوز هم در سینهٔ وانت سایپا ۱۵۱ در حال تپیدن است. البته سایپا در دههٔ ۹۰ شمسی این موتور را ارتقاء داد و نام M13 را روی آن گذشت. آخرین نسخهٔ این پیشرانه ۷۱ اسب بخار قدرت تولید می‌کند.
V8 ویندسور فورد
زمان تولید: ۱۹۶۱ تا ۲۰۰۱ (۴۰ سال)
ویندسور یک موتور V8 میان سایز بود که ابتدا روی نسل چهارم فایرلین و بعداً بسیاری از دیگر محصولات فورد و همین‌طور AC کبرا نصب شد. این موتور آخرین بار در سال ۲۰۰۳ در فورد اکسپلورر دیده شد و دیگر در هیچ خودروی تولیدی استفاده نمی‌شود اما فورد همچنان آن را به‌صورت موتور جعبه‌ای تولید و عرضه می‌کند. ویندسور کار خود را با حجم ۳.۶ لیتر آغاز کرد و نهایتاً به ۵.۸ لیتر رسید.
شش سیلندر خطی AMC
زمان تولید: ۱۹۶۴ تا ۲۰۰۶ (۴۲ سال)
شرکت آمریکن موتورز برای اولین بار پیشرانهٔ شش سیلندر خطی جدید خود را در نسخهٔ ویژه‌ای از رامبلر سال ۱۹۶۴ با نام تایفون ارائه کرد. این پیشرانه سال‌ها تولید شد و نسخهٔ ۴ لیتری آن یکی از بهترین ویژگی‌های جیپ چروکی بود. موتور AMC تا اواخر سال ۲۰۰۶ هنوز در رانگلر استفاده می‌شد. مدل‌های آریا و شاهین مونتاژ ایران هم به همین موتور مجهز بودند.
دو سیلندر سیتروئن
زمان تولید: ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۰ (۴۲ سال)
پیشرانهٔ دو سیلندر هوا خنک سیتروئن با حجمی از ۳۷۵ تا ۶۰۲ سی‌سی در تمام عمر ۲CV استفاده شد و اگر آتش جنگ جهانی دوم برافروخته نمی‌شد ممکن بود ۹ سال زودتر زندگی خود را آغاز کند. این موتور در مدل‌های آمی، ژیان و مهاری هم استفاده شد و نسخهٔ بزرگ‌تر ۶۵۲ سی‌سی آن بعداً در مدل ویستا مورداستفاده قرار گرفت.
V12 کلمبو فراری
زمان تولید: ۱۹۴۷ تا ۱۹۸۹ (۴۲ سال)
اندکی پس از جنگ جهانی دوم، انزو فراری از مهندس «جواکینو کلمبو» توسعهٔ یک پیشرانهٔ ۱۵۰۰ سی‌سی برای مسابقات را خواست. کلمبو در جواب گفت مازراتی چهار سیلندر دارد، بریتانیایی‌ها شش سیلندر دارند، آلفارومئو هشت سیلندر دارد و بنابراین ما باید دوازده سیلندر داشته باشیم. انزو با این دیدگاه کاملاً موافق بود و بدین ترتیب پیشرانهٔ V12 درخشان کلمبو در سینهٔ بسیاری از فراری‌های قرن بیستم قرار گرفت. این موتور برای اولین بار در نسخهٔ ۱.۵ لیتری در خودروی مسابقه‌ای فراری S 125 ظاهر شد و پس از چندین توسعه و افزایش حجم تا ۴.۹ لیتر، تا پایان تولید گرند تورر ۴۱۲ در سال ۱۹۸۹ استفاده می‌شد.
شش سیلندر XK جگوار
زمان تولید: ۱۹۴۹ تا ۱۹۹۰ (۴۳ سال)
موتور شش سیلندر XK جگوار برای اولین بار در مدل XK120 پدیدار شد که در سال ۱۹۵۰ روی خط تولید رفت و تا دو دهه بعد تنها پیشرانه‌ای بود که روی محصولات جگوار نصب می‌شد. این موتور با حجم ۳.۴ لیتر متولد شد و بعداً نسخه‌های کوچک‌تر و بزرگ‌تر ۲.۴ و ۴.۲ لیتری آن‌هم ساخته شد. آخرین استفاده از این موتور در لیموزین دایملر DS420 بود.
توئین کم آلفارومئو
زمان تولید: ۱۹۵۴ تا ۱۹۹۷ (۴۳ سال)
این پیشرانه با دو میل بادامک روی سر سیلندر، برای بیش از چهار دهه در آلفاهای موتور جلو و محرک عقب از ۱.۳ لیتری در جولیتا گرفته تا ۲ لیتری در سدان ۱۶۴ که تا سال ۱۹۹۷ تولید می‌شد مورداستفاده قرار گرفت. نسخهٔ شانزده سوپاپ دو شمع در هر سیلندر این موتور به پایه و اساسی برای پیشرانهٔ بعدی فیات تبدیل شد.
سری ۱۰۰ فیات
زمان تولید: ۱۹۵۵ تا ۲۰۰۱ (۴۶ سال)
اولین پیشرانه‌ای که در عقب یکی از محصولات فیات نصب شد، موتور سری ۱۰۰ بود. این پیشرانه برای اولین بار با ۶۳۳ سی‌سی حجم در سال ۱۹۵۵ در مدل ۶۰۰ معرفی شد. ازآن‌پس، این موتور در اندازه‌های مختلفی تا ۱۰۵۵ سی‌سی ساخته شد و حتی به قرن بیست و یکم هم وارد شد ولی نهایتاً در سال ۲۰۰۱ فیات آن را از لیست موتورهای هاچ‌بک پاندا حذف کرد.
V6 بیوک
زمان تولید: ۱۹۶۲ تا ۲۰۰۹ (۴۷ سال)
این اولین پیشرانهٔ V6 بود که در یک خودروی آمریکایی تیراژ بالا استفاده می‌شد. این موتور اولین بار با حجم ۳.۲ لیتری در سینهٔ بیوک اسپشیال قرار گرفت. حقوق تولید این موتور برای مدت کوتاهی به شرکت کایزر جیپ واگذار شد اما جنرال موتورز دوباره آن را پس گرفت. بسیاری از خودروهای امپراطوری جنرال موتورز از این موتور استفاده کردند که آخرین آن‌ها نسل اول بیوک لاکراس بود. تولید این خودرو در سال ۲۰۰۹ خاتمه یافت در آن زمان حجم موتور V6 بیوک به ۳.۸ لیتر رسیده بود.
V12 لامبورگینی
زمان تولید: ۱۹۶۳ تا ۲۰۱۰ (۴۸ سال)
پیشرانهٔ V12 لامبورگینی هم‌زمان با خود این شرکت متولد شد. این موتور ۳.۵ لیتری روی اولین محصول لامبورگینی یعنی ۳۵۰GT نصب شد و سپس در سینهٔ مدل افسانه‌ای میورا قرار گرفت. طی سال‌ها و دهه‌های بعد نیز نسخه‌های بزرگ‌تر این موتور در محصولات پرچم‌دار شرکت یعنی کانتاش، دیابلو و مورسیه‌لاگو استفاده شدند. آخرین نسخهٔ این موتور با ۶.۵ لیتر حجم در مورسیه‌لاگو سوپرولوچه ارائه شد که تا سال ۲۰۱۰ تولید می‌شد. برای اونتادور اما لامبورگینی پس از نزدیک به نیم قرن یک موتور V12 کاملاً جدید توسعه داد.
سری A بریتیش موتور
زمان تولید: ۱۹۵۱ تا ۲۰۰۰ (۴۹ سال)
پیشرانهٔ سری A بریتیش موتور یا BMC در بسیاری از خودروهای بریتانیایی مورداستفاده قرار گرفت که مشهورترین آن‌ها مینی بود. این موتور همچنین یک منبع نیروی ارزان و قابل‌اعتماد برای بسیاری از خودروهای اسپرت تیراژ پایین، کیت کارها و خودروهای دست‌ساز خانگی بود. نسخهٔ اولیهٔ این موتور با ۸۰۳ سی‌سی حجم تنها ۲۸ اسب بخار قدرت داشت و بزرگ‌ترین نسخهٔ آن با ۱۲۷۵ سی‌سی حجم و ۹۵ اسب بخار قدرت در MG مترو مورداستفاده قرار گرفت.
بلوک کوچک شورلت
زمان تولید: ۱۹۵۵ تا ۲۰۰۳ (۴۹ سال)
موتور بلوک کوچک V8 شورلت برای اولین بار با ۴.۳ لیتر حجم در نسل اول کوروت دیده شد و سپس در سال ۱۹۵۵ در سینهٔ سدان بلیر قرار گرفت. این موتور در نسخه‌های مختلف در بسیاری از محصولات جنرال موتورز مثل شورلت کامارو و سابربن، پونتیاک گرند پری، کادیلاک اسکالید، هامر H1 و… استفاده شد. مثل ویندسور فورد، بلوک کوچک شورلت هم همچنان به‌صورت موتور جعبه‌ای تولید می‌شود. تخمین زده شده از این موتور بیش از ۱۰۰ میلیون دستگاه ساخته شده است. در سال ۱۹۹۷ موتور بلوک کوچک جدید سری LS به‌عنوان جایگزین بلوک کوچک قدیمی معرفی شد.
سری L رولزرویس
زمان تولید: ۱۹۵۹ تا ۲۰۲۰ (۶۱ سال)
سری L دومین پیشرانهٔ رولزرویس محسوب می‌شود. این موتور اولین بار در سیلور کلود II، فانتوم V و بنتلی S2 ظاهر شد. توسعه و استفاده از این موتور در رولزرویس تا اواخر دههٔ ۹۰ ادامه یافت اما وقتی در سال ۱۹۹۸ ب‌ام‌و مالکیت رولزرویس را به دست آورد، این شرکت بریتنیایی موتور سری L را کنار گذاشت و از پیشرانه‌های V12 آلمانی‌ها استفاده کرد. بااین‌حال، بنتلی تحت مالکیت فولکس‌واگن به استفاده از این موتور ادامه داد و نسخه‌های بسیار اصلاح‌شده‌ای از آن را در مدل‌های آرناژ، آژور و بروکلند نصب کرد. موتور سری L کار خود را با ۶.۲ لیتر حجم و ۱۸۸ اسب بخار قدرت آغاز کرد و با نسخهٔ ۶.۷۵ لیتری توئین توربو در مولسان اسپید با ۵۳۰ اسب بخار قدرت به آخر خط رسید. آخرین دستگاه این موتور در ژوئن ۲۰۲۰ برای استفاده در نسخهٔ پایانی مولسان تولید شد و پایان یک دورهٔ مهم را رقم زد. طی شش دهه حدود ۳۶ هزار دستگاه از پیشرانه‌های سری L تولید شد.
تایپ ۱ فولکس‌واگن
زمان تولید: ۱۹۳۸ تا ۲۰۰۳ (۶۵ سال)
تایپ ۱ پیشرانهٔ چهار سیلندر تخت هوا خنک فولکس‌واگن بود که برای بیتل طراحی شد و سال‌ها در محصولات کوچک این شرکت استفاده شد. این موتور اولین بار در سال ۱۹۳۸ با ۹۸۵ سی‌سی حجم و ۲۴ اسب بخار قدرت پدیدار شد و تا پایان تولید بیتل در سال ۲۰۰۳ در مکزیک همچنان ساخته می‌شد.
