15 مهارت ضروری برای داشتن یک زندگی شاد و موفق

مهارت‌های زندگی شامل توانایی مدیریت چالش‌های مختلف زندگی و وفق یافتن با شرایط گوناگون است تا بتوانیم خود را با پیشامدها سازگار کنیم و رفتارهای مثبت لازم را بروز دهیم.

براساس گزارش سازمان جهانی سلامت، مهارت‌های زندگی در شش حوزه کلیدی قرار می‌گیرند، که عبارتند از:

• مهارت‌های ارتباطی و بین فردی
• مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله
• تفکر خلاقانه و نقادانه
• خودآگاهی و همدلی
• خودکنترلی و تعادل فکری
• انعطاف و توانایی کنارآمدن با مشکلات

در مراحل مختلف زندگی به مهارت‌های متفاوتی که در این شش حوزه قرار می‌گیرند نیاز داریم. در این مقاله، به بررسی این مهارت‌ها می‌پردازیم تا میزان اثرگذاری‌شان بر زندگی خود را درک کنیم و در جهت مثبت از آن‌ها بهره گیریم. بنابراین، مستقیما به سراغ مطلب اصلی می‌رویم. با دیجی رو همراه باشید.

مهارت‌های زندگی چیست؟

انسان‌ها در طول قرن‌های متمادی به تدریج در همه زمینه‌ها تکامل پیدا کرده‌اند. نوع بشر از گذشته‌های دور به دنبال راه‌هایی بوده که بتواند خود را با محیط پیچیده و ناسازگار وفق داده و شرایطی را فراهم کند تا بتواند زندگی آسان‌تری داشته باشد. در طول قرن‌ها انسان‌ها سعی کرده‌اند بقای خود را حفظ کنند و این تلاش به کسب چندین مهارت در زندگی منجر شده است.

هر مهارتی که بتواند زندگی کردن را آسان‌تر کند به عنوان “مهارت زندگی” شناخته می‌شود. مهارت‌های زندگی برای ادامه بقا و زندگی روزمره ما لازم هستند. انواع و اقسام مختلفی از مهارت‌های زندگی وجود دارد که انسان‌ها آن‌ها را کسب می‌کنند.

بعضی از این مهارت‌ها از والدین به ارث رسیده‌اند. این‌ها مهارت‌های ضروری هستند که همیشه مورد نیازند و به نظر نمی‌رسد که تاریخ انقضایی داشته باشند. بقیه مهارت‌ها را ممکن است در طول زمان‌های مشخصی از زندگی کسب کنیم. این دو نوع مهارت در قسمت‌های مختلف زندگی ما را یاری خواهند کرد. برای مثال افرادی که در جست و جوی شغل هستند به مهارت‌های رهبری و مهارت‌های کاری در زمینه مورد نظر نیازمندند؛ افرادی که می‌خواهند ازدواج کنند یا بچه‌دار شوند نیازمند مهارت‌های خانوادگی و مهارت‌های فرزندپروری هستند.

مفهوم مهارت زندگی

ایده مهارت‌های زندگی مفهومی بسیار قدیمی است. هر چند که در گذشته، واژه‌ای به آن اختصاص داده نشده بود، مهارت‌های زندگی، مهارت‌هایی هستند که همه افراد برای رشد و تعالی به آن نیاز دارند. انسان‌ها در طول زندگی به مهارت‌های متفاوتی نیاز دارند. نیاز به این مهارت‌ها در افراد مختلف متفاوت است.

امروزه، بسیاری از مدارس و موسسات کمک می‌کنند، این گونه مهارت‌ها به زندگی دانش آموزان اضافه گردد و برنامه‌های متعددی برای دستیابی به این هدف تدوین می‌کنند. این امر با هدف کمک به دانش آموزان برای یادگیری مهارت‌هایی که آینده آن‌ها را امنیت می‌بخشد و زندگی آسوده‌تری برای آن‌ها رقم می‌زند صورت گرفته است. یادگیری مهارت‌های مختلف و به‌کارگیری آن‌ها نه تنها زندگی را آسان تر می‌کند، بلکه استرس‌ها و نگرانی‌های بیجا را نیز از بین می‌برد.

انواع مهارت‌های زندگی

انواع مختلفی از مهارت‌ها را در سناریوهای متفاوت زندگی نیاز داریم. در این مقاله تعدادی از آن‌ها را لیست می‌کنیم.

1) اشتیاق به یادگیری

ضروری‌ترین مهارتی که باید در خود پرورش دهیم، اشتیاق به یادگیری مهارت‌های جدید است. بدون این مهارت ممکن نیست بتوان مهارت‌های دیگر را کسب کرد. باید همیشه خواهان یادگیری مطالب و مهارت‌های جدید باشیم. یادگیری هر مهارت کمک می‌کند زندگی بهتری داشته باشیم.

به هیچ وجه نباید یادگیری مهارت‌های جدید را متوقف کنیم. یک ذهن و ضمیر خالی در هیچ زمینه‌ای ما را یاری نخواهد کرد. باید هر روزه برای یادگیری و وفق دادن خود با مهارت‌های جدید آمادگی داشته باشیم. میزان علاقه به یادگیری است که میزان استفاده از مغز را مشخص می‌کند.

2) تفکر نقادانه

تفکر نقادانه مهارتی است که تضمین می‌کند توانایی سازماندهی یک فرایند منطقی را قبل از گرفتن هر تصمیمی داریم. تفکر غیرمنطقی یا عجولانه و سپس عملی کردن کارها باعث به بار آمدن فاجعه می‌شود.

بعضی از مهارت‌های یک تفکر منطقی و تحلیلی عبارتند از: مشاهده کردن، آنالیز کردن، شناسایی و تفسیر. این مهارت به ما کمک می‌کند که قبل از انجام هر کاری به صورت منطقی فکر کنیم و این امر در بلندمدت تاثیر بسیار واضحی بر زندگی ما خواهد داشت.

یکی از نشانه‌های یک ذهن آگاه این است که فرد بتواند خود را درگیر یک فرایند فکری کند بدون اینکه مجبور به پذیرش آن باشد.

3) خودشناسی

خودشناسی نقش بسیار مهمی در پیشرفت شخصی افراد دارد. باید تلاش کنیم خود را با جزئیات هر چه تمام‌تر بشناسیم. دانستن نقات قوت، ضعف، و نگرانی‌ها کمک می‌کنند که کمبودهای خود را جبران کنیم. خودشناسی و خودآگاهی راه حل بسیاری از مشکلاتی است که در طول زندگی برای ما پیش می‌آید.

تقویت نقاط قوت و از بین بردن نقاط ضعف به ما کمک می‌کند که راحت‌تر و سریع‌تر به اهدافمان دست یابیم. خود شناسی یکی از مهارت‌های ضروری در زندگی است که با راهنمایی گرفتن از آن به رشد و پیشرفت دست می‌یابیم.

4) مدیریت استرس

استرس و اضطراب بخش انکارناپذیری از زندگی ماست. همه افراد باید یاد بگیرند که چگونه استرس خود را کنترل و مدیریت کنند.

تاثیر منفی استرس بر افراد مختلف بسیار متفاوت است و در همه به صورت یکسان بروز نمی‌کند. استرس می‌تواند مشکلات جسمی، ذهنی و روحی گوناگونی را سبب شود.

برای اینکه خود را از اثرات و پیامدهای استرس رهایی بخشیم راه‌های گوناگونی وجود دارد. نگرش مثبت، پذیرش واقعیات و مدیریت زمان از راه‌هایی است که سبب کاهش استرس می‌گردد. این مهارت به این دلیل اهمیت دارد که استرس طولانی مدت بسیار خطرناک است و می‌تواند نتایج مصیبت باری داشته باشد.

با یادگیری مهارت کنترل استرس و مدیریت کردن آن در زندگی خود، خواهیم توانست حتی در سخت‌ترین شرایط آرام و پرانگیزه باقی بمانیم.

5) مهارت تصمیم‌گیری

قطعا از سخت‌ترین شرایطی که هر فرد در طول زندگی خود می‌تواند تجربه کند لحظاتی است که نمی‌داند چه تصمیمی بگیرد.

بدون شک همه ما باید تصمیمات متعددی در زندگی بگیریم، بدون اینکه از نتایج آن‌ها مطمئن باشیم. مهارت تصمیم‌گیری به ما کمک می‌کند که موقعیت‌های مختلف را ارزیابی کنیم و یک تصمیم قطعی بگیریم. اما سعی کنید اگر تصمیمی می‌گیرید به همان متعهد بمانید.

این مهارت در زندگی شغلی بسیار با اهمیت است. بسیاری از شغل‌ها نیازمند این هستند که تصمیم‌گیری کنید بدون این که لحظه‌ای را هدر دهید. بنابراین یادگیری چگونگی اتخاذ تصمیم به شما کمک می‌کند موقعیت شغلی خود را ارتقا ببخشید و به خود شانس‌های بهتری بدهید.

6) مهارت‌های شخصی

این مهارت در افراد مختلف بسته به موقعیت و فرهنگ جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند بسیار متفاوت است.

برخی از مهارت‌هایی که برای شما بسیار ضروری هستند ممکن است برای فرد دیگری یک مهارت تشریفاتی به حساب بیایند. اما، برخی از مهارت‌ها برای هر فردی جدا از سابقه، جنسیت، رنگ پوست و محیط فرهنگی ضروری است و فرد برای زندگی کردن باید خود را با آن‌ها وفق دهد. برای مثال مهارت خواندن و نوشتن یا مهارت‌هایی مانند گرده زدن بند کفش یا چگونگی غذا خوردن.

برای افرادی که در روستاها و مزارع زندگی می‌کنند یادگیری مهارت‌های کشاورزی و مهارت‌های مرتبط با محیط زندگی آن‌ها بسیار ضروری است. مهارت‌هایی که شاید فردی که در شهر زندگی می‌کند به هیچ وجه نیازی به یادگیری آن‌ها نداشته باشد.

مهارت رانندگی برای اکثر افرادی که در شهرها زندگی می‌کنند یک مهارت ضروری است که کمک می‌کند راحت‌تر رفت و آمد کنند و خود را به مقصد برسانند. اما همین مهارت هم ممکن است برای بعضی افراد مهارت ضروری نباشد و نیازی به یادگیری آن نداشته باشند.

برخی از این مهارت‌های شخصی می‌توانند نقش بسیار مهمی در زندگی افراد بازی کنند. مثلا مهارت صحبت کردن به یک زبان دوم می‌تواند شرایط شغلی بسیاری از افراد را متحول کند.

7) مکانیسم‌های احساسی

احساسات ما گاهی مسیرهایی را به ما نشان می‌دهند که شاید مغز در آن لحظه از عهده آنالیز آن‌ها برنیاید.

ضروری است که احساساتمان را بشناسیم و به صورت مناسب به آن‌ها پاسخ دهیم. یادگیری این که احساسات خود را بیان کنیم یک گام مثبت در این جهت است که باعث می‌شود زندگی بهتر و آرام‌تری داشته باشیم.

محصور کردن احساسات تنها باعث به وجود آمدن بن‌بست‌هایی در زندگی خواهد شد. بسیار ضروری است که راه‌های درستی برای تعامل با این احساسات منفی پیدا کنیم. اگر نمی‌توانید با اینگونه احساسات ناخوشایند خود کنار بیایید، به جای نادیده گرفتن آن‌ها بهتر است که از کمک‌ متخصصین بهره بگیرید.

8) خلاقیت

خلاقیت ما را از دیگران جدا می‌کند و باعث می‌شود با دیگران متفاوت باشیم.

خلاقیت ما را منحصر به فرد می‌سازد و باعث شکل‌گیری یک تصویر خاص از ما خواهد شد. خلاقیت کمک می‌کند که موانع متداولی که در زندگی وجود دارند را از پیش رو برداریم و بتوانیم وضعیت خوشایندی برای خود و اطرافیانمان رقم بزنیم.

بنابراین، خلاق باشید و با چشم بسته از کارهای دیگران تقلید نکنید. الهام بگیرید، کار را بشناسید و سپس عمل خود را انجام دهید؛ این‌ها مراحل پایه‌گذاری خلاقیت در وجود شما هستند.

9) مهارت حل مشکل

مشکلات هیچ‌گاه تمام نمی‌شوند، و ما به مهارت‌هایی نیاز داریم که به حل آن‌ها کمک کنند.

مهارت‌های حل مشکلات به ما کمک می‌کنند که آن‌ها را شناسایی و دسته‌بندی کنیم. سپس، می‌توانیم مشکل را ارزیابی کنیم و عملکردهای پیشگیرانه لازم را انجام دهیم.

باقی ماندن مشکلات حل نشده می‌تواند باعث مشکلات عمیق روحی گردد و نتایج فاجعه باری را رقم زند.

10) مهارت ارتباطی

ارتباط مؤثر یک فاکتور ضروری در هر تعاملی است. ما نیازمندیم که به طور موثری ارتباط برقرار کنیم تا بتوانیم زنده بمانیم.

ارتباطات در برگیرنده فرایندی است که از طریق آن می‌توانید بفهمید که دیگران چه می‌گویند و قادر باشید آنچه را که می‌خواهید به دیگران بفهمانید.

11) پیش‌داوری نکردن

معمولا افراد فراموش می‌کنند که دیگران در موقعیت‌های متفاوتی از آن‌ها قرار دارند.

برای هر رویدادی ممکن است دیدگاه‌های مختلفی وجود داشته باشد. دید ژرف داشتن به ما کمک می‌کند که خود را به جای دیگران قرار دهیم و با کفش‌های آن‌ها راه برویم.

بسیار ضروری است که این مهارت را در خود بپرورانیم زیرا که درک دیگران باعث می‌شود سوء تفاهمات از بین برود و استرس‌های احساسی کاهش یابد.

12) مهارت همدلی

افراد همیشه از حس دلسوزی صحبت می‌کنند اما از همدلی حرفی نمی‌زنند. گاهی اوقات، ترحم ممکن است بدترین کار ممکن باشد، اما همدلی می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی داشته باشد.

این که خواستار درک دیگران باشید و احساسات تقسیم شده دیگران را پذیرا باشید نه تنها شما را به انسانی بهتر تبدیل می‌نماید بلکه کمک می‌کند به شرایط روحی خوشایندی برسید.

13) مطالعه

نه تنها دانش آموزان بلکه افراد با دسته بندی‌های سنی متفاوت هم نیازمند مطالعه هستند. مهارت مطالعه شامل نحوه نوشتن و خواندن است.

خواندن به شما کمک می‌کند که اطلاعات زیادی راجع به دنیای پیرامون خود کسب کنید. مهارت نوشتن هم به شما کمک می‌کند شغل بهتری بدست آورده و به فرصت‌های بهتری برسید.

14) مذاکره

چیزهایی که در زندگی خواستار آن‌ها هستید قرار نیست به راحتی در یک سینی نقره‌ای به شما تقدیم شوند. ما باید بدانیم که چگونه مذاکره کنیم. مهارت‌های مذاکره از طرق مختلف به ما کمک می‌کنند؛ از گرفتن یک شغل جدید تا خریدهای روزمره خانه.

یک مذاکره قوی نه تنها باعث صرفه‌جویی هزینه می‌شود، بلکه به شما در تقویت اعتماد به نفس‌تان کمک خواهد کرد. هنر یک مذاکره قوی ما را قادر خواهد کرد تا در موقعیت‌های ناخوشایند به دستاوردهای خوبی برسیم.

15) برقراری و حفظ روابط

انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند. در طول زندگی‌مان همه چیز را برای ساختن روابط صرف می‌کنیم. باید یاد بگیریم که چگونه این ارتباطات را حفظ و نگهداری کنیم.

صداقت، گفتگو و ارزش‌گذاری برخی از اصولی هستند که کمک می‌کنند روابطی را که ساخته‌ایم حفظ و نگهداری کنیم.

با برقراری روابط درست، خواهید توانست که از مزایای شبکه‌های ارتباطی، تعاملات و دیگر مهارت‌های بین فردی در موقعیت‌های مختلف زندگی خود استفاده کنید، بنابراین خواهید توانست چالش‌های مختلف زندگی خود را به خوبی مدیریت کنید.

مزایای کسب مهارت‌های زندگی

مهارت‌های زندگی نه تنها کمک می‌کنند که زندگی برای شما آسان گردد بلکه باعث می‌شوند انسان بهتری هم باشید.

مهارت‌های زندگی به شما مسیری را نشان می‌دهد که در آن علاوه بر رسیدن به همه اهداف شخصی خود، انسان خوشنام و خوبی باشید. به شما کمک می‌کند با رسیدن به آگاهی شهروند بهتری باشید و برای سازگار شدن مستعدتر باشید.

اهمیت مهارت‌های زندگی هنگامی کشف خواهد شد که فرد نتایج دلخواه خود را با استفاده از آن‌ها کسب نماید.

بسیاری از موفقیت‌های ما با مهارت‌های زندگی که در طول زمان کسب کرده‌ایم مرتبط هستند و اهمیت و نیاز به آن‌ها در طول زمان غیر قابل انکار است.