نگاهی به کوچک‌ترین پیشرانه 6 سیلندری که در خودرو استفاده شد

مزدا در دههٔ ۹۰ یک پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری V6 را در برخی محصولات خود ارائه کرد که یکی از کوچک‌ترین پیشرانه‌های ۶ سیلندر مورداستفاده در خودروها محسوب می‌شود.

اکثر خودروهای لوکس از پیشرانه‌های بزرگی استفاده می‌کنند زیرا این خودروها کابین بزرگ و تجهیزات فراوانی دارند که وزن سنگینی را به دنبال خواهد داشت و بنابراین، برای جابجایی این وزن به قدرت زیادی نیاز است. البته امروزه به لطف تکنولوژی‌هایی مثل توربوشارژر و سیستم‌های هیبریدی، خودروهای لوکس زیادی با پیشرانه‌های شش سیلندر ساخته می‌شوند اما در گذشته برای تأمین انرژی این خودروها به پیشرانه‌های V8 یا V12 نیاز بود. بااین‌حال، در همان زمان مزدا مسیری غیرمعمول را در پیش گرفت. این شرکت در دههٔ ۹۰ تصمیم به ورود به بخش لوکس بازار گرفت و حتی پیشرانهٔ جدیدی را برای خودروهای لوکس خود ساخت اما بجای یک موتور V8 قدرتمند یا V12 عظیم، مزدا برای نیرو بخشیدن به خودروهای لوکس خود یک پیشرانهٔ کوچک V6 را توسعه داد. البته سازندهٔ ژاپنی از هیچ هزینه‌ای فروگذار نکرد تا این پیشرانه را به یکی از بهترین موتورهای V6 تاریخ تبدیل کند.

برند لوکس مزدا

مزدا در دههٔ ۹۰ به امید تبدیل شدن به سومین خودروساز بزرگ ژاپن، تصمیم به ایجاد برندی لوکس گرفت. این داستان با برند شکست‌خوردهٔ آمانتی آغاز شد که قرار بود چیزی مشابه لکسوس، آکورا و اینفینیتی برای مزدا باشد. به همین دلیل، سازندهٔ ژاپنی تصمیم داشت بهترین ویژگی‌های لوکس آن زمان را برای محصولات آمانتی ارائه کند. یکی از این ویژگی‌ها پیشرانهٔ V12 سفارشی بود که قرار بود به‌طور اختصاصی برای آمانتی ساخته شود اما این پروژهٔ هیچ‌گاه به نتیجه نرسید. پس‌ازاینکه در اوایل دههٔ ۹۰ به دلیل فروپاشی اقتصاد ژاپن برنامه‌های برند آمانتی لغو شد، مزدا تمرکز خود را روی یکی دیگر از برندهای خود بنام یونوس (Eunos) گذاشت و حالا این برند قرار بود مزدا را به سطح بالاتری از بازار وارد کند.

یکی از سدان‌های اختصاصی یونوس، مدل میان سایزی بنام ۵۰۰ بود که اولین بار در نمایشگاه توکیو ۱۹۹۱ رونمایی شد. این خودرو روی پلت‌فرم کاملاً جدیدی بنام CA ساخته شده بود که به‌طور اختصاصی برای یونوس ۵۰۰ ساخته شده بود اما بعداً در دیگر محصولات مزدا هم استفاده شد. یونوس ۵۰۰ و برادر بزرگ‌تر آن، یونوس ۸۰۰ همچنین زبان طراحی جدیدی را معرفی کردند که در دههٔ ۹۰ در اکثر خودروهای مزدا استفاده شد.

پیشرانه‌های سری K مزدا

مهم‌ترین ویژگی سدان‌های یونوس اما تجهیز به پیشرانه‌های V6 سری K بود. این‌ها کوچک‌ترین پیشرانه‌هایی بودند که روی خودروهای لوکس نصب شدند. حجم این موتورها بین ۱.۸ تا ۲.۵ لیتر بود و مزدا حتی از کوچک‌ترین نمونه این پیشرانه‌ها در سدان لوکس یونوس ۵۰۰ استفاده کرد. این پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری اولین بار در مزدا MX-3 ارائه شد و بعداً به زیر کاپوت سدان لوکس یونوس راه یافت. این یکی از کوچک‌ترین پیشرانه‌های ۶ سیلندری محسوب می‌شود که تاکنون در خودروها دیده‌ایم. یونوس ۵۰۰ با پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری چهار سیلندر هم ارائه می‌شد که ۱۱۴ اسب بخار قدرت داشت اما این قدرت برای یک سدان لوکس سنگین کم بود. به همین دلیل، مزدا موتور ۱.۸ لیتری V6 را ارائه کرد که قدرت بیشتر و گشتاور دور پایین زیادی داشت و تا ۷ هزار rpm دور می‌گرفت. این پیشرانه ۱۳۵ اسب بخار قدرت و ۱۵۵ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد که توسط گیربکس‌های پنج سرعتهٔ دستی یا شش سرعتهٔ اتوماتیک به چرخ‌های جلو منتقل می‌شد.

دلیل حجم پایین موتور V6 مزدا

مزدا می‌توانست پیشرانه‌های V6 خود را بزرگ‌تر کند و در نسخه‌های بعدی همین کار را کرد اما دلیل مهمی پشت ساخت نسخهٔ ۱.۸ لیتری پیشرانهٔ سری K بود. دولت ژاپن برای پیشرانه‌های حجیم مالیات در نظر گرفته بود و موتورهایی با حجم بالای ۲ لیتر مشمول مالیات سنگینی می‌شدند. به همین دلیل، ازآنجایی‌که مزدا به‌تازگی عرضهٔ خودروهای لوکس را آغاز کرده بود، ارائهٔ پیشرانه‌ای با حجم زیر ۲ لیتر، قیمت آن را ارزان‌تر می‌کرد. بااین‌حال، مزدا در توسعهٔ این پیشرانه از هیچ هزینه‌ای دریغ نکرد زیرا این شرکت برنامه‌های جامعی برای آینده داشت که قبل از افول اقتصاد ژاپن آغاز شد و بنابراین، محصولات لوکس مزدا برای مدتی با بالاترین استانداردها در دست توسعه قرار داشتند.

موتور ۱.۸ لیتری V6 مزدا با زاویهٔ باریک ۶۰ درجه، اندازهٔ بسیار جمع‌وجوری داشت. همچنین این پیشرانه از متریال بسیار مستحکمی شامل بلوک سیلندر آلومینیومی، سرسیلندر آلومینیومی، میل‌لنگ فولادی فورج‌کاری شده و شاتون‌های فولادی کربنی ساخته شده بود. دلیل استفاده از چنین متریالی، افزایش طول عمر موتور بود زیرا مزدا قصد داشت از این پیشرانه با حجم‌های مختلف در بسیاری از محصولات خود استفاده کند. مزدا همچنین در این موتور نوآوری منحصربه‌فردی بنام سیستم متغیر تشدید القای هوا را هم ارائه کرد. این شامل سه محفظه در منیفولد هوا می‌شد که از طریق کنترل ECU، در دور موتورهای مختلفی باز می‌شدند تا فشار هوا را به حداکثر برسانند.

دیگر نسخه‌های موتور سری K

برای یونوس ۵۰۰ علاوه بر پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری V8، موتور بزرگ‌تر ۲ لیتری هم قابل انتخاب بود که ۱۶۰ اسب بخار قدرت و ۱۸۰ نیوتن متر گشتاور داشت. نسخه‌های دیگری از موتورهای سری K شامل ۲.۵ لیتری با ۲۰۰ اسب بخار قدرت و ۲.۳ لیتری سوپرشارژ با ۲۱۷ اسب بخار قدرت هم ساخته شد که در خودروهای دیگری مثل سدان بزرگ‌تر یونوس ۸۰۰ ارائه می‌شد.

سرانجام یونوس ۵۰۰

هرچند این سدان لوکس در بازارهای ژاپن و استرالیا با برند مستقل و نام یونوس ۵۰۰ عرضه شد اما در اروپا با نام مزدا Xedos 6 به فروش رسید زیرا برند ناشناختهٔ یونوس نمی‌توانست برای این قاره مناسب باشد. یونوس ۵۰۰ فقط در این سه منطقه عرضه شد و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۹ مجموعاً ۷۲,۱۰۰ دستگاه از آن به فروش رسید. این سدان لوکس هیچ‌گاه در آمریکا عرضه نشد اما موتور ۱.۸ لیتری V6 آن زیر کاپوت کوپهٔ اسپرت MX-3 به این بازار رسید.