طوفان خورشیدی «خارق‌العاده» چه بلایی سر زمین می‌آورد؟
طوفان خورشیدی «خارق‌العاده» چه بلایی سر زمین می‌آورد؟
برخلاف تصورات رایج درباره تهدیدهای فضایی مانند شهاب‌سنگ‌ها یا سیارک‌ها، آن‌چه دانشمندان آب‌وهوای فضایی را شب‌ها بیدار نگه می‌دارد، همین انفجارهای خورشیدی غیرقابل پیش‌بینی است.
یکی از خطرناک‌ترین این پدیده‌ها، آن چیزی است که «رویداد میاکی» نام گرفته؛ پدیده‌ای که نخستین بار در سال ۲۰۱۲ توسط فوسا میاکی، دانشجوی دکترای ژاپنی کشف شد. او در حلقه‌های یک درخت سرو ژاپنی که بیش از ۱۲۵۰ سال عمر داشت، افزایش غیرعادی کربن-۱۴ را شناسایی کرد. این افزایش، نتیجه ورود ناگهانی حجم عظیمی از ذرات خورشیدی به زمین بود که به‌گفته دانشمندان، از انفجاری خورشیدی بی‌سابقه در تاریخ مدرن ناشی می‌شد.
اکنون نگرانی‌ها درباره تکرار این رخداد بیشتر شده، زیرا این طوفان‌های خورشیدی می‌توانند تمامی شبکه‌های برق، ارتباطات ماهواره‌ای، سامانه‌های ناوبری و زیرساخت‌های حیاتی را مختل کنند.
پروفسور متیو اوونز، استاد فیزیک فضایی در دانشگاه ردینگ بریتانیا، در این‌باره گفته است: «اگرچه این رویداد برای دانشمندان فیزیک فضایی بسیار هیجان‌انگیز است، اما برای مهندسان برق کابوسی تمام‌عیار خواهد بود.»
او هشدار می‌دهد که قطع برق گسترده نه تنها اینترنت را از کار می‌اندازد، بلکه ایستگاه‌های پمپاژ آب و زنجیره سرد نگهداری مواد غذایی را نیز فلج خواهد کرد. او همچنین می‌افزاید که جایگزینی ترانسفورماتورهای آسیب‌دیده ممکن است ماه‌ها زمان ببرد.
زمان هشدار پیش از وقوع چنین فاجعه‌ای، بسیار محدود است؛ حداکثر ۱۸ ساعت.
در صورت وقوع، آسیب‌ها محدود به سطح زمین نخواهند بود. ماهواره‌ها ممکن است از کار بیفتند، بازارهای مالی دچار سقوط شوند و هواپیماهایی که از مناطق قطبی عبور می‌کنند، در معرض سطوح بالای پرتوهای زیان‌بار قرار بگیرند.
مطالعات نشان داده‌اند که طوفان خورشیدی شدید حتی می‌تواند به لایه اوزون آسیب بزند.
با این‌حال، چنین رویدادی می‌تواند پدیده‌ای زیبا نیز به‌همراه داشته باشد: شفق‌های قطبی تماشایی که حتی ممکن است در عرض‌های جغرافیایی استوایی نیز قابل رؤیت باشند.
پژوهشی که در سال ۲۰۲۲ در نشریه «پروسیدینگز آو د رویال سوسایتی» منتشر شد، این پدیده را تهدیدی برای «تمدن فناورانه» بشر دانسته که ممکن است منجر به «فاجعه‌ای بی‌سابقه در دوران دیجیتال» شود.
