۱۰ مرتبه‌ای که یاماها به خودروسازان در توسعه و تنظیم پیشرانه کمک کرد

هرچند یاماها را بیشتر با موتورسیکلت‌هایش می‌شناسیم اما این شرکت در طول تاریخ تعدادی از بهترین پیشرانه‌ها را برای خودروسازان توسعه داده است.

یاماها در بخش آلات موسیقی و موتورسیکلت بسیار مشهور است اما چیزی که شاید خیلی‌ها ندانند، فعالیت‌های این شرکت در بخش خودروسازی است تا جایی که تاریخچهٔ یاماها پر از همکاری‌های متعدد با خودروسازان در زمینهٔ ساخت و تیونینگ پیشرانه است. پس از اینکه برنامه‌های خودروسازی مستقل یاماها به دلیل هزینه‌های بالا کنار گذاشته شد، این شرکت تصمیم گرفت از طریق همکاری با دیگر خودروسازان در زمینهٔ پیشرانه وارد دنیای وسایل چهارچرخ شود. بدین منظور، یاماها ابتدا سراغ نیسان رفت اما این همکاری نتیجهٔ قابل‌توجهی نداشت. از سوی دیگر، تویوتا آمادهٔ استفاده از ایده‌های یاماها بود و این نهایتاً همکاری فوق‌العاده‌ای را رقم زد. البته طی سال‌ها، یاماها علاوه بر تویوتا با خودروسازان دیگری مثل ولوو، سوبارو و فورد هم همکاری داشته است؛ بنابراین، در اینجا نگاهی به ۱۰ همکاری موفق بین یاماها و خودروسازان داشته‌ایم.

تویوتا ۲۰۰۰GT

۲۰۰۰GT که در سال ۱۹۶۵ معرفی شد نه‌تنها اولین خودروی اسپرت تویوتا بود بلکه اولین همکاری بین این شرکت و یاماها هم محسوب می‌شد. این خودرو در زمانی عالی متولد شد زیرا از یک سو تویوتا به دنبال مطرح کردن خود در بخش خودروهای اسپرت بود و از سوی دیگر یاماها می‌خواست اولین همکاری خودرویی خود را کلید بزند. برای نیرو دادن به ۲۰۰۰GT پیشرانهٔ ۲ لیتری شش سیلندر خطی سدان کراون در نظر گرفته شد. یاماها این موتور را اصلاح کرد و قدرت آن را از ۱۰۱ به ۱۴۸ اسب بخار رساند. طراحی این خودرو نیز به‌طور مشترک توسط تویوتا و یاماها انجام گرفت؛ اما با وجود این همکاری موفق، ۲۰۰۰GT حتی با قیمت گزافی که داشت هم هیچ بازده مالی برای تویوتا به دنبال نداشت.

پیشرانهٔ ۴A-GE تویوتا

موفقیت ۲۰۰۰GT باعث شد تویوتا و یاماها به فکر همکاری دیگری بیفتند. این بار پروژهٔ مشترک دو شرکت یکی از قابل‌اعتمادترین پیشرانه‌های تویوتا یعنی ۴A-GE بود. تویوتا قبلاً چندین نسخه از این موتور را ساخته بود اما نقش یاماها در درجهٔ اول افزایش قدرت موتور بود. نوآوری‌های تکنولوژیک و پیشرفت‌های حاصل از پروژهٔ ۲۰۰۰GT در موتور ۴A-GE اعمال شد و یاماها خروجی این پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری چهار سیلندر را به حداکثر ۱۲۸ اسب بخار قدرت و ۱۴۸ نیوتن متر گشتاور رساند. سلیکا، کارینا و MR2 از خودروهایی بودند که در دههٔ ۸۰ از این پیشرانه استفاده کردند.

پیشرانهٔ ۲ZZ-GE تویوتا

۲ZZ-GE یک پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری بود که از طریق همکاری تویوتا با یاماها ساخته شد. تویوتا از یاماها طراحی این موتور را بر اساس بلوک موتور ZZ خواست. این پیشرانه به‌گونه‌ای طراحی شده بود که حداکثر قدرت خود را در نزدیکی ردلاین یعنی دور ۶,۲۰۰ rpm تولید کند. از این پیشرانه در چندین مدل تویوتا کرولا و سلیکا استفاده شد و لوتوس اگزیج هم از آن بهره برد.

پیشرانهٔ ۲UR-GSE تویوتا

یکی دیگر از همکاری‌های بین تویوتا و یاماها در توسعهٔ پیشرانه‌ای صورت گرفت که بیشتر در محصولات لکسس استفاده می‌شود. این یک ۵ لیتری V8 تنفس طبیعی با طراحی یاماها است که در سینهٔ مدل‌هایی مثل لکسس LC500، لکسس IS و لکسس RC قرار می‌گیرد. سر سیلندر جریان بالا، سوپاپ‌های هوای تیتانیومی، تزریق مستقیم سوخت، سیستم دوگانهٔ زمان‌بندی سوپاپ‌ها و ردلاین ۷,۳۰۰ rpm ازجمله ویژگی‌های پیشرانهٔ ۲UR-GSE هستند.

پیشرانهٔ ۲UR-GSE هیدروژنی تویوتا

تویوتا در سال ۲۰۲۲ به یاماها سفارش ساخت یک پیشرانهٔ هیدروژنی را داد. این موتور بر اساس همان ۲UR-GSE ساخته شد اما یاماها تمام قطعات بنزینی موتور را حذف کرد و اساساً از بلوک لخت این موتور برای توسعهٔ نسخهٔ هیدروژنی استفاده کرد. به گفتهٔ یاماها، خروجی این موتور تقریباً در سطح نسخهٔ بنزینی است و حدود ۴۵۰ اسب بخار قدرت و ۵۳۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. هرچند این اعداد کمی از نسخهٔ بنزینی کمتر هستند اما به گفتهٔ یاماها قدرت تنها هدف این پروژه نبوده است.

پیشرانهٔ ۳S-GTE تویوتا

این پیشرانه که از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۷ تولید می‌شد، در درجهٔ اول برای نیرو دادن به نسخه‌های پرفورمنس بالای سلیکا و کالدینا در نظر گرفته شده بود. این موتور ۲ لیتری توربو با بلوک چدنی و سرسیلندر آلومینیومی ۱۶ سوپاپ، توسط مهندسان یاماها در کارخانه‌ای در ژاپن مونتاژ می‌شد. مجموعاً پنج نسل از موتور ۳S-GTE ساخته شد که نسل پنجم قوی‌ترین نسخه بود و می‌توانست ۲۶۰ اسب بخار قدرت و ۳۲۴ نیوتن متر گشتاور تولید کند.

پیشرانهٔ فورد تاروس SHO

در سال ۱۹۸۴ زمانی که فورد به دنبال تولید نسخه‌ای پرفورمنس بالا از سدان تاروس بود سراغ یاماها رفت. قوی‌ترین موتور نسخهٔ معمولی این خودرو یک نمونهٔ V6 با ۱۴۰ اسب بخار قدرت بود که یاماها به‌سرعت کار روی آن را آغاز کرد و خروجی موتور را به ۲۲۰ اسب بخار افزایش داد. برای این نسخهٔ تاروس نام SHO انتخاب شد که مخفف Super High Output بود. این سدان اسپرت آمریکایی ظرف ۶.۷ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

پیشرانهٔ B8444S ولوو

ولوو برای توسعهٔ موتور هشت سیلندر B8444S از همکاری یاماها بهره برد. این موتور که در ژاپن طبق سفارش ولوو ساخته شد، ابتدا برای شاسی‌بلند XC90 در نظر گرفته شده بود اما بعداً در دیگر محصولات ولوو مثل سدان S8 هم استفاده شد. نام B8444S نیز مخفف B برای بنزین، ۸ برای تعداد سیلندرها، ۴.۴ برای حجم موتور، ۴ سوم برای تعداد سوپاپ در هر سیلندر و S برای ساکشن به معنای تنفس طبیعی است. شرکت بریتانیایی نوبل هم از این موتور در سوپراسپرت M600 خود استفاده کرد.

پیشرانهٔ لکسس LFA

LFA را می‌توان مهم‌ترین همکاری تویوتا و یاماها پس از ۲۰۰۰GT دانست. چیزی که این سوپراسپرت تولید محدود را بسیار جذاب می‌کرد موتور ۴.۸ لیتری V10 تنفس طبیعی با ۵۶۰ اسب بخار قدرت و ۴۸۰ نیوتن متر گشتاور و همین‌طور ردلاین ۹ هزار rpm بود. این موتور علاوه بر صدای فوق‌العاده جذاب، به‌سرعت دور می‌گرفت تا جایی که ظرف تنها ۰.۶ ثانیه از حالت درجا به ردلاین می‌رسید. وزن این موتور V10 نیز کمتر از پیشرانهٔ V6 تویوتا بود.

سوبارو STI E-RA

STI E-RA یک سوپرکار تمام الکتریکی است که توسط بخش سوبارو تکنیکا اینترنشنال یا به‌طور مخفف STI توسعه پیدا کرده است. سوبارو این خودرو را برای شکستن رکورد پیست نوربرگ‌رینگ طراحی کرده است. در حال حاضر رکورد خودروهای الکتریکی غیر تولیدی این پیست در اختیار فولکس‌واگن ID.R با زمان ۶ دقیقه و ۵ ثانیه است. در سال ۲۰۲۱ اعلام شد که موتورهای الکتریکی مورداستفاده در STI E-RA ساخت یاماها هستند.