نگاهی به پورشه 928، خودرویی که قرار بود جایگزین 911 شود

پورشه ۹۲۸ که در سال ۱۹۷۷ به بازار آمد، قرار بود جایگزین ۹۱۱ باشد اما به دلایلی که خواهیم گفت این اتفاق هیچگاه رخ نداد.

تصور جهان خودرو بدون پورشه ۹۱۱ دشوار است. این معیاری است که تمام خودروهای اسپرت با آن سنجیده می‌شوند و رگ حیاتی پورشه به‌حساب می‌آید. به همین دلیل، شاید خیلی‌ها باور نکنند که زمانی پورشه قصد داشت ۹۱۱ افسانه‌ای را با خودروی دیگری جایگزین کند. در دههٔ ۷۰، سن ۹۱۱ بالا رفته بود و درنتیجه پورشه مدل کاملاً جدید ۹۲۸ را آماده کرد. خودروی اسپرتی بزرگ‌تر، راحت‌تر و قوی‌تر از ۹۱۱ با عناصر طراحی مدرن‌تر و پیشرانهٔ V8 با صدای جذاب‌تر. ۹۲۸ قرار بود هویت جدیدی به پورشه ببخشد ولی امروز درحالی‌که سی سال از خاتمهٔ تولید این خودرو می‌گذرد، به‌سختی کسی آن را به یاد می‌آورد. این داستان خودرویی است که قرار بود جایگزین ۹۱۱ شود، اتفاقی که هیچ‌گاه رخ نداد.

چرا پورشه قصد داشت ۹۱۱ را کنار بگذارد؟

در دههٔ ۷۰، مدیران پورشه در مورد آیندهٔ ۹۱۱ تردید داشتند. قوانین سخت‌گیرانهٔ آلایندگی در بسیاری از بازارهای اصلی اعمال شده بود و آمریکا در خط مقدم این جبهه قرار داشت. آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا به دنبال محدود کردن آلایندگی خودروها و ممنوعیت استفاده از بنزین سرب‌دار بود و ادارهٔ ایمنی بزرگراه و حمل‌ونقل (NHTSA) نیز قوانین جدیدی برای حفاظت در تصادفات را وضع کرده بود که بازطراحی کامل سپر خودروها را الزامی می‌کرد. علاوه بر این، در همین دهه تجدید ساختاری در پورشه صورت گرفت که آن را از شرکتی کوچک و تحت کنترل خانواده به مجموعه‌ای نظام‌مند و تحت کنترل هیئت‌مدیره تبدیل کرد.

دکتر «ارنست فورمن» به‌عنوان اولین رئیس هیئت‌مدیرهٔ شرکت جدید در آگوست ۱۹۷۲ سکان هدایت پورشه را در دست گرفت و یکی از اولین اقدامات او ساخت جانشینی برای ۹۱۱ بود. وی معتقد بود ۹۱۱ به حد نهایی توسعهٔ خود رسیده و ادامهٔ اصلاح و به‌روزرسانی آن مطابق با قوانین ایمنی و آلایندگی دشوار خواهد بود. مدیران وقت پورشه توسعهٔ یک خودروی اسپرت معمولی‌تر که بیشتر شبیه یک گرند تورر لوکس باشد را تصمیم درستی می‌دانستند. مطالعات طراحی این خودرو در سال ۱۹۷۱ توسط فورمن پیش نشستن بر صندلی ریاست پورشه انجام شده و وی از نتیجهٔ کار راضی بود. درنتیجه، در سال ۱۹۷۲ این خودرو چراغ سبز تولید را دریافت کرد.

۹۲۸، اولین خودروی V8 پورشه

۹۲۸ خودرویی کاملاً متفاوت از ۹۱۱ بود. این کوپه‌ای کشیده‌تر و عریض‌تر از برادر موتور عقب خود بود و از ترکیب سنتی موتور جلو، محرک عقب استفاده می‌کرد. علاوه بر این، ۹۲۸ اولین پورشهٔ تاریخ با پیشرانهٔ V8 محسوب می‌شد. سنگینی وزن موتور روی محور جلو نیز با استفاده از گیربکس ترنس‌اکسل در عقب که توزیع وزن ۵۱ به ۴۹ را فراهم می‌کرد جبران شد. یکی از مشکلات ۹۱۱ آن دوران، عملکرد غیرقابل‌پیش‌بینی سیستم تعلیق بود که باعث می‌شد رانندگان تازه‌کار هنگام تخته کردن gsxr گاز از مسیر منحرف شوند. در ۹۲۸ اما به لطف ابداع اکسل‌های جدیدی وایساخ که پایداری خودرو را بهبود می‌بخشید، این مشکل حل شد.

در پیشرانه نیز برای کاهش وزن از آلومینیوم زیادی استفاده شده بود و بسته به نسخه، با دو سوپاپ یا چهار سوپاپ در هر سیلندر تولید می‌شد. پیشرانهٔ V8 پورشه ابتدا کاربراتوری بود ولی بعداً به سیستم انژکتوری بوش مجهز شد. این موتور در اولین نسخه ۴.۵ لیتری با ۲۲۰ اسب بخار قدرت بود اما این رقم در نسخه‌های بعدی افزایش یافت و نهایتاً در آخرین و قوی‌ترین نسخه به ۵.۴ لیتری با ۳۴۵ اسب بخار قدرت تبدیل شد. گیربکس‌ها در ابتدا پنج سرعته دستی و سه سرعته اتوماتیک بودند اما بعداً یک نمونهٔ چهار سرعتهٔ اتوماتیک هم ارائه شد. پرفورمنس ۹۲۸ چشمگیر بود و به دلیل هندلینگ خوب و حداکثر سرعت بالا در قیاس با ۹۱۱، مورد تحسین قرار گرفت.

از سوی دیگر، ۹۲۸ کوپهٔ لوکسی بود و برخلاف ۹۱۱ که کوپه‌ای ۲+۲ محسوب می‌شد، یک خودروی چهارنفرهٔ واقعی به‌حساب می‌آمد. این ساختهٔ جدید پورشه در ظاهر هم حرف‌های زیادی برای گفتن داشت. جذاب‌ترین ویژگی ظاهری ۹۲۸ چراغ‌های جلوی آن بود. این چراغ‌ها که با الهام از لامبورگینی میورا طراحی شده بودند، در حلت عادی به شکلی خوابیده روی دماغه جای می‌گرفتند اما هنگام استفاده از جای خود بیرون می‌آمدند و نمایی منحصربه‌فرد به خودرو می‌بخشیدند. علاوه بر این، ۹۲۸ با دماغهٔ کشیده، فرمی آیرودینامیک‌تر از خودروهای آن دوران داشت. به لطف این ویژگی‌ها، کوپهٔ جدید پورشه یکی از بهترین گرن توررهای آن دوران محسوب می‌شد.

استقبال ضعیف‌تر از انتظار

پروژهٔ ۹۲۸ از همان ابتدا با چالش‌هایی مواجه شد. هرچند این پروژه در سال ۱۹۷۳ به مراحل نهایی نزدیک شده و قرار بود سال بعد رونمایی شود ولی بحران نفتی سال ۱۹۷۳ برنامه‌های پورشه را به هم ریخت و معرفی این کوپهٔ بزرگ با موتور V8 پرمصرف به تعویق افتاد تا اینکه سرانجام در نمایشگاه خودروی ژنو ۱۹۷۷ این ساختهٔ جدید آلمانی‌ها به جهانیان نشان داده و با واکنش مثبت مطبوعات مواجه شد. ۹۲۸ حتی سال بعد به‌عنوان خودروی سال ۱۹۷۸ اروپا انتخاب و به اولین خودروی اسپرتی تبدیل شد که این جایزه را کسب کرد. بااین‌حال، فروش خودرو آن‌طور که انتظار می‌رفت خوب نبود. هرچند ۹۲۸ یک شگفتی تکنولوژیک و گام رو به جلوی بزرگی برای پورشه محسوب می‌شد اما خریداران نمی‌توانستند یک کوپهٔ سنگین، گران و فاقد میراث مسابقه‌ای را به‌عنوان جانشین ۹۱۱ قبول کنند.

درنتیجه، خریداران ۹۲۸ صرفاً به کسانی محدود شد که خواهان یک کوپهٔ لوکس خوش‌صدا بودند و خریداران ۹۱۱ در این دایره جایی نداشتند. نگرانی‌ها زمانی افزایش یافت که پورشه در سال ۱۹۸۰ برای اولین بار ضرر داد. فورمن کنار رفت و «پیتر شوتز» جایگزین آن شد. وی بلافاصله پس‌ازاینکه سکان هدایت پورشه را در دست گرفت، ۹۱۱ را نجات داد. شوتز به‌سرعت دستور بهبود ۹۱۱ را صادر کرد و با عرضهٔ مدل‌های جدید کاررا در سال ۱۹۸۴، فروش ۹۱۱ تا سال ۱۹۸۶ تقریباً دو برابر شد. بدین ترتیب، ۹۱۱ همچنان به‌عنوان محصول اصلی پورشه باقی ماند و ۹۲۸ را زیر سایهٔ خود نگه داشت.

میراث طولانی

هرچند ۹۲۸ فروش بالایی را تجربه نکرد اما از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۵ تولید شد و در طول این ۱۷ سال تنها ۶۱ هزار دستگاه فروخت. برای مقایسه، فروش ۹۱۱ از ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۹ بیش از ۱۹۸ هزار دستگاه بود. بااین‌حال، نمی‌توان ۹۲۸ را خودرویی شکست‌خورده دانست. هرچند این ماشین به‌عنوان جانشین ۹۱۱ نمی‌توانست حرفی برای گفتن داشته باشد ولی اگر آن را به‌عنوان یک گرن تورر لوکس در نظر بگیریم که از زمان خود جلوتر بود، قطعاً محصولی شایان توجه به‌حساب می‌آید.